Văn mẫu lớp 12: Phân tích vẻ đẹp tình yêu truyền thống và hiện đại trong bài thơ Sóng

Văn mẫu lớp 12: Phân tích vẻ đẹp tình yêu truyền thống và tiên tiến trong bài thơ Sóng gồm 3 dàn ý cụ thể kèm theo 9 bài văn mẫu hay. Qua đấy giúp các bạn lớp 12 có thêm nhiều tư liệu tham khảo, trau dồi tiếng nói, rèn kĩ năng viết văn 12 ngày 1 hay hơn.

Qua hình tượng sóng, Xuân Quỳnh đã trình bày thành công vẻ đẹp truyền thống và tiên tiến của người đàn bà trong tình yêu. Đọc “Sóng” chúng ta luôn tìm thấy những trị giá mới mẻ nhưng thi sĩ đã gửi gắm. Càng đọc bài thơ, ta càng say, say với cái tình yêu nồng thắm, chung thủy của người đàn bà và say với cả cái tinh yêu chủ động, quyết liệt của họ. Vậy sau đây là 9 bài văn mẫu hay nhất, mời các bạn cùng theo dõi và tải tại đây.
Dàn ý vẻ đẹp tình yêu truyền thống, tiên tiến trong bài Sóng
Dàn ý cụ thể số 1
I. Mở bài

Giới thiệu tác giả Xuân Quỳnh và bài thơ “Sóng”.
Bài thơ “Sóng” là những hiện trạng, cung bậc xúc cảm đầy sinh động của tâm hồn người con gái lúc yêu. Rực rỡ của bài thơ là sự liên kết giữa nét đẹp tiên tiến và nét đẹp truyền thống để làm nên nội tâm, tình cảm đầy phong phú của người con gái.

II. Thân bài
1. Vẻ đẹp truyền thống

“Sóng” trình bày được tình yêu mang nét đẹp truyền thống.
Khi yêu “em” cũng mang trong mình nỗi nhớ da diết, nỗi bổi hổi khắc khoải đối với người mình yêu.
Ta có thể gặp quan niệm của Xuân Quỳnh về nỗi nhớ có điểm gặp mặt với nỗi nhớ trong những bài ca dao, dân ca xưa.Nỗi nhớ trong thơ Xuân Quỳnh lại da diết, khắc khoải tới mức vượt qua mọi giới hạn về ko gian gian, thời kì, trong toàn cầu của tinh thần và cả sự vô thức.
Trong tình yêu, “em” cũng luôn giữ giàng được tấm lòng chung thủy son sắc.

2. Vẻ đẹp tiên tiến

“Sóng” là ngôn ngữ của 1 cái tôi trong tình yêu đầy tính mới mẻ, tiên tiến.
Tác giả Xuân Quỳnh đã diễn đạt đầy sinh động những hiện trạng tình cảm mang tính đối lập, tranh chấp trong tâm hồn người con gái.
Mượn hình ảnh của sóng, nữ sĩ đã gợi ra những hiện trạng đối cực trong tâm cảnh người con gái.
Sóng ngoài biển cả có khi ồn ã, dữ dội lúc phong 3 bão táp mà cũng có khi dịu êm, thầm lặng lúc trời yên biển lặng thì tâm cảnh người con gái lúc yêu cũng vậy, sẽ có những khi nồng hậu si mê mà cũng có lúc trầm lắng, dịu dàng.
Cái mới mẻ, tiên tiến trong hồn thơ Xuân Quỳnh được trình bày trong bài thơ đấy chính là cái táo tợn, khát vọng hướng tới tình yêu, chủ động kiếm tìm tình yêu của cuộc đời mình.
“Em” trong sóng trình bày 1 tâm hồn đầy sôi nổi, có sự chủ động và khát vọng sống hết mình cho tình yêu.
Mong muốn được hòa nhập toàn vẹn tình yêu bé của bản thân để hình thành tình yêu bất tử, vĩnh cửu của cuộc đời.
Nữ sĩ đã có niềm tin bất tử vào tình yêu, từ đấy bộc bạch khát vọng thành thực của bản thân là được hiến dâng, sống hết mình cho tình yêu.

III. Kết bài

Qua bài thơ “Sóng” người đọc vừa cảm thu được những nét mới mẻ, tiên tiến vừa thấy được những quan niệm truyền thống về tình yêu.
Chính sự liên kết rực rỡ này đã làm nên sức thu hút đặc thù cho bài thơ Sóng trong trái tim của những người đang yêu.

Dàn ý cụ thể số 2
I. Mở bài: dẫn dắt vấn đề
II. Thân bài
Gicửa ải thích quan điểm:

“Tình yêu mang thuộc tính truyền thống như tình yêu muôn thuở” là tình yêu gắn liền với những đặc điểm xúc cảm, tình cảm có tính quy luật. Đấy là quy luật tình cảm thường gặp trong tình yêu của đôi lứa như nhớ nhung, giận dỗi, khát khao …
Tình yêu “tiên tiến” là tình yêu đề cao cái tôi tư nhân, đề cao những xúc cảm, khát khao mãnh liệt vượt qua những giới hạn. Đấy là phong cách mạnh bạo của người đàn bà thế kỷ 2 mươi bứt phá những bé hẹp đời thường để tới với tình yêu bao la rộng lớn. Hiện đại ở đây gắn liền với quan niệm tình yêu tự do chứ chẳng phải là bị động như tình yêu truyền thống.

2. Chứng minh
2.1. Trước hết, “Sóng” trình bày 1 tình yêu có thuộc tính truyền thống như tình yêu muôn thuở”:

Tình yêu đó có nhiều hiện trạng biểu lộ, lúc thầm lặng dịu êm, hiền hòa, êm dịu. Đấy là chất nữ tính – 1 phẩm giá di truyền từ nghìn đời ở đàn bà. Khi lại ồn ã, dữ dội với những ghen tuông tuông, giận dỗi vô cớ (cung bậc muôn thuở lúc yêu). Hai hiện trạng xúc cảm đó “Dữ dội – dịu êm/Ầm ĩ – thầm lặng” là đối cực của sóng mà cũng là những xúc cảm nội tâm đầy phức tạp, tranh chấp mà cũng rất hợp nhất hài hòa trong tâm hồn của người đàn bà lúc yêu. (2 câu đầu khổ 1)
Tình yêu truyền thống chẳng thể thiếu nỗi thương nhớ và sự chung thủy. Nếu chung thủy là thước đo của tình yêu thì nỗi nhớ lại là nhựa sống của tình yêu (khổ 5-6)
Đã yêu là tin và người đàn bà trong tình yêu nghìn đời luôn tin điều đấy. Niềm tin đó đặt vào những con sóng biển. Sóng ở mãi tận giữa hết sức, gặp vô vàn bão tố mà chung cuộc “Con nào chẳng đến bờ/Dù muôn vời ngăn cách” thì chung cuộc em tin tình yêu của chúng ta sẽ tới được cùng nhau (khổ 7)

2.2. “Tính tiên tiến như tình yêu bữa nay”.

Qua hình tượng sóng và toàn thể bài thơ, ta cảm thu được vẻ đẹp tâm hồn của người đàn bà trong tình yêu. Đấy là sự , chủ động bộc bạch những khao khát yêu đương mãnh liệt và rung động rộn rực trong lòng mình. Ở đây ko còn sự bị động, hy vọng (như trong truyền thống) nữa. Nếu “Sông ko chịu hiểu mình” thì sóng dứt khoát từ bỏ nơi chật hẹp đấy, “tìm ra tận bể”, tới với cái cao rộng, bao dong. (2 câu cuối khổ 1)
Tình yêu tiên tiến đấy còn là khát khao tự lý giải bản thân: khổ 3.4 và khát khao được hiến dâng và hi sinh (khổ 9)

3. Bình luận
– Cả 2 quan điểm đều đúng, quan điểm thứ nhất thiên về những đặc điểm của tình yêu truyền thống. Quan điểm thứ 2 thiên về khẳng định khả năng ở người đàn bà – là vẻ đẹp của tình yêu tiên tiến. Tuy bàn về 2 vấn đề không giống nhau của “Sóng” mà cả 2 quan điểm ko tách rời nhau, tình yêu tiên tiến ko tách rời truyền thống; chúng bổ sung cho nhau làm minh bạch trị giá nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
III. Kết bài
Qua bài thơ “Sóng” người đọc vừa cảm thu được những nét mới mẻ, tiên tiến vừa thấy được những quan niệm truyền thống về tình yêu.
Dàn ý cụ thể số 3
I. Mở bài.
Giới thiệu tác giả, tác phẩm và vấn đề cần nghị luận: vẻ đẹp truyền thống và tiên tiến của người đàn bà trong tình yêu.
II. Thân bài
a. Gicửa ải thích: Vẻ đẹp truyền thống là gì? Vẻ đẹp tiên tiến là gì? Biểu hiện trong bài thơ “Sóng”.
– Vẻ đẹp truyền thống của người đàn bà trong tình yêu trong bài thơ “Sóng”: Thể hiện ở lời giải bày bí ẩn, ý nhì và lòng chung thủy, son sắt của người đàn bà trong tình yêu.
– Vẻ đẹp tiên tiến của người đàn bà trong tình yêu trong bài thơ “Sóng”: Sự chủ động táo tợn của người đàn bà trong tình yêu với những khao khát yêu đương mãnh liệt, những rung động rộn rực xúc cảm trong lòng, tin vào sức mạnh của tình yêu.
b. Cảm nhận (Sử dụng chính yếu thao tác phân tách, chứng minh)
– Về vẻ đẹp tiên tiến. Học trò cần làm nổi trội 1 số ý sau:

Trước hết, đấy là sự chủ động cực kỳ táo tợn, dứt khoát từ bỏ hoang gian tù túng tìm tới ko gian bao la để tìm thấy mình, hiểu mình và được là mình:
Thứ 2, đấy là sự khát khao khám phá và nhận thức tình yêu đầy chủ động, trình bày xúc cảm mãnh liệt. Từ sự suy tư về nơi bắt nguồn của sóng: “Từ nơi nào sóng lên ?” tới sự băn khoăn, khát khao giảng nghĩa để thông suốt tình yêu “Khi nào ta yêu nhau?”. Dù biết rằng khát khao lý giải, giảng nghĩa rõ ràng, cặn kẽ nơi cỗi nguồn của tình yêu là chẳng thể. Nhưng hơn cả, qua đấy đối tượng trữ tình (qua hình tượng “sóng” và “em”) để biểu lộ những xúc cảm mãnh liệt của người đàn bà trong tình yêu.
Thứ 3, chủ động trên hành trình kiếm tìm hạnh phúc. Chủ động trình bày nỗi nhớ dâng trào mãnh liệt: “Ôi con sóng nhớ bờ/Ngày đêm ko ngủ được/Lòng em nhớ tới anh/Cả trong mơ còn thức”. Và chủ động kiếm tìm tình yêu: “Dẫu xuôi về phương Bắc/Dẫu ngược về phương Nam/Nơi nào em cũng nghĩ/Hướng về anh – 1 phương”.
Thứ tư, đấy là khát vọng được hiến dâng hết mình cho tình yêu, cho cuộc đời để tình yêu phát triển thành bất diệt. (Khổ thơ cuối). Người con gái dám sống hết mình cho tình yêu, hòa nhập tình yêu tư nhân vào tình yêu bao la của cuộc đời.

– Về vẻ đẹp truyền thống. Học trò cần làm nổi trội 1 số ý sau:

Bằng 1 cách bí ẩn và ý nhì nhất, Xuân Quỳnh mượn hình tượng “sóng” trong thiên nhiên để diễn đạt thành công những cung bậc xúc cảm, những quy luật tình cảm muôn thuở của con người trong tình yêu:
Đấy là hiện trạng xúc cảm đối lập nhưng hợp nhất trong lòng người đang yêu: “Dữ dội và dịu êm/Ầm ĩ và thầm lặng”.
Đấy là khát vọng tình yêu mãnh liệt, nỗi nhớ da diết và là lòng chung thủy son sắt qua khổ thơ 5,6.
Đấy là sự chung thủy và niềm tin mãnh liệt vào tình yêu; mẫn cảm, day dứt, âu lo trước những biến suy, phai bạc của cuộc đời. (khổ thơ cuối).

c. Bình chọn chung:
– Về nghệ thuật: Nghệ thuật xây dựng hình tượng lạ mắt.

Sóng in đậm dấu ấn cá tính nghệ thuật thơ Xuân Quỳnh được xây dựng bằng phương thức ẩn dụ để phát triển thành đa nghĩa. Thơ ca truyền thống mượn sóng để diễn đạt tình yêu mà sóng và đối tượng trữ tình tách bạch; còn ở Xuân Quỳnh sóng và em vừa song song vừa cộng hưởng.
Để đặc tả nhịp độ, sự hồi hoàn vô hồi, vô biên của những con sóng và trình bày tinh tế hiện trạng xúc cảm trong tâm hồn người con gái đang yêu, Xuân Quỳnh đã: sử dụng thành công thể thơ ngũ ngôn, lối thơ vắt dòng với những câu thơ ko có dấu chấm câu; tiếng nói giản dị, sử dụng hiệu quả các từ láy và giải pháp tu từ; nhịp độ và cách ngắt nhịp chỉnh sửa cởi mở; hòa phối thanh bằng – trắc thông minh.

– Về nội dung: Mỗi vẻ đẹp (truyền thống hay tiên tiến) của người đàn bà trong tình yêu đều có những nét đẹp rất riêng mà lại cùng hòa quyện vào nhau: Tiếp nối, giữ giàng nét đẹp truyền thống của người đàn bà phương Đông, mà cùng lúc cũng vươn tới hoàn thiện ở sự chủ động đầy táo tợn của người đàn bà tiên tiến trong tình yêu trên tuyến đường kiếm tìm hạnh phúc thực sự cho bản thân.
d. Bản thân em ấn tượng với vẻ đẹp nào?
Học trò có thể chọn vẻ đẹp truyền thống hoặc vẻ đẹp tiên tiến hoặc cả 2 vẻ đẹp miễn sao lý giải thuyết phục. Sau đây là 1 số gợi ý:
– Ấn tượng với vẻ đẹp tiên tiến. Không như người đàn bà xưa trong tình yêu, người con gái trong tình yêu qua bài thơ Sóng đã chủ động hơn, khao khát hạnh phúc chính đáng của mỗi con người.
– Ấn tượng với vẻ đẹp truyền thống. Tuy mang nét tiên tiến với sự chủ động tới táo tợn và đầy mạnh bạo mà cùng lúc thấy những gì tinh tế, bí ẩn nhất của 1 tâm hồn đàn bà, 1 trái tim mẫn cảm luôn khát khao mến thương. Nổi trội trong bài thơ là tâm cảnh của người con gái Việt Nam với nét đẹp phương Đông lúc yêu: dịu dàng, rủ rỉ, đượm đà nhưng ko kém phần sôi nổi, mãnh liệt. Nét đẹp đó được trình bày bằng 1 vẻ ngoài tưởng như cũ nhưng mà mới. (Nguyễn Xuân Lạc).
III. Kết bài
– Khái quát lại vấn đề.
– Có thể liên hệ bản thân, cuộc sống: Tình yêu trong cuộc sống hiện nay. Các em cần giữ gìn, phát huy cái đẹp nào? Những điều ko tốt nào trong tình yêu nên tránh? Suy cho cùng tình yêu khởi hành từ sự tâm thành thì sẽ đẹp và toàn vẹn.
Vẻ đẹp tình yêu truyền thống và tiên tiến trong bài Sóng – Mẫu 1
“Làm sao sống được nhưng ko yêuKhông nhớ ko thương 1 kẻ nào”
Những vần thơ của Xuân Diệu thật đáng phải suy ngẫm. Cuộc sống sẽ mất đi 1 phần ý nghĩa của nó nếu thiếu vắng tình yêu. Hình như thẩm thấu được điều đấy, Xuân Quỳnh cũng đã yêu và gửi gắm tình yêu của mình vào trong thơ ca. Bài “Sóng” là 1 minh chứng cho điều đấy. Đặc trưng là vẻ đẹp truyền thống và tiên tiến của người đàn bà trong bài thơ sóng đã trình bày toàn vẹn những cung bậc xúc cảm của người đàn bà lúc yêu. Cùng lúc, ta nhận thấy rõ quan niệm tình yêu của nữ sĩ Xuân Quỳnh.
Xuân Quỳnh là 1 người nghệ sĩ tài năng. Bà chẳng những là 1 diễn viên múa nhiều năm kinh nghiệm nhưng còn là 1 thi sĩ có cá tính đượm đà, tha thiết. “Sóng” là 1 trong những bài thơ tình hay nhất của Xuân Quỳnh, được viết vào 5 1967, tại bãi biển Diêm Điền (Thái Bình), in trong tập “Hoa dọc hào chiến đấu” (1968). Bài thơ đã khắc họa thành công vẻ đẹp tâm hồn của người đàn bà trong tình yêu qua hình tượng “sóng”. Vẻ đẹp đó vừa mang nét truyền thống, vừa mang vẻ tiên tiến.
Vẻ đẹp truyền thống của người đàn bà trong bài thơ sóng được biểu lộ phê duyệt: Nỗi nhớ trong tình yêu; Sự chung thủy, son sắt trong tình yêu; Sự dịu dàng, đượm đà, duyên dáng, giàu nữ tính trong tình yêu.
Vẻ đẹp tiên tiến của người đàn bà trong bài thơ sóng được biểu lộ phê duyệt: Chủ động, trực tiếp bộc bạch nỗi nhớ; Sự mãnh liệt, táo tợn trong tình yêu; Tình yêu hòa tan vào biển phệ của cuộc đời.
Xuân Quỳnh đã mượn hình tượng sóng để khắc họa rõ nét tâm tư của người đàn bà lúc yêu:
“Dữ dội và dịu êmỒn ào và thầm lặng”
Những hiện trạng di chuyển thất thường, đối lập của con sóng cũng chính là những hiện trạng đối cực của người đàn bà trong tình yêu. Xuân Quỳnh đã khôn khéo xây dựng nghệ thuật đối lập để trình bày tính tình của người đàn bà lúc yêu: Khi mãnh liệt, cuồng nhiệt, si mê, cũng có khi đượm đà, dịu dàng, đầy nữ tính. Những sắc thái tâm lý đó là 1 phẩm giá muôn thuở của con người lúc yêu. Tuy rằng xúc cảm đó có những khi đối chội, tranh chấp nhau mà nó cùng hợp nhất hài hòa trong tính cách của người đàn bà đang yêu.
Tình yêu truyền thống ko chỉ trình bày ở những cung bậc xúc cảm đối lập nhau nhưng còn trình bày ở nỗi nhớ nhau da diết, triền miên:
“Con sóng dưới lòng sâuCon sóng trên mặt nướcÔi con sóng nhớ bờNgày đêm ko ngủ được”
“Nhớ người nào bồi hồi bổi hổi, như đứng đống lửa, như ngồi đống than” (Trích). Tình yêu trong ca dao đã trình bày rõ nỗi nhớ. Vẻ đẹp tâm hồn của người đàn bà trong bài “Sóng” chừng như cũng từng bắt sâu vào nguồn cội dân tộc qua những lời ca dao đó. Tình yêu luôn đi cộng với nỗi nhớ, đặc thù là lúc cách biệt. Những con sóng mang trong mình nỗi nhớ cồn cào. Và nỗi nhớ đó bao trùm cả ko gian, thời kì: Ngày – đêm; dưới lòng sâu hay trên mặt nước. Nỗi nhớ mãnh liệt, da diết của sóng lúc phải xa bờ cũng tợ hồ như nỗi nhớ của người đàn bà dành cho người mình yêu. Qua phép nhân hóa hình tượng sóng và bờ, Xuân Quỳnh đã gián tiếp biểu lộ nỗi nhớ đau đáu trong trái tim, tâm hồn của người đàn bà đang yêu.
Tình yêu của người đàn bà vừa nồng thắm, si mê, vừa đượm đà, dịu dàng và cũng vừa chung thủy độc nhất vô nhị:
“Dẫu xuôi về phương bắc…Dù muôn vời ngăn cách”
Trong vũ trụ của tình yêu, người đàn bà chỉ có 1 phương độc nhất vô nhị “phương anh”. Lời khẳng định đó đã trình bày sự chung thủy, bền chí của em đối với anh. Đất trời có 4 phương nam – bắc – tây – đông như kéo dài ko gian cách biệt giữa 2 người tình nhau.
Tuy vậy, người đàn bà trong thơ của Xuân Quỳnh vẫn luôn có niềm tin vào tình yêu thực sự. Dù có bao lăm trở lực, cách biệt đi nữa thì tình yêu đó chỉ thêm bền chặt chứ ko rạn vỡ bao giờ. Cũng như những con sóng, dù có trải qua sóng gió đến đâu thì chung cuộc nó cũng sẽ cập bờ vậy đấy. Niềm tin tuyệt đối vào 1 tình yêu bền vững là vẻ đẹp của tình yêu theo quan niệm truyền thống.
Nếu ở 2 câu thơ đầu trong khổ thơ thứ nhất, người đọc đã cảm nhận rõ nét khát vọng tình yêu xinh xắn trong tâm hồn của người đàn bà, thì khép lại khổ thơ, những khát vọng đó càng phát triển thành mãnh liệt, dứt khoát hơn:
“Sông ko hiểu nỗi mìnhSóng tìm ra tận bể”
Trái tim của người đàn bà đang yêu vốn dĩ đã rộn rực, mãnh liệt. Đấy thế nhưng Xuân Quỳnh còn biểu lộ thâm thúy và mới mẻ hơn cái cung bậc xúc cảm đấy. Tình yêu trong thơ nữ sĩ bác bỏ được sự bình thường, bé hẹp. Trái tim yêu đương phải hướng đến cái phệ lao và chuẩn bị vượt qua mọi trở lực để hướng tình yêu thực sự. Cũng như con sóng kia luôn khát khao tự nhận thức, khám phá mình. Nó phát triển thành quyết liệt, lúc “sông ko hiểu nổi mình”, con sóng sẽ tìm ra tận bể, tìm tới với sự bao dong, bao la hơn.
Khác với người đàn bà xưa, người đàn bà trong thơ Xuân Quỳnh cũng giống như con sóng. Họ chủ động và táo tợn trong tình yêu. Họ ko còn cam chịu, nhẫn nhục nữa nhưng sẽ vượt qua rào cản để tìm lấy 1 tâm hồn đồng điệu cho mình. Thể thơ 5 chữ được sử dụng thích hợp đã trình bày được sự dứt khoát, tự tin, quyết liệt của người đàn bà trên hành trình kiếm tìm hạnh phúc thực sự của đời mình. Qua đấy, ta cảm thu được cái tình và cái tình trong cách khắc họa thơ của nữ sĩ Xuân Quỳnh.
Người đàn bà trong bài thơ ko chỉ gián tiếp biểu lộ nỗi nhớ qua hình tượng sóng. Bởi chăng sóng chưa thỏa mãn được xúc cảm, tâm tình của cái tôi trữ tình, bởi vậy nhưng thi sĩ đã trực tiếp bày tỏ nỗi lòng của mình:
“Lòng em nhớ tới anhCả trong mơ còn thức”
Người đàn bà trong tình yêu luôn khát khao tìm tới bờ bến hạnh phúc. Do vậy, họ ko còn để cho những con sóng kia nói hộ lòng mình nữa. Họ phải trực diện đương đầu với những xúc cảm từ tận đáy lòng mình “Lòng em nhớ tới anh”. Nỗi nhớ đó ko tầm thường tí nào cả. Nó len lách cả trong tâm thức của đối tượng trữ tình. Rõ ràng, “anh đã chiếm trọn cả Tâm – Trí” (Trích).
Điều đặc thù hình thành vẻ đẹp tiên tiến của người đàn bà trong bài thơ “Sóng” đấy chính là khát vọng tình yêu vĩnh hằng, ý nghĩa, nhưng người đàn bà hướng đến. Họ ko chỉ dám sống hết mình với tình yêu nhưng còn khát khao tình yêu bé nhỏ của mình chan hòa với tình yêu bao la của cuộc đời:
“Làm sao được tan raThành trăm con sóng béGiữa biển phệ tình yêuĐể nghìn 5 còn vỗ”
Chỉ có 1 vài con sóng bé nhoi thì chẳng thể làm nên biển cả bao la. Biển cả là nơi tụ hội của trăm vạn con sóng. Thấm thía được quy luật đó, Xuân Quỳnh đã nhìn thấy chỉ có sự hiến dâng, hòa nhập tình yêu tư nhân con người vào tình yêu cuộc đời phệ lao, thì nó mới có thể trường tồn mãi mãi.
Hai chữ “tan ra” đã trình bày cái khát vọng hòa làm 1 của nữ sĩ. Người ta có thể dễ quên lãng đi 1 con sóng bé bỏng, 1 tình yêu tư nhân ích kỷ. Nhưng chẳng người nào lại quên được cả biển cả bao la và cái tình yêu hòa vào biển phệ của cuộc đời kia. Hồn thơ trẻ trung, sôi nổi mà cũng rất mực trằn trọc, suy tư của Xuân Quỳnh đã cho thấy vẻ đẹp thánh thiện của người đàn bà trong tình yêu.
Thông qua hình tượng “sóng”, Xuân Quỳnh đã trình bày thành công vẻ đẹp truyền thống và tiên tiến của người đàn bà trong tình yêu. Qua ngòi bút điêu luyện của mình, nữ sĩ đã cho người đọc 1 góc nhìn mới hơn, tinh tế hơn trong tình yêu. Đọc “Sóng” của Xuân Quỳnh, người đọc luôn tìm thấy những trị giá mới mẻ nhưng thi sĩ đã gửi gắm. Càng đọc bài thơ, ta càng say, say với cái tình yêu nồng thắm, chung thủy của người đàn bà và say với cả cái tinh yêu chủ động, quyết liệt của họ.
Vẻ đẹp tình yêu truyền thống và tiên tiến trong bài Sóng – Mẫu 2
“Sóng” là bài thơ điển hình của Xuân Quỳnh. Qua hình tượng sóng, Xuân Quỳnh diễn đạt chi tiết, sinh động khát vọng tình yêu với những cung bậc tình cảm phong phú và vẻ đẹp tâm hồn của người đàn bà trong tình yêu, hồn nhiên chân thực, si mê nồng thắm, phúc hậu, chung thủy. Tình yêu trong “Sóng” vừa mang thuộc tính tế nhì, bí ẩn của truyền thống vừa rất sôi nổi, mãnh liệt cực kỳ tiên tiến.
“Tình yêu mang thuộc tính truyền thống như tình yêu muôn thuở” là tình yêu gắn liền với những đặc điểm xúc cảm, tình cảm có tính quy luật. Đấy là quy luật tình cảm thường gặp trong tình yêu của đôi lứa như nhớ nhung, giận dỗi, khát khao. Tình yêu “tiên tiến” là tình yêu đề cao cái tôi tư nhân, đề cao những xúc cảm, khát khao mãnh liệt vượt qua những giới hạn. Đấy là phong cách mạnh bạo của người đàn bà thế kỷ 2 mươi bứt phá những bé hẹp đời thường để tới với tình yêu bao la rộng lớn. Hiện đại ở đây gắn liền với quan niệm tình yêu tự do chứ chẳng phải là bị động như tình yêu truyền thống.
Trước hết, “Sóng” trình bày 1 tình yêu có thuộc tính truyền thống như tình yêu muôn thuở”:
Tình yêu đó có nhiều hiện trạng biểu lộ, lúc thầm lặng dịu êm, hiền hòa, êm dịu. Đấy là chất nữ tính – 1 phẩm giá di truyền từ nghìn đời ở đàn bà. Khi lại ồn ã, dữ dội với những ghen tuông tuông, giận dỗi vô cớ (cung bậc muôn thuở lúc yêu). Hai hiện trạng xúc cảm đó “Dữ dội – dịu êm/Ầm ĩ – thầm lặng” là đối cực của sóng mà cũng là những xúc cảm nội tâm đầy phức tạp, tranh chấp mà cũng rất hợp nhất hài hòa trong tâm hồn của người đàn bà lúc yêu:
“Dữ dội và dịu êmỒn ào và thầm lặng”
Hai hiện trạng đối lập này cùng còn đó trong 1 thể hợp nhất là sóng, khiên sóng luôn dạt dào, ko bao giờ đứng yên. Phép nhân hóa “Sóng tìm ra tận bể” gợi liên tưởng sóng như có tinh thần, có khát vọng tìm tới cái bao la, rộng lớn. Những đặc điểm này của sóng đã có “từ ngày xưa và ngày sau vẫn thế”, cách nói khẳng định, nhấn mạnh, đây là thực chất muôn thuở của sóng.
Cách mô tả những hiện trạng thất thường của sóng gợi lên những khát vọng tình yêu trong tâm hồn đầy kín đáo của người con gái. Khi bồng bộn, sôi nổi, lúc bí ẩn thâm thúy, vừa si mê vừa tỉnh ngủ, vừa nồng thắm, vừa lặng lẽ, vừa mãnh liệt vừa nghìn lần mềm yếu. Điểm gặp mặt đồng điệu và kì dị giữa sóng và đối tượng trữ tình “em” cho thấy sóng chính là ẩn dụ của “em”, của khát vọng tình yêu nhiều thao thức mà hạnh phúc vô biên. Sóng tự nghìn 5 vẫn từ sông ra bể, từ giới hạn chật hẹp đến ko gian bao la.
Trái tim người con gái lúc yêu cũng tự nhận thức được những bất định khác lạ của lòng mình, khát khao vượt ra giới hạn chật hẹp độc thân của cái tôi tư nhân, tìm tới sự bao la rộng lớn của tình mến thương giống như hành trình của sóng từ sông ra bể. Hình ảnh ẩn dụ này cũng gợi tới những khao khát, suy tư, trằn trọc trong trái tim xôn xao, rộn rực tình yêu của người con gái.
Tình yêu truyền thống chẳng thể thiếu nỗi thương nhớ và sự chung thủy. Nếu chung thủy là thước đo của tình yêu thì nỗi nhớ lại là nhựa sống của tình yêu:
“Con sóng dưới lòng sâuCon sóng trên mặt nướcÔi con sóng nhớ bờNgày đêm ko ngủ đượcLòng em nhớ tới anhCả trong mơ còn thức”
Khổ thơ điệp trùng hình ảnh những con sóng, gợi nỗi nhớ nồng thắm với nhiều cung bậc. Có lúc, mặt biển phệ lao như đại dương, có khi lại da diết, miên man với thời kì, ngày đêm ko ngủ được, lại có khi trải rộng tha thiết với ko gian phương Bắc, phương Nam và lại có khi cũng ko giấu nổi nỗi khắc khoải như con sóng nổi trên mặt nước. Và đôi lúc, nỗi nhớ cũng chìm sâu trong trằn trọc, nhớ quay quắt trong lòng như con sóng ngầm dưới biển sâu.
Không chỉ “nhớ anh, hướng về anh, nghĩ về anh” tình yêu đã lấp đầy con tim, khối óc, biến thành lẽ sống, biến thành khát vọng của cả cuộc đời. Hình ảnh sóng được nhân hóa mang “tình em” và “nỗi nhớ” của em thật thi vị. Từ cảm “ôi” hiện ra giữa dòng thơ như 1 tiếng lòng rung rung giữa niềm nhớ nhung da diết. Nỗi nhớ được diễn đạt trực tiếp qua ẩn dụ sóng đã da diết, sóng nhờ bờ hôm mai, sóng ru, sóng vỗ, sóng vẫn thao thức với thời kì. Nỗi nhớ đó thiên nhiên, hồn nhiên, si mê mà chừng như vẫn chưa đủ nhưng còn được trình bày trực tiếp qua nỗi nhớ của đối tượng trữ tình “em”:
“Lòng em nhớ tới anhCả trong mơ còn thức”
Cấu trúc thơ chỉnh sửa, cả bài là những khổ 4 dòng, nỗi nhớ lại được diễn đạt bằng khổ thơ 6 dòng, đã phơi lộ cái tôi riêng của người nữ sĩ – 1 nỗi nhớ chan chứa lòng yêu. Nó nồng thắm, đượm đà hơn cả nỗi nhớ của sóng với bờ vì nó ko chỉ còn đó trong tinh thần, nhưng chừng như còn len lách vào trong tâm thức, thâm nhập cả vào trong giấc mơ “cả trong mơ còn thức”.
Nỗi nhớ đó tạo độ bền cho lòng thủy chung:
“Dẫu xuôi về phương bắcDẫu ngược về phương namNơi nào em cũng nghĩHướng về anh – 1 phương”
Điệp từ “dẫu” như khẳng định bao lăm thách thức, gian nan phải vượt qua dù ko gian mở mang đa chiều “phương bắc phương nam” đầy cách xa trắc trở, dù tự nhiên trời đất thay đổi “xuôi bắc ngược nam” mà nơi nào có “anh”, với“em”“hướng về anh 1 phương” bằng tình yêu chung thủy, độc nhất vô nhị. Nỗi nhớ ở đây cồn cào, da diết, chẳng thể nào yên, chẳng thể nào nguôi. Nó cuồn cuộn dạt dào như những con sóng miên man dai diết vô hồi vô biên. Nhịp thơ trong suốt bài gợi tới nhịp của sóng. Nhưng rõ nhất, sôi nổi nhất, mãnh liệt nhất chính là ở đoạn thơ này.
Trong tình yêu, người đàn bà luôn giữ 1 trái tim chan chứa niềm tin. Niềm tin đó đặt vào những con sóng biển. Sóng ở mãi tận giữa hết sức, gặp vô vàn bão tố mà chung cuộc “Con nào chẳng đến bờ/Dù muôn vời ngăn cách” thì chung cuộc em tin tình yêu của chúng ta sẽ tới được cùng nhau.
Không chỉ mang nét đẹp truyền thống, ta còn cảm thu được vẻ đẹp tâm hồn đầy tiên tiến. Đấy là sự , chủ động bộc bạch những khao khát yêu đương mãnh liệt và rung động rộn rực trong lòng mình. Ở đây ko còn sự bị động, hy vọng (như trong truyền thống) nữa. Nếu “Sông ko chịu hiểu mình” thì sóng dứt khoát từ bỏ nơi chật hẹp đấy, “tìm ra tận bể”, tới với cái cao rộng, bao dong:
“Sông ko hiểu nổi mìnhSóng tìm ra tận bể”
Tình yêu tiên tiến chính là khát khao tự lý giải bản thân và khát khao được hiến dâng và hy sinh.
Trong tình yêu, để hiểu được mình thì thật gian nan bởi tình yêu là 1 hiện trạng tâm lý khác lạ, đầy kín đáo và , nó có những phép tắc riêng của con tim nhưng lý trí thông thường chẳng thể lý giải được:
“Trước muôn trùng sóng bểEm nghĩ về anh, emEm nghĩ về biển lớnTừ nơi nào sóng lên?
Sóng kể từ gióGió kể từ đâu?Em cũng ko biết nữaKhi nào ta yêu nhau”
Điệp ngữ “em nghĩ” diễn đạt sự thao thức suy tư của người con gái trước câu hỏi nguồn cội của sóng cũng như câu hỏi nguồn cội của tình yêu. Đấy là câu hỏi của muôn thuở và muôn người mà chưa bao giờ có lời đáp toàn vẹn. Thi sĩ Xuân Diệu, ông hoàng của thơ tình đã phải mượn cảm hứng lãng mạn để lý giải tình yêu đấy sao:
“Làm sao giảng nghĩa được tình yêuCó khó gì đâu 1 buổi chiềuNó chiếm hồn ta bằng nắng nhạtBằng hương nhè nhẹ gió hiu hiu”
Hay Hàn Mặc Tử cũng thế, thi sĩ viết rằng:
“Xin hãy làm thinh chớ nói nhiềuĐể nghe dưới đáy nước hồ reoĐể nghe tơ liễu rung trong gióVà để nghe trời giảng nghĩa yêu”
Bởi tình yêu là 1 tình cảm đẹp rất thật mà khó nói nên lời, cảm thấy rất rõ mà ko dễ nắm bắt. Câu hỏi “Gió kể từ đâu?” chẳng phải ko giảng giải được mà “em cũng ko biết nữa” lại là cái lắc đầu bé nhẹ, đáng yêu, đầy nữ tính trước những cung bậc kì bí của tình yêu. Xuân Quỳnh đã nắm bắt được 1 hiện trạng tâm hồn rất chân thực, có tính chung cho mọi đôi lứa và biểu lộ nó thật duyên dáng. Tình yêu cũng như gió trời, sóng bể, cũng thiên nhiên, hồn nhiên, bất thần và khó hiểu như tự nhiên. Có thể nói, đây là cách phát hiện tình yêu rất nữ tính, trực cảm, kiểu Xuân Quỳnh.
Trước Xuân Quỳnh, có nhẽ chưa người đàn bà nào nói về tình yêu bằng những lời tha thiết, nồng thắm cháy bóng như thế. Những khát vọng yêu đương của người con gái trong thơ được biểu lộ mãnh liệt mà cũng thật giản dị: sóng chỉ khát khao đến bờ, cũng như “em” mong gặp được “anh”. Tình yêu của người con gái ở đây trong trắng, mãnh liệt, tha thiết, giản dị, chung thủy, 1 tình yêu hết mình và quên mình. Đấy là điều rất mới mẻ cả trong đời lẫn trong thơ thời đó. Khát vọng tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh ko chỉ da diết lúc còn trẻ, nhưng cả sau này, lúc đã nếm trải nỗi đau, tuyệt vọng trong tình yêu thì khát vọng tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh vẫn tha thiết, giàu mến thương. Trong bài “Tự hát” (1984) chị viết:
“Em trở về đúng nghĩa trái tim emLà máu thịt, đời thường người nào chẳng cóVẫn dừng đập khi cuộc đời ko còn nữaNhưng biết yêu anh cả lúc chết đi rồi”
“Sóng” với Xuân Quỳnh ko chỉ là tượng trưng của khát vọng tình yêu nhưng còn là dụng cụ để bà biểu lộ những suy tư về cuộc sống, tình cảm:
“Ở ngoài kia biển cảTrăm ngàn con sóng đấyCon nào chẳng đến bờDù muôn vời ngăn cách”
“Sóng vỗ bờ” là 1 chân lý tất yêu ko gì chỉnh sửa. Trên biển cả bát ngát có biết bao lăm con sóng và biết bao lăm trắc trở mà trăm nghìn con sóng vẫn đến bờ. Thế nhưng:
“Cuộc đời tuy dài thếNăm tháng vẫn đi quaNhư biển kia dẫu rộngMây vẫn bay về xa”
Cuộc đời tuy dài mà chẳng phải hết sức, như biển phệ bát ngát mà chẳng phải bất tận. Xuân Quỳnh rất mẫn cảm với sự lưu loát của thời kì, tinh thần về thời kì gắn với nỗi âu lo, tuy vậy, đối tượng trữ tình trong thơ đã có cách xử sự hăng hái: âu lo mà ko mấy tuyệt vọng, nhưng chỉ khát khao nắm lấy hạnh phúc trong hiện nay, sống hết mình, mãnh liệt với tình yêu để vượt qua và thắng lợi sự hữu hạn của thời kì và đời người:
“Làm sao được tan raThành trăm con sóng béGiữa biển phệ tình yêuĐể nghìn 5 còn vỗ”
Tan ra để hòa vào biển phệ của tình yêu, biển phệ của hạnh phúc vĩnh hằng. Bởi với Xuân Quỳnh, cách để sống mãi là sống với tình yêu của mình. Ước vọng đó của bà vừa dịu dàng, phúc hậu, vừa nồng thắm tha thiết. Bài thơ khép lại mà 2 cặp hình tượng “sóng – bờ, em – anh” vẫn đan cài vào nhau, ngời sáng 1 vẻ đẹp vĩnh hằng của tình yêu.
Với thể thơ 5 chữ cởi mở, bài thơ có bản lĩnh gợi âm điệu dạt dào, vừa là cái ăn nhịp của sóng biển, vừa là cái khắc khoải của sóng lòng với nhiều cung bậc xúc cảm. Xuân Quỳnh đã rất tài giỏi trong việc ngắt nhịp, phối âm bằng trắc như những nhịp sóng lúc dịu êm, thong dong, lúc dập dồn, dữ dội và nó cũng gợi tới những sự khắc khoải của sóng lòng. Phương thức tổ chức ngôn từ, hình ảnh thông minh hòa trộn thanh âm, nhịp độ của sóng với những trằn trọc, khao khát, thương nhớ, giận dỗi đan xen nối liền trong cõi lòng của người con gái lúc yêu cũng hình thành 1 nhân tố nhạc tính của thơ.
Hình tượng ẩn dụ “sóng” là 1 thông minh lạ mắt của Xuân Quỳnh. “Sóng” ở đây là những khát vọng tình yêu của “em” – của người con gái với những xúc cảm tình cảm phong phú, phức tạp.
Vẻ đẹp tình yêu truyền thống và tiên tiến trong bài Sóng – Mẫu 3
“Sóng” là bài thơ tình rực rỡ hàng đầu của Xuân Quỳnh được in trong tập “Hoa dọc hào chiến đấu”. Bài thơ là những hiện trạng, cung bậc xúc cảm đầy sinh động của tâm hồn người con gái lúc yêu. Rực rỡ của bài thơ là sự liên kết giữa nét đẹp tiên tiến và nét đẹp truyền thống để làm nên nội tâm, tình cảm đầy phong phú của người con gái.
Nhận xét về bài thơ “Sóng”, có quan điểm cho rằng “Bài thơ trình bày quan niệm rất mới mẻ, tiên tiến của Xuân Quỳnh về tình yêu”, cũng có quan điểm khác cho rằng “Bài thơ trình bày quan niệm tình yêu mang tính truyền thống”. Hai giám định mang tính trái ngược mà bản chất chúng hoàn toàn hợp nhất để hình thành nét rực rỡ nhất của bài thơ.
“Sóng” là ngôn ngữ của 1 cái tôi trong tình yêu đầy tính mới mẻ, tiên tiến. Trong bài thơ này, tác giả Xuân Quỳnh đã diễn đạt đầy sinh động những hiện trạng tình cảm mang tính đối lập, tranh chấp trong tâm hồn người con gái:
“Dữ dội và dịu êmỒn ào và thầm lặng”
Mượn hình ảnh của sóng, nữ sĩ đã gợi ra những hiện trạng đối cực trong tâm cảnh người con gái. Cũng giống như sóng ngoài biển cả có khi ồn ã, dữ dội lúc phong 3 bão táp mà cũng có khi dịu êm, thầm lặng lúc trời yên biển lặng thì tâm cảnh người con gái lúc yêu cũng vậy, sẽ có những khi nồng hậu si mê mà cũng có lúc trầm lắng, dịu dàng. Tình yêu có thể tạo ra bao cung bậc xúc cảm phức tạp, đúng như câu nói “Tình yêu luôn có những quy luật nhưng lý trí chẳng thể lý giải được”.
Cái mới mẻ, tiên tiến trong hồn thơ Xuân Quỳnh được trình bày trong bài thơ đấy chính là cái táo tợn, khát vọng hướng tới tình yêu, chủ động kiếm tìm tình yêu của cuộc đời mình:
“Sông ko hiểu nổi mìnhSóng tìm ra tận bể”
“Em” trong sóng trình bày 1 tâm hồn đầy sôi nổi, có sự chủ động và khát vọng sống hết mình cho tình yêu, đấy là lúc người con gái đó mong muốn được hòa nhập toàn vẹn tình yêu bé của bản thân để hình thành tình yêu bất tử, vĩnh cửu của cuộc đời:
“Làm sao được tan raThành trăm con sóng béCon nào chẳng đến bờDẫu muôn vời ngăn cách”
Nữ sĩ đã có niềm tin bất tử vào tình yêu, từ đấy bộc bạch khát vọng thành thực của bản thân là được hiến dâng, sống hết mình cho tình yêu. Khát vọng đó phệ lao tới mức “em” muốn tan ra thành trăm con sóng bé để luôn rì rào vỗ sóng trong bể phệ tình yêu của muôn thuở.
Kế bên 1 cái tôi đầy mới mẻ, tiên tiến trong tình yêu thì “sóng” còn trình bày được tình yêu đầy truyền thống:
“Con sóng dưới lòng sâuCon sóng trên mặt nướcÔi con sóng nhớ bờNgày đêm ko ngủ được”
Cũng giống như bao người đàn bà xưa, lúc yêu “em” cũng mang trong mình nỗi nhớ da diết, nỗi bổi hổi khắc khoải đối với người mình yêu. Ta có thể gặp quan niệm của Xuân Quỳnh về nỗi nhớ có điểm gặp mặt với nỗi nhớ trong những bài ca dao, dân ca xưa:
“Nhớ người nào ra ngẩn vào ngơNhớ người nào, người nào nhớ, hiện thời nhớ người nào”
Nỗi nhớ trong thơ Xuân Quỳnh lại da diết, khắc khoải tới mức vượt qua mọi giới hạn về ko gian gian, thời kì, trong toàn cầu của tinh thần và cả sự vô thức. Nỗi nhớ nhung da diết của “em” hướng tới anh ko chỉ túc trực lúc còn thức nhưng còn khắc khoải cả lúc đã chìm vào trong giấc mơ.
Sự chung thủy, son sắc của người đàn bà trong thơ Xuân Quỳnh cũng được trình bày trong nghĩ suy luôn hướng về phía anh, nơi con tim của “em” được trao gửi:
“Dẫu xuôi về phương BắcDẫu ngược về phương NamNơi nào em cũng nghĩHướng về anh 1 phương”
Tình yêu sẽ phải trải qua bao gian truân, thách thức mới có thể đi tới bờ bến chung cuộc của hạnh phúc. Tuy nhiên những khó khăn, vô thường của cuộc đời cũng chẳng thể ngăn cản trái tim của người con gái hướng về người mình yêu. Sức mạnh của tình yêu đã giúp em vượt qua tất cả để tới bên anh như 1 quy luật của tình cảm:
“Ở ngoài kia biển cảTrăm nghìn con sóng đấyCon nào chẳng đến bờDẫu muôn vời ngăn cách”
Như vậy, qua bài thơ “Sóng” người đọc vừa cảm thu được những nét mới mẻ, tiên tiến vừa thấy được những quan niệm truyền thống về tình yêu. Chính sự liên kết rực rỡ này đã làm nên sức thu hút đặc thù cho bài thơ Sóng trong trái tim của những người đang yêu.
Vẻ đẹp tình yêu truyền thống và tiên tiến trong bài Sóng – Mẫu 4
Xuân Quỳnh là 1 trong những thi sĩ điển hình nhất của lứa tuổi các thi sĩ trẻ thời chống Mĩ. Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của 1 tâm hồn đàn bà nhiều trắc ẩn, vừa hồn nhiên, tươi tỉnh, vừa tâm thành, đượm đà và luôn da diết trong khát vọng về hạnh phúc đời thường. Bài thơ “Sóng” được sáng tác 5 1967 trong chuyến đi thực tiễn ở lãnh hải Diêm Điền (Thái Bình), khi đấy Xuân Quỳnh mới 2 mươi lăm tuổi xanh trung, yêu đời. Đây là 1 bài thơ rực rỡ viết rất hay về tình yêu, rất điển hình cho cá tính thơ Xuân Quỳnh trình bày vẻ đẹp tâm hồn của người đàn bà trong tình yêu hiện lên qua hình tượng sóng: tình yêu tha thiết, nồng thắm, đầy khát vọng và sắt son chung thuỷ, vượt lên mọi giới hạn của đời người.
Quan niệm mới mẻ, tiên tiến là quan niệm hiện nay, quan niệm của những người có đời sống văn hóa, ý thức ko bị buộc ràng bởi tinh thần hệ tư tưởng phong kiến. Về tình yêu, sự mới mẻ, tiên tiến trình bày ở: chủ động bộc bạch những khao khát yêu đương mãnh liệt, khát vọng mạnh bạo táo tợn về những rung động rộn rực xúc cảm trong lòng, tin vào sức mạnh của tình yêu. Quan niệm truyền thống là quan niệm có từ xa xưa, được bảo tồn trong đời sống tiên tiến. Trong tình yêu, nó được trình bày ở những nét đẹp truyền thống: đượm đà, dịu dàng, chung thủy…
Đấy là 1 tình yêu với nhiều cung bậc phong phú, nhiều chủng loại: dữ dội, ồn ã, dịu êm, thầm lặng:
“Dữ dội và dịu êmỒn ào và thầm lặng”
Hay còn là sự , chủ động bộc bạch những khao khát yêu đương mãnh liệt và rung động rộn rực trong lòng mình “Sông ko hiểu nổi mình/ Sóng tìm ra tận bể”. Hình ảnh so sánh cho thấy, người con gái ở đây ko còn sự bị động, hy vọng tình yêu nhưng chủ động, khát khao tìm kiếm 1 tình yêu mãnh liệt. Người con gái dám sống hết mình cho tình yêu, hòa nhập tình yêu tư nhân vào tình yêu bao la của cuộc đời:
“Làm sao được tan raThành trăm con sóng béGiữa biển phệ tình yêuĐể nghìn 5 còn vỗ”
Tuy vậy, thì tình yêu trong “Sóng” vẫn chứa đựng những nét đẹp truyền thống. Nỗi thương nhớ trong tình yêu được trình bày qua hình tượng sóng và em:
“Ôi con sóng nhớ bờNgày đêm ko ngủ đượcLòng em nhớ tới anhCả trong mơ còn thức”
Nỗi nhớ túc trực, da diết, mãnh liệt suốt hôm mai. Tình yêu gắn liền với sự thủy chung:
“Dẫu xuôi về phương bắcDẫu ngược về phương namNơi nào em cũng nghĩHướng về anh – 1 phương”
Với em ko chỉ có phương Bắc, phương Nam nhưng còn có cả “phương anh”. Đấy là phương của tình yêu lứa đôi, là ko gian của tương tư. Tình yêu gắn với khát vọng về 1 mái ấm gia đình hạnh phúc: Cũng như sóng, dù muôn nghìn ngăn cách rồi chung cuộc cũng tới được bờ, người đàn bà trên hành trình đi tìm hạnh phúc cho dù lắm hóc búa mà vẫn tin cậy sẽ cập bến.
Tóm lại, “Sóng” chính là sự liên kết giữa vẻ đẹp truyền thống và tiên tiến trong tình yêu.
Vẻ đẹp tình yêu truyền thống và tiên tiến trong bài Sóng – Mẫu 5
Nhà thơ Xuân Quỳnh có 1 chùm thơ về biển: “Thuyền và biển”, “Sóng”, “Chỉ có sóng và em”. “Sóng” được nhiều độc giả nhớ tới, đây là 1 trong những bài thơ tình hay nhất của chị. Bài thơ là nơi nhiều đặc điểm của thơ Xuân Quỳnh: hồn hậu, nữ tính, tâm thành. Đặc trưng qua bài thơ “Sóng”, Xuân Quỳnh “đã trình bày được 1 tình yêu có thuộc tính truyền thống như tình yêu muôn thuở mà vẫn mang thuộc tính tiên tiến như tình yêu bữa nay” (Hà Minh Đức).
Xuân Quỳnh được biết tới như là cây bút nữ bậc nhất của thi ca tình yêu thời chống Mỹ và giai đoạn hậu chiến. Thơ của chị là tiếng lòng của 1 tâm hồn đàn bà nhiều trắc ẩn, vừa hồn nhiên, tươi tỉnh, vừa tâm thành, đượm đà và luôn da diết trong khát vọng hạnh phúc bình dị đời thường. Bài thơ “Sóng” được viết 5 1967, in trong tập “Hoa dọc hào chiến đấu”. Đây được xem là 1 trong những sáng tác hợp công nhất của Xuân Quỳnh về đề tài tình yêu.
Giáo sư Hà Minh Đức qua tiếng lòng của người đàn bà trong “Sóng” đã nhìn thấy “1 tình yêu có thuộc tính truyền thống như tình yêu muôn thuở”. Nghĩa là, tình yêu của người đàn bà trong bài thơ đó đã mang những đặc điểm của 1 tình yêu truyền thống như bao lăm tình yêu của người đàn bà khác. Tình yêu đó luôn giữ cho mình nét hồn hậu, đượm đà, nữ tính muôn thuở. Nhưng ẩn đằng sau chất truyền thống đó là “chất tiên tiến như tình yêu bữa nay”. Đấy là phong cách mạnh bạo của người đàn bà thế kỷ 2 mươi bứt phá những bé hẹp đời thường để tới với tình yêu bao la rộng lớn “Sông ko hiểu nổi mình/Sóng tìm ra tận bể”. Hiện đại ở đây gắn liền với quan niệm tình yêu tự do chứ chẳng phải là bị động như tình yêu truyền thống.
Trước hết, “Sóng” trình bày 1 tình yêu có thuộc tính truyền thống như tình yêu muôn thuở”. Tình yêu muôn thuở có tự thuở xa xưa, lúc trai gái biết thương nhớ, tình yêu mở đầu bén rễ, hò hẹn mở đầu làm tim nhau xôn xang để “ngàn 5 hồ dễ mấy người nào quên” thì tình yêu tới. Nam giới thường tự do hơn trong tình yêu, tự do tới, tự do đi, tự do nói lời yêu, tự do bày tỏ. Còn đàn bà, do đặc điểm về giới tính, về thành kiến nên chuyện tình cảm đối với họ là điều khó bày tỏ. Vậy nên, trong tình yêu của người đàn bà Việt Nam, cái truyền thống nghìn đời bó buộc họ trong 1 cái “khuôn” có sẵn. Xuân Diệu lúc yêu đã mượn sóng để nói lên điều mãnh liệt của tình yêu giới mình, cái đon đả, thèm muốn của con trai làm cho người nào đấy đỏ mặt:
“Anh xin làm sóng biếcHôn mãi cát vàng emHôn thật khẽ thật êmHôn yên ả mãi mãiĐã hôn rồi hôn lạiCho tới nát cả trờiAnh mới thôi dào dạt”
Thì Xuân Quỳnh lại mượn sóng để nói lên nét nữ tính dễ thương nghìn đời của người đàn bà:
“Dữ dội và dịu êmỒn ào và lặng lẽSông ko hiểu nổi mìnhSóng tìm ra tận bể”
Sóng là 1 hình tượng ẩn dụ vừa hóa thân vừa hòa nhập với cái tôi trữ tình. Và ở đây, sóng góp phần nói lên tình cảm, tình yêu của Xuân Quỳnh. Tình yêu đó có nhiều hiện trạng biểu lộ, lúc thầm lặng dịu êm, hiền hòa, êm dịu. Đấy là chất nữ tính – 1 phẩm giá di truyền từ nghìn đời ở đàn bà. Khi lại ồn ã, dữ dội với những ghen tuông tuông, giận dỗi vô cớ (cung bậc muôn thuở lúc yêu). Hai hiện trạng xúc cảm đó “Dữ dội – dịu êm/Ầm ĩ – thầm lặng” là đối cực của sóng mà cũng là những xúc cảm nội tâm đầy phức tạp, tranh chấp mà cũng rất hợp nhất hài hòa trong tâm hồn của người đàn bà lúc yêu. Xuân Quỳnh dùng quan hệ từ “và” ở giữa 2 sự tương phản đó chứ chẳng phải là từ “mà”. Nếu là “mà” thì sự tương phản đối lập là hoàn toàn. Còn “và” thì trong cái dịu êm có cái dữ dội, trong ồn ã có cái thầm lặng. Sự quân bình giữa 2 hiện trạng tâm hồn đó hình thành tình yêu muôn thuở ở người đàn bà thật dễ thương làm sao.
Con sóng là sự vĩnh hằng của biển khơi (xưa cũng vậy và nay cũng vậy), và tình yêu luôn là sự khao khát bổi hổi của tuổi xanh:
“Ôi con sóng ngày xưaVà ngày sau vẫn thếNỗi khát vọng tình yêuBồi hồi trong ngực trẻ”
Quy luật muôn thuở của thiên nhiên là sóng “ngày xưa” hay “ngày sau” thì “vẫn thế”. Nghĩa là nó ổn định, ko chỉnh sửa. Nó vẫn chứa đựng trong nó những cung bậc dữ dội, ồn ã, dịu êm, thầm lặng muôn đời đó. Từ quy luật muôn thuở đó của thiên nhiên, Xuân Quỳnh cũng rất thiên nhiên lúc chạm vào lòng ta quy luật của tình yêu muôn thuở:
“Nỗi khát vọng tình yêuBồi hồi trong ngực trẻ”
Hình như tuổi xanh sinh ra là để yêu, và tình yêu có địa điểm đặc thù cho riêng tuổi xanh vì “Làm sao sống được nhưng ko yêu/ Không nhớ ko thương 1 kẻ nào” (Xuân Diệu). Tình yêu là “cái buổi lúc đầu quyến luyến đó” tới bên ta như những con sóng bé vỗ vào hồn để tim ta bổi hổi trong lồng ngực, để tâm hồn ta trào dâng bao “khát vọng” cồn cào. Vâng! Ông hoàng thi ca tình yêu Xuân Diệu đã đúng lúc nói “Hãy để trẻ bé nói vị ngọt của viên kẹo/ Hãy để tuổi xanh nói hộ lời yêu”. Ai đang ở vào độ tuổi mười 8 đôi mươi, người nào đã đi qua thời tuổi xanh, kiên cố sẽ hiểu điều này.
Tình yêu là 1 tình cảm phệ lao, thiêng liêng được tăng trưởng theo quy luật chung của đời sống xã hội và quy luật riêng của mỗi tình yêu. Không dễ giảng nghĩa, luôn là những thắc mắc “Khi nào ta yêu nhau” và rất khó xác định, ko theo 1 quy luật chung nhất.
“Trước muôn trùng sóng bểEm nghĩ về anh emEm nghĩ về biển lớnTừ nơi nào sóng lên
Sóng kể từ gióGió kể từ đâuEm cũng ko biết nữaKhi nào ta yêu nhau?”
Biển cả là tự nhiên thuộc về rộng lớn, bất tận, hết sức là ẩn dụ cho tình yêu vĩnh cửu vĩnh hằng. Trước biển, người con gái là em cảm thấy bé bỏng quá. Nhìn những con sóng vô tận xô bờ nhưng lòng bỗng lưỡng lự. Điệp ngữ “em nghĩ” đó cứ láy đi láy lại 2 lần để rồi trong tâm hồn người con gái nhiều ưu phiền đó bật lên nhiều trằn trọc:
“Từ nơi nào sóng lên?Gió kể từ đâu?Khi nào ta yêu nhau?”
Ba câu hỏi đó là hỏi về xuất xứ của sóng gió và cũng là xuất xứ kín đáo muôn thuở của tình yêu. Ba câu hỏi đó có cùng chung 1 câu giải đáp thật nữ tính, dễ thương, rất ư là con gái:
“Em cũng ko biết nữa”
Ta bắt gặp cái lắc đầu nhè nhẹ, cái bất lực dễ thương. Và bởi vì em như thế nên tình yêu càng phát triển thành kín đáo để anh mãi mãi đi tìm.
Nét nghĩa nữa trong ý thơ về xuất xứ tình yêu trên là: tình yêu muôn thuở vẫn là 1 ẩn số. Nó tựa như 1 nhạc điệu ko có nốt nhạc kết, 1 bài thơ ko có hoàn thành, 1 bài toán ko có đáp số… Tình yêu là sự khám phá 2 toàn cầu, khám phá 2 vũ trụ nhưng sự cách trở là “giới hạn chẳng thể vượt qua”. Vì vậy nên ko 1 khái niệm nào thật hoàn chỉnh về tình yêu, hay nói đúng hơn là mọi khái niệm về tình yêu đều phát triển thành gượng gập ép. Khái quát, càng yêu si mê bao lăm, tâm thành bao lăm thì người ta càng chẳng thể lý giải được đầu đuôi của nó. Hiểu như thế, ta càng yêu, càng quý người con gái trong bài thơ này vì tình yêu đó kiên cố chẳng hề chuộc lợi, suy tính nhưng rất thiên nhiên, rất tâm thành, đượm đà.
Tình yêu truyền thống chẳng thể thiếu nỗi thương nhớ và sự chung thủy. Nếu chung thủy là thước đo của tình yêu thì nỗi nhớ là nồng độ để đo độ chung thủy đó:
“Con sóng dưới lòng sâuCon sóng trên mặt nướcÔi con sóng nhớ bờNgày đêm ko ngủ đượcLòng em nhớ tới anhCả trong mơ còn thức”
Có người nào đấy đã từng nói rằng: “1 trái tim đang nhớ là biểu lộ của 1 trái tim đang yêu còn 1 trái tim đã dừng nhớ là biểu lộ của 1 tình yêu sắp sửa lụi tàn”. Từ xưa đến nay, tình yêu luôn gắn liền với nỗi nhớ, nỗi nhớ gắn với 2 đầu “ở 2 đầu nỗi nhớ”. Nỗi nhớ là nhạc điệu chính của tình yêu đôi lứa. Tố Hữu từng có so sánh rất lạ mắt trong bài Việt Bắc: “Nhớ gì như nhớ người tình”. Thế mới biết, nỗi nhớ người tình là trên hết và có sức mạnh vượt qua mọi nỗi nhớ khác để biến thành nỗi ám ảnh của những người tình nhau:
“Nhớ người nào ra ngẩn vào ngơNhớ người nào, người nào nhớ, hiện thời nhớ người nào”
Hay:
“Đêm nằm lưng chẳng đến giườngCứ mong trời sáng ra đường gặp anh”
Trong bài thơ “Sóng” thi sĩ mượn sóng để nói lên nỗi nhớ mãnh liệt của mình. Sóng nhớ bờ nhưng nỗi nhớ trùm lên mọi ko gian “lòng sâu”, “mặt nước”, trùm lên mọi thời kì “ngày đêm ko ngủ được” để khát khao hướng vào bờ. Nỗi nhớ đó vừa hiện diện trong chiều rộng “trên mặt nước” vừa có chiều sâu “dưới lòng sâu”. Sóng ko ngủ được cũng như em nhớ anh tới nỗi “cả trong mơ còn thức”. Xuân Quỳnh quả rất thâm thúy lúc dùng tới 6 dòng thơ để bày tỏ nỗi nhớ. Trong đấy 2 câu cuối khổ 5 quả rất tài tình:
“Lòng em nhớ tới anhCả trong mơ còn thức”
Chữ “lòng” thật gợi cảm, nó là nhãn tự của cả câu thơ. Ý thơ giàu sức gợi có nhẽ cũng là ở đây. Lòng là nơi sâu thẳm của tâm hồn con người, nhất là tâm hồn người đàn bà. Nơi ẩn giấu những tình cảm tâm thành đượm đà. Nơi để mến thương, sầu khổ, dịu dàng… Và lúc Xuân Quỳnh nói “Lòng em nhớ tới anh” thì hãy hiểu rằng, người con gái đó đã nghiêng hết cả tình yêu, dốc cạn cả tim mình để hướng về phương anh rồi. Câu thơ “Cả trong mơ còn thức” diễn đạt nỗi nhớ túc trực. Nghĩa là cả trong tâm thức, tinh thần lẫn vô thức, hình bóng của người tình vẫn cứ ám ảnh tới ngọt ngào khiến em “ra ngẩn vào ngơ 1 mình”.
Tình yêu truyền thống của người đàn bà Việt là gắn liền với chung thủy. Vì mến thương của người đàn bà Việt là canh bạc nhưng mến thương là sự “đặt cược” chung cuộc. Mất hết mến thương coi như là sự tay trắng. Nhưng dù sao đi nữa thì em vẫn:
“Dẫu xuôi về phương BắcDẫu ngược về phương NamNơi nào em cũng nghĩHướng về anh – 1 phương”
Hai câu thơ đầu như 1 mệnh đề với cặp từ “dẫu” đứng ở đầu câu cùng phép điệp cấu trúc “Dẫu xuôi – Dẫu ngược”. Các động từ “xuôi”, “ngược” và ko gian địa lý Bắc – Nam đã góp phần làm nhấn mạnh sự bóng gió ngăn cách, sự nặng nhọc, gian truân. Để mệnh đề 2 Xuân Quỳnh khẳng định: Dẫu bóng gió ngăn cách, dẫu nặng nhọc gian truân thì:
“Nơi nào em cũng nghĩHướng về anh – 1 phương”
“Nơi nào” – “cũng nghĩ” là cách diễn đạt 1 xúc cảm túc trực, ám ảnh. Còn “hướng về anh” là sự toàn tâm toàn ý. Lại thêm dấu gạch nối ở giữa và chữ “1 phương” ở cuối câu thơ. Càng kiên cố thêm cho sự khẳng định hướng về anh là cả “toàn hồn” của em. Bởi như Xuân Quỳnh từng nói:
“Em trở về đúng nghĩa trái tim emLà máu thịt đời thường người nào chẳng cóDẫu dừng đập lúc cuộc đời ko còn nữaNhưng biết yêu anh cả lúc chết đi rồi”
(Tự hát)
Đã yêu là tin và người đàn bà trong tình yêu nghìn đời luôn tin điều đấy. Niềm tin đó đặt vào những con sóng biển. Sóng ở mãi tận giữa hết sức, gặp vô vàn bão tố mà chung cuộc “Con nào chẳng đến bờ/Dù muôn vời ngăn cách”.
Thì tình yêu cũng thế, muốn có tình yêu vững bền, phải biết vượt qua những thách thức mới có được hạnh phúc. Vì:
“Tình ta như hàng câyĐã qua mùa bão tốTình ta như dòng sôngĐã yên mùa thác lũ”
(Thư tình cuối mùa thu, Xuân Quỳnh)
Tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh ko ngừng ở chừng độ tình yêu buổi đầu giản đơn hẹn hò, non nớt, ngọt ngào nhưng là tình yêu – hạnh phúc, tình yêu gắn với cuộc sống chung, với nhiều yêu cầu ở chiều sâu của tình cảm, với nhiều minh chứng của thách thức, mang đậm dấu ấn phận sự. Đặc trưng nó có “tính tiên tiến như tình yêu bữa nay”.
Qua hình tượng sóng và toàn thể bài thơ, ta cảm thu được vẻ đẹp tâm hồn của người đàn bà trong tình yêu. Đấy là sự , chủ động bộc bạch những khao khát yêu đương mãnh liệt và rung động rộn rực trong lòng mình. Giả dụ những cô gái trong ca dao xưa lúc yêu chỉ biết bị động “Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” để rồi chẳng thể quyết định lấy được hạnh phúc của mình. Mãi mãi họ sống trong cực khổ:
“Em như con hạc đầu đìnhMuốn bay chẳng nhấc nổi mình nhưng bay”
Thì ở đây ko còn sự bị động, hy vọng (như trong truyền thống) nữa. Nếu “Sông ko chịu hiểu mình” thì sóng dứt khoát từ bỏ nơi chật hẹp đấy, “tìm ra tận bể”, tới với cái cao rộng, bao dong. Vì sóng chỉ đích thực là sóng lúc nó tìm về với biển cả. Biển cả đích thực là nơi vĩnh hằng của sóng. Còn lòng sông chật hẹp kia muôn thuở sao có thể làm con sóng yên lòng được. Cũng tương tự, tình yêu tiên tiến là tình yêu ko cam chịu 1 tình cảm bé nhen, ích kỷ, bình thường. Thành ra, nếu anh hẹp hòi và thiếu sự bao dong thì em chuẩn bị từ bỏ anh để ra đi tìm tình yêu bao la hơn.
Tình yêu tiên tiến đấy còn là 1 tình yêu với nhiều cung bậc (dữ dội, dịu êm, ồn ã, thầm lặng, cả trong mơ còn thức…). Có khi chị còn muốn cống hiến:
“Làm sao được tan raThành trăm con sóng béGiữa biển phệ tình yêuĐể nghìn 5 còn vỗ”
Cụm từ “tan ra” chẳng phải mất đi nhưng trường tồn tới nghìn 5 vì Xuân Quỳnh biết chọn biển phệ tình yêu nhưng vỗ sóng. Biển phệ là hình ảnh cường tráng của điểm tựa tình yêu, tình người khiến bài thơ ấm và chắc. Sức hút của bài thơ là sức hút của người con gái biết yêu chủ động, mãnh liệt, biết dành hết mình cho tình yêu. Tình yêu của tư nhân con người chỉ có thể biến thành vĩnh cửu và bất diệt lúc tình yêu đấy hóa thân vào biển phệ của tình yêu loài người. Xuân Quỳnh đã dám yêu và dám giãi bày tất cả, đấy là nét mới mẻ tiên tiến trong tình yêu.
Có thể nói “Sóng” là khát vọng tình yêu, còn đó mãi trong trái tim giàu mến thương của Xuân Quỳnh và của chúng ta. “Sóng” vừa mang thuộc tính truyền thống muôn thuở vừa mang thuộc tính tiên tiến của tình yêu bữa nay. Con sóng của Xuân Quỳnh vừa dịu dàng neo đậu vào bến bờ thuỷ chung vừa mới mẻ, tiên tiến và táo tợn hết sức. Đấy là cái gốc của truyền thống dân tộc bền chắc khiến con sóng của Xuân Quỳnh gần gụi với sóng của ca dao: “Chừng nào con sóng bỏ ghềnh/ Cù lao bỏ biển anh mới đành bỏ em”. Tới đây có thể khẳng định quan điểm của giáo sư Hà Minh Đức là hoàn toàn xác thực: Qua bài thơ Sóng, Xuân Quỳnh “đã trình bày được 1 tình yêu có thuộc tính truyền thống như tình yêu muôn thuở mà vẫn mang thuộc tính tiên tiến như tình yêu bữa nay”.
Bài thơ “Sóng” của nữ đế thi ca tình yêu Xuân Quỳnh giống như câu chuyện cổ tích về tình yêu. Nó đánh thức ta, khơi dậy trong ta về xuất xứ, về đạo lý, ân huệ của tình yêu khiến mỗi câu thơ như sợi chỉ đan vào tâm hồn ta bao sợi nhớ sợi thương. Từ đấy soi chiếu vào tình yêu của mình chúng ta biết trân trọng những gì có trong cuộc sống bữa nay.
Vẻ đẹp tình yêu truyền thống và tiên tiến trong bài Sóng – Mẫu 6
1 trong những tác phẩm điển hình của Xuân Quỳnh phải kể tới bài thơ “Sóng”. Qua hình tượng trung tâm đấy là “sóng”, Xuân Quỳnh diễn đạt chi tiết, sinh động khát vọng tình yêu với những cung bậc tình cảm phong phú và vẻ đẹp tâm hồn của người đàn bà trong tình yêu. Tình yêu đấy vừa mang những nét truyền thống, lại vừa mang nét tiên tiến.
Trước hết, cần hiểu được tình yêu truyền thống và tình yêu tiên tiến không giống nhau như thế nào? “Tình yêu mang thuộc tính truyền thống như tình yêu muôn thuở” là tình yêu gắn liền với những đặc điểm xúc cảm, tình cảm có tính quy luật. Đấy là quy luật tình cảm thường gặp trong tình yêu của đôi lứa như nhớ nhung, giận dỗi, khát khao Tình yêu “tiên tiến” là tình yêu đề cao cái tôi tư nhân, đề cao những xúc cảm, khát khao mãnh liệt vượt qua những giới hạn.
Trong tình yêu có nhiều hiện trạng biểu lộ, lúc thầm lặng dịu êm, hiền hòa, êm dịu. Khi lại ồn ã, dữ dội với những ghen tuông tuông, giận dỗi vô cớ (cung bậc muôn thuở lúc yêu). Hai hiện trạng xúc cảm đó “Dữ dội – dịu êm/Ầm ĩ – thầm lặng” là đối cực của sóng mà cũng là những xúc cảm nội tâm đầy phức tạp, tranh chấp mà cũng rất hợp nhất hài hòa trong tâm hồn của người đàn bà lúc yêu:
“Dữ dội và dịu êmỒn ào và thầm lặng”
Hai hiện trạng đối lập này cùng còn đó trong 1 thể hợp nhất là “sóng”. Cách mô tả những hiện trạng thất thường của sóng gợi lên những khát vọng tình yêu trong tâm hồn đầy kín đáo của người con gái, lúc bồng bộn, sôi nổi, lúc bí ẩn thâm thúy, vừa si mê vừa tỉnh ngủ, vừa nồng thắm, vừa lặng lẽ, vừa mãnh liệt vừa nghìn lần mềm yếu. Điểm gặp mặt đồng điệu và kì dị giữa sóng và đối tượng trữ tình “em” cho thấy sóng chính là ẩn dụ của “em”, của khát vọng tình yêu nhiều thao thức mà hạnh phúc vô biên. Sóng tự nghìn 5 vẫn từ sông ra bể, từ giới hạn chật hẹp đến ko gian bao la.
Tình yêu truyền thống chẳng thể thiếu nỗi thương nhớ và sự chung thủy. Nếu chung thủy là thước đo của tình yêu thì nỗi nhớ lại là nhựa sống của tình yêu:
“Con sóng dưới lòng sâuCon sóng trên mặt nướcÔi con sóng nhớ bờNgày đêm ko ngủ đượcLòng em nhớ tới anhCả trong mơ còn thức”
Khổ thơ điệp trùng hình ảnh những con sóng, gợi nỗi nhớ nồng thắm với nhiều cung bậc. Có lúc, mặt biển phệ lao như đại dương, có khi lại da diết, miên man với thời kì, ngày đêm ko ngủ được. Lại có khi trải rộng tha thiết với ko gian phương Bắc, phương Nam và lại có khi cũng ko giấu nổi nỗi khắc khoải như con sóng nổi trên mặt nước. Và đôi lúc, nỗi nhớ cũng chìm sâu trong trằn trọc, nhớ quay quắt trong lòng như con sóng ngầm dưới biển sâu.
Không chỉ “nhớ anh, hướng về anh, nghĩ về anh” tình yêu đã lấp đầy con tim, khối óc, biến thành lẽ sống, biến thành khát vọng của cả cuộc đời. Hình ảnh sóng được nhân hóa mang “tình em” và“nỗi nhớ” của em thật thi vị. Từ cảm “ôi” hiện ra giữa dòng thơ như 1 tiếng lòng rung rung giữa niềm nhớ nhung da diết. Nỗi nhớ được diễn đạt trực tiếp qua ẩn dụ sóng đã da diết, sóng nhờ bờ hôm mai, sóng ru, sóng vỗ, sóng vẫn thao thức với thời kì. Nỗi nhớ đó thiên nhiên, hồn nhiên, si mê mà chừng như vẫn chưa đủ nhưng còn được trình bày trực tiếp qua nỗi nhớ của đối tượng trữ tình “em”:
“Lòng em nhớ tới anhCả trong mơ còn thức”
Cấu trúc thơ chỉnh sửa, cả bài là những khổ 4 dòng, nỗi nhớ lại được diễn đạt bằng khổ thơ sâu dòng, đã phơi lộ cái tôi riêng của người nữ sĩ – 1 nỗi nhớ chan chứa lòng yêu. Nó nồng thắm, đượm đà hơn cả nỗi nhớ của sóng với bờ vì nó ko chỉ còn đó trong tinh thần, nhưng chừng như còn len lách vào trong tâm thức, thâm nhập cả vào trong giấc mơ “cả trong mơ còn thức”.
Chính nỗi nhớ đó đã hình thành lòng chung thủy son sắc:
“Dẫu xuôi về phương bắcDẫu ngược về phương namNơi nào em cũng nghĩHướng về anh – 1 phương”.
Điệp từ “dẫu” như khẳng định bao lăm thách thức, gian nan phải vượt qua dù ko gian mở mang đa chiều “phương bắc phương nam” đầy cách xa trắc trở, dù tự nhiên trời đất thay đổi “xuôi bắc ngược nam” mà nơi nào có “anh”, với“em”“hướng về anh 1 phương” bằng tình yêu chung thủy, độc nhất vô nhị. Nỗi nhớ ở đây cồn cào, da diết, chẳng thể nào yên, chẳng thể nào nguôi. Nó cuồn cuộn dạt dào như những con sóng miên man dai diết vô hồi vô biên. Nhịp thơ trong suốt bài gợi tới nhịp của sóng. Nhưng rõ nhất, sôi nổi nhất, mãnh liệt nhất chính là ở đoạn thơ này. ngược cũng là xuôi. Trái tim tình yêu của em luôn
Đã yêu là tin và người đàn bà trong tình yêu nghìn đời luôn tin điều đấy. Niềm tin đó đặt vào những con sóng biển. Sóng ở mãi tận giữa hết sức, gặp vô vàn bão tố mà chung cuộc “Con nào chẳng đến bờ/Dù muôn vời ngăn cách” thì chung cuộc em tin tình yêu của chúng ta sẽ tới được cùng nhau.
Nhưng ko chỉ ngừng lại ở đấy, tình yêu ở đây còn mang nét đẹp tiên tiến. Giả dụ “Sông ko chịu hiểu mình” thì sóng dứt khoát từ bỏ nơi chật hẹp đấy, “tìm ra tận bể”, tới với cái cao rộng, bao dong:
“Sông ko hiểu nổi mìnhSóng tìm ra tận bể”
“Sóng” đã biết chủ động tìm tới với tình yêu, chứ ko còn bị động nữa. Đặc trưng hơn, “sóng” với Xuân Quỳnh còn là tượng trưng của khát vọng tình yêu. Nhân vật trữ tình trong thơ đã có cách xử sự hăng hái: âu lo mà ko mấy tuyệt vọng, nhưng chỉ khát khao nắm lấy hạnh phúc trong hiện nay, sống hết mình, mãnh liệt với tình yêu để vượt qua và thắng lợi sự hữu hạn của thời kì và đời người:
“Làm sao được tan raThành trăm con sóng béGiữa biển phệ tình yêuĐể nghìn 5 còn vỗ”
Tan ra để hòa vào biển phệ của tình yêu, biển phệ của hạnh phúc vĩnh hằng. Bởi với Xuân Quỳnh, cách để sống mãi là sống với tình yêu của mình. Ước vọng đó của bà vừa dịu dàng, phúc hậu, vừa nồng thắm tha thiết. Bài thơ khép lại mà 2 cặp hình tượng “sóng – bờ, em – anh” vẫn đan cài vào nhau, ngời sáng 1 vẻ đẹp vĩnh hằng của tình yêu.
Tóm lại, hình tượng “sóng” là 1 thông minh lạ mắt của Xuân Quỳnh, đã trình bày nét đẹp truyền thống và tiên tiến trong tình yêu.
Vẻ đẹp tình yêu truyền thống và tiên tiến trong bài Sóng – Mẫu 7
Xuân Quỳnh được mệnh danh là nữ đế thơ tình yêu của nền văn chương Việt Nam tiên tiến. Các sáng tác của chị là 1 tiếng lòng của 1 tâm hồn đàn bà nhiều trắc ẩn vừa hồn nhiên, vừa đượm đà lại nhiều khát vọng hạnh phúc bình dị đời thường. Tới với bài thơ “Sóng”, người đọc sẽ thấy được sự liên kết giữa nét đẹp truyền thống và tiên tiến làm nên vẻ đẹp của người con gái lúc yêu.
Trước nhất, “Sóng” là ngôn ngữ của 1 cái tôi trong tình yêu với những quan niệm mới mẻ. Xuân Quỳnh đã diễn đạt đầy đủ những cung bậc trong tình yêu với những điểm đối lập:
“Dữ dội và dịu êmỒn ào và thầm lặng”
Cũng giống như con sóng ngoài biển cả, người con gái trong tình yêu cũng có những cung bậc xúc cảm thật nhiều chủng loại. Khi thì dữ dội, ồn ã ấy nhưng cũng có khi lại thật yên ả, thầm lặng. Tình yêu chừng như luôn có quy luật nhưng lý trí không thể giảng giải được. Để rồi, người con gái lúc yêu đã có nghĩ suy:
“Sông ko hiểu nổi mìnhSóng tìm ra tận bể”
Cái mở mẻ của Xuân Quỳnh ở đây chính là sự chủ động của người con gái trong tình yêu. Giả dụ “sông” chẳng thể hiểu nổi mình, “sóng” chuẩn bị tìm ra biển phệ – tìm tới với tình yêu thực sự của đời mình.
Không chỉ vậy, người con gái trong “Sóng” còn chuẩn bị hiến dâng, hy sinh cho tình yêu:
“Làm sao được tan raThành trăm con sóng nhỏGiữa biển lớn tình yêuĐể ngàm 5 còn vỗ”
Câu hỏi tu từ “Làm sao” khởi đầu khổ thơ như 1 lời tự nhủ. Làm thế nào để có thể sống toàn vẹn với tình yêu? Người đàn bà lúc yêu cũng hết sức mãnh liệt, họ mơ ước được sống toàn vẹn với từng phút chốc trong tình yêu. Ở đây, Xuân Quỳnh sử dụng từ “tan ra” trình bày nét dịu dàng của người đàn bà, khác hẳn với cái mạnh bạo của Xuân Diệu:
“Đã hôn rồi, hôn lạiCho tới mãi muôn đờiĐến tan cả đất trờiAnh mới thôi dào dạt…Cũng có lúc ồ ạtNhư nghiến nát bờ emLà khi triều yêu quýNgập bến của ngày đêm”
(Biển)
Dẫu tiên tiến là vậy, mà trong tình yêu, “em” vẫn giữ được những nét đẹp truyền thống. Tình yêu nào nhưng ko được đong đếm bởi nỗi nhớ, và người con gái trong “Sóng cũng vậy”:
“Con sóng dưới lòng sâuCon sóng trên mặt nướcÔi con sóng nhớ bờNgày đêm ko ngủ đượcLòng em nhớ tới anhCả trong mơ còn thức”
“Con sóng” được khắc họa ở 2 chiều – ko gian và thời kì. Dù “ở dưới lòng sâu” hay “trên mặt nước” – chiều ko gian, dù là “ngày” hay “đêm” – chiều thời kì, thì con sóng “vẫn nhớ tới bờ” tới nỗi ko ngủ được. Và nếu “sóng” nhớ “bờ” thì “em” lại nhớ tới “anh”. Nhưng con sóng kia còn có thể bị cách trở bởi ko gian, thời kì. Còn nỗi nhớ của em thì phá vỡ mọi khoảng cách địa lý. Em nhớ anh nhưng ngay cả “trong mơ vẫn còn thức”. Hình ảnh của anh đã đi vào tâm não của em. Đấy không hề là điều gì lạ lẫm trong thơ ca. Ca dao đã từng có những câu thơ diễn đạt nỗi nhớ của những người tình nhau:
“Khăn nhớ thương người nàoKhăn rơi xuống đấtKhăn nhớ thương người nàoKhăn vắt trên vaiĐèn nhớ thương aiMà đèn ko tắtMắt nhớ thương aiMắt ngủ ko yênĐêm qua em những lo phiềnLo vì 1 nỗi ko yên 1 bề”
Còn Nguyễn Bính lại thật khôn khéo mượn hình ảnh sau để diễn đạt nỗi nhớ:
“Thôn Đoài ngồi nhớ thôn ĐôngMột người 9 nhớ mười mong 1 ngườiGió mưa là bệnh của trờiTương tư là bệnh của tôi yêu nàng”
(Tương tư)
Đặc trưng nhất đấy chính là tấm lòng chung thủy của người con gái trong tình yêu:
“Dẫu xuôi về phương BắcDẫu xuôi về phương NamNơi nào em cũng nghĩHướng về anh 1 phương”
Hình ảnh thơ đối lập “xuôi” – “ngược”, “phương Bắc”’ và “phương Nam” được thi sĩ sử dụng trái với quy luật thông thường (ngược về phương Bắc, xuôi về phương Nam) với dụng tâm nghệ thuật thâm thúy. Dù cuộc đời có luôn lay chuyển ko dừng, đôi ta phải trả qua nhiều sóng gió, vạn vật có luôn thay đổi. Thì em vẫn luôn hướng về “phương anh”. Trái tim của em vẫn giữ được tình yêu vẹn nguyên dành cho anh dù có trải qua biết bao lăm gian nan, sóng gió trong cuộc đời. Em vẫn hướng về “phương anh” – 1 phương độc nhất vô nhị, chẳng hề chỉnh sửa. Tấm lòng chung thủy, son sắc của em thật đáng trân trọng.
Có tấm lòng chung thủy, “em” sẽ mãi tin vào tình yêu của mình:
“Ở ngoài kia biển cảTrăm ngàn con sóng đấyCon nào chẳng đến bờDù muôn vời ngăn cách”
Con sóng nào rồi cũng sẽ đến bờ, cũng như em rồi sẽ gặp lại anh. Khi đó, tình yêu của chúng ta sẽ còn đó vĩnh viễn dẫu 5 tháng có chỉnh sửa.
Như vậy, người đàn bà trong thơ Xuân Quỳnh tuy đầy mãnh liệt, sôi nổi mà vẫn đượm đà, chung thủy – nét đẹp cổ đại.
Qua phân tách trên, “Sóng” đã trình bày vẻ đẹp truyền thống cũng như tiên tiến của người con gái trong tình yêu. Thơ của Xuân Quỳnh quả là tiếng lòng chân thực của người đàn bà.
Vẻ đẹp tình yêu truyền thống và tiên tiến trong bài Sóng – Mẫu 8
Sóng ko chỉ là tên 1 thi phẩm đã gây xôn xang cho nhiều lứa tuổi. Sóng ko chỉ là biểu tượng cho 1 hồn yêu chưa từng nguôi yên. Sóng còn là 1 nguồn sống, nguồn năng lượng nhưng nữ nhà thơ đó đã truyền lại cho mai hậu qua mỗi tiếng thơ mình. Tình yêu trong từng câu thơ là tình yêu của 1 người, nhưng cũng là của mọi người, là tình yêu của 1 thời nhưng cũng là của mọi thời. Vì vậy có quan điểm cho rằng:
“Sóng đã trình bày tình yêu truyền thống như tình yêu muôn thuở”.
Quan điểm khác lại khẳng định:
“Sóng đã trình bày tình yêu tiên tiến như tình yêu bữa nay”.
Về quan điểm thứ nhất, “tình yêu truyền thống như tình yêu muôn thuở” là tình yêu gắn với những cung bậc xúc cảm thân thuộc, bình thường, những hiện trạng đã biến thành quy luật muôn thuở. Còn “tình yêu tiên tiến như tình yêu bữa nay” trong quan điểm thứ 2 chính là khẳng định cái nhìn mang tính mới mẻ, phát hiện về tình yêu của Xuân Quỳnh. Hai quan điểm là những cách nhìn riêng về những góc cạnh không giống nhau về nội dung của tác phẩm.
Không còn phân biệt được sóng hình thành Xuân Quỳnh, hay Xuân Quỳnh đã hình thành sóng. Chỉ biết rằng người con gái đó sinh ra là để dành cho thơ. Thơ ca, với Xuân Quỳnh, gắn liền với sự sống, tình yêu; làm thơ là nữ sĩ được sống với chính mình, sống đủ đầy toàn vẹn là mình. Mỗi bài thơ đều là ngôn ngữ tâm thành nhất của 1 tâm hồn đàn bà giàu trắc ẩn, vừa âu lo vừa da diết trong khát vọng hạnh phúc đời thường. Bài thơ “Sóng” được viết 5 1967 trong chuyến đi thực tiễn ở biển Diêm Điền (Thái Bình), là tiếng thơ của những ngọt ngào, cay đắng trải đời trong tình yêu, lúc đã vun vén và trải nghiệm sự đổ vỡ trong tình yêu nhưng vẫn thật thiết tha, chan chứa khát vọng. Bài thơ có sự song hành quyết tượng giữa “sóng” và “em”: “Sóng” và “em” có khi tách ra để soi chiếu vào nhau, có khi lại hòa hợp hợp nhất. Sóng biển và sóng lòng, sóng nước và sóng tình ẩn hiện, đan nguyên vào nhau tạo ra những xúc cảm mới mẻ. Do đó, sóng có thể nói là 1 ẩn dụ ko hoàn toàn cho em, cho vẻ đẹp tâm hồn người đàn bà trong tình yêu và trong cuộc sống.
Trước hết, sóng đã trình bày “tình yêu truyền thống như tình yêu muôn thuở”.
Đấy là những cung bậc vừa hợp nhất lại vừa đối lập:
“Dữ dội và dịu êmỒn ào và thầm lặng”
Trong người đàn bà, luôn còn đó những hiện trạng đối cực. Hai câu thơ có thể đúng với bao người mà nó chẳng phải là lời của 1 nhà nghiên cứu trong tình yêu đứng ngoài nhìn vào. Nó được viết ra trước nhất là 1 lời thú tội tâm thành và thiên nhiên tới độ khiến ta phải ngỡ ngàng: té ra, trái tim của người đàn bà luôn có những đối cực như thế: “dữ dội” – “dịu êm”, “ồn ã” – “thầm lặng”. Nhà thơ đặt liên từ “và” – chẳng phải bức tường cách trở nhưng là sự liên kết, chuyển hóa. Người đàn bà có thể ồn ã, dữ dội mà chung cuộc cũng là sự trở về của thiên bẩm nữ: dịu êm, thầm lặng. Đấy chính là sự hiện diện của cái “tôi” Xuân Quỳnh. Như vậy, tình yêu ko bao giờ là hiện trạng tâm lí tuần nhất nhưng là sự hòa kết của những hiện trạng không giống nhau, thậm chí là đối lập như những nốt thăng, trầm làm nên bản tình khúc lứa đôi.
Đấy là những khát vọng tình yêu, sự trẻ trung của con người trong tình yêu và sự trẻ trung chẳng thể giảng nghĩa, lí giải được:
“Ôi con sóng ngày xưaVà ngày sau vẫn thếNỗi khát vọng tình yêuBồi hồi trong ngực trẻTrước muôn trùng sóng bểEm nghĩ về anh, emEm nghĩ về biển lớnTừ nơi nào sóng lên?– Sóng kể từ gióGió kể từ đâu?Em cũng ko biết nữaKhi nào ta yêu nhau”
Đối với người đàn bà, tình yêu ko có tuổi: “ngày xưa”, “ngày sau” vẫn thế, “nỗi khát vọng tình yêu/ bổi hổi trong ngực trẻ”. Tuy vậy, họ vẫn luôn khát khao muốn được tìm kiếm về khởi thủy của tình yêu. Câu hỏi tu từ “Từ nơi nào sóng lên?” với lời đáp thật dễ ợt, chóng vánh: “Sóng kể từ gió”. Câu hỏi thứ 2 ráo riết hơn, lí trí muốn đẩy những băn khoăn tới tột bậc: “Gió kể từ đâu?”. Những câu hỏi tu từ khi ẩn duối chân sóng, khi lại trào lên đầu ngọn sóng như những trằn trọc. Nhân vật trữ tình ko cảm nhận về sóng nhưng nghĩ về sóng. Nương theo những con sóng, thi sĩ mở đầu hành trình kiếm tìm nơi khởi nguồn tình yêu và phân tách, lí giải thực chất của tình yêu. Đấy cũng là mong muốn muôn thuở của biết bao lứa đôi. Câu giải đáp vừa là sự thú nhận, vừa là sự thức nhận: “Em cũng ko biết nữa/ Khi nào ta yêu nhau”. Đấy là cái lắc đầu biểu lộ 1 tâm lí rất đàn bà: ko ham rành mạch dẫu trong lòng còn bao lăm giận dữ “đòi tìm ra tận bể” để hiểu, để nghĩ. Nó là giận dữ của tình cảm hơn là giận dữ của trí óc. Phcửa ải chăng ở trong đời, “phái yếu” ko mong gì hơn 1 mái ấm yên vui, 1 gia đình hạnh phúc? Chí ít, với Xuân Quỳnh là tương tự.
Đấy là những sắc thái muôn đời của tình yêu:
“Con sóng dưới lòng sâuCon sóng trên mặt nướcÔi con sóng nhớ bờNgày đêm ko ngủ được(…)Dẫu xuôi về phương bắcDẫu ngược về phương namNơi nào em cũng nghĩHướng về anh – 1 phương”
Điệp từ “sóng” liên tục khiến cho những con sóng thương nhớ như đang trào dâng dào dạt khỏi bề mặt con chữ, vừa gợi cái sôi trào nhưng triền miên, sâu lắng của nỗi nhớ. Nỗi nhớ đầy ắp ko gian: “dưới lòng sâu”, “trên mặt nước”, tràn trề thời kì “ngày đêm”. Từ nỗi nhớ “bồi hổi bổi hổi” trong ca dao tới nỗi nhớ tha thiết của Xuân Diệu: “Anh nhớ tiếng, anh nhớ hình, anh nhớ ảnh”, nỗi nhớ tới ngơ ngẩn của Hàn Mặc Tử: “Người đi 1 nửa hồn tôi mất/ 1 nửa hồn tôi hóa dại dột”,… Và cả tấm lòng son sắt chung thủy ko đổi trong khổ dưới. Trong khổ thơ, ta đã thấy sự dị biệt so với cách diễn tả thông thường, chẳng phải là ngược Bắc xuôi Nam nhưng là “xuôi Bắc ngược Nam”. Sự dị biệt hé lộ 1 tình yêu trắc trở, gian truân. Nhưng đối với Xuân Quỳnh, dù có đảo lộn xuôi – ngược thì điều đấy cũng chẳng có gì quan trọng. Quang trọng nhất chỉ là “phương anh”. Nếu khổ thơ trên, nữ sĩ soi vào sóng để nhìn thấy mình thì ở đây, thi sĩ nhìn sâu vào mình để nhìn vào quy luật sóng: sóng hướng về bờ thì cuộc đời em độc nhất vô nhị chỉ hướng về anh. Tất cả những hiện trạng đó là những cung bậc nổi trội trong tình yêu.
Nhưng sóng còn là hình ảnh của “tình yêu tiên tiến như tình yêu bữa nay”.
Đấy là vẻ đẹp của sự vận chủ động táo tợn trong hành trình lao vào kiếm tìm tình yêu:
“Sông ko hiểu nổi mìnhSóng tìm ra tận bể”
Người đàn bà luôn hướng tìm đến tự do. Khám phá những ko gian còn đó của sóng, Xuân Quỳnh phát xuất hiện: hành trình của sóng từ sông ra biển cũng là hành trình con người tới với tình yêu: phải biết vượt qua những giới hạn bản thân chật hẹp để hòa nhập vào biển đời bao la, tìm kiếm hạnh phúc. Đấy là hành trình lao vào tự nguyên, ham mê để tìm tới hạnh phúc và sống toàn vẹn.
Đấy còn là sự mãnh liệt trong nỗi nhớ, trong sự bộc bạch tâm hồn, tình cảm trong tình yêu:
“Lòng em nhớ tới anhCả trong mơ còn thức”
Nỗi nhớ của người con gái đó cồn cào, da diết tới nỗi những con sóng kia cũng không thể diễn đạt hết nhưng tự em phải thổ lộ. Hai câu thơ cuối như con sóng xuyên qua cả cõi thực, cõi mộng. Không chỉ ở tinh thần nhưng còn lắng sâu vào tâm thức để xuất hiện trong giấc mơ. Cái dào dạt nhớ nhung khiến xúc cảm tràn bờ nhưng kéo dung lượng ra 6 câu để biểu đạt. Xúc cảm đó có gì giống lúc Xuân Quỳnh viết “Tự hát”:
“Em trở về đúng nghĩa trái-tim-emLà máu thịt, đời thường người nào chẳng cóCũng dừng đập khi cuộc đời ko còn nữaNhưng biết yêu anh cả lúc chết đi rồi”
Nỗi nhớ “cả trong mơ còn thức” hay “biết yêu anh cả lúc chết đi rồi” rất đậm chất Xuân Quỳnh: mãnh liệt nhưng đượm đà, táo tợn, giàu nữ tính. Xuân Quỳnh là thế: bao giờ cũng dám sống thật với mình, thật với xúc cảm của chính mình.
Đấy còn là 1 trái tim đa cảm, giàu trắc ẩn, vừa âu lo vừa chan chứa niềm tin, khát vọng:
“Ở ngoài kia biển cảTrăm ngàn con sóng đấyCon nào chẳng đến bờDù muôn vời ngăn cáchCuộc đời đi dài thếNăm tháng vẫn đi quaNhư biển kia dẫu rộngMây vẫn bay về xaLàm sao được tan raThành trăm con sóng béGiữa biển phệ tình yêuÐể nghìn 5 còn vỗ.”
Với trái tim đa cảm và tâm hồn giàu trắc ẩn, mẫn cảm trước sự chảy trôi của thời kì và lòng người, người đàn bà thường có những lo lắng về những điều bất chắc: “Em đâu dám nghĩ là vĩnh viễn”. Nỗi khắc khoải đó hiện hiện ảnh lúc nhìn thấy quy luật cuộc sống: “Cuộc đời tuy dài thế/ 5 tháng vẫn đi qua”, “Mây vẫn bay về xa”. Cuộc đời dài rộng vẫn có điểm kết vậy tình yêu kia có thể ổn định giữa thời kì? Nhưng chung cuộc, người con gái vẫn chọn trao niềm tin toàn vẹn. Cặp quan hệ từ “tuy – vẫn” mang sắc thái khẳng định khiến nỗi lo kia chỉ như thoáng qua rồi lại tan biến vào trong những đợt sóng, chỉ còn niềm tin ở lại làm điểm tựa cho tâm hồn. “Con nào chẳng đến bờ/ Dù muôn vời ngăn cách”. Niềm tin đó chẳng phải sự mộng tưởng, xốc nổi nhưng là sự thức tỉnh chân lí đời sống nên nó toàn vẹn và thiết tha. Cuối cùng, sóng là hình ảnh của những khát vọng người đàn bà. “Tan ra”- đấy là khát vọng được hóa thân vào sóng để được còn đó trong ko gian bao la của đại dương và cái vĩnh hằng của thời kì. Đấy là khát vọng vĩnh viễn hóa tình yêu, dùng tình yêu để nối dài cuộc đời ngắn ngủi của con người. Khát vọng đó lại làm ta nhớ đến câu chuyện nàng tiên cá hóa thân làm bọt biển để người mình yêu được hạnh phúc toàn vẹn. Phcửa ải chăng đấy là bản tính hi sinh và hiến dâng của người đàn bà? Khởi đầu bài thơ là khát vọng được làm rõ mình, hoàn thành lại bằng khát vọng được hòa mình của người đàn bà.
Như vậy, 2 quan điểm vẫn chưa thật toàn diện, chúng bổ sung cho nhau để bình chọn về nội dung bài thơ: vẻ đẹp hình tượng “sóng” và các cung bậc, hiện trạng trong “Sóng”. Điều đấy được trình bày thành công qua những câu thơ mang đậm dấu ấn hồn thơ Xuân Quỳnh. Sóng ko được vẽ ra bằng hình ảnh, đường nét nhưng bằng âm điệu lạ mắt, thể thơ 5 chữ, lối gieo vần gián cách, ngắt nhịp cởi mở gợi ra hình ảnh những con sóng cao thấp liên tục. Cách tổ chức ngôn từ theo nguyên lý: hô ứng tương hợp, điệp trùng, gợi cái dào dạt, sôi trào nhưng triền miên sâu lắng.
Xin mượn lời khẳng định của nhà phê bình Chu Văn Sơn thay cho lời kết: “Giờ đây, đặt chân dung nữ nhà thơ Xuân Quỳnh vào dòng thời kì, thì ko chỉ đặt chị vào địa điểm đầu của top nhà thơ cùng thời Ý Nhi, Lâm Thị Mỹ Dạ, Phan Thị Thanh Nhàn, Nhã Ca. Nhưng mà theo trục dọc, phải đặt chị trong cái mạch loáng thoáng những nữ sĩ xuất chúng của thơ Việt như Hồ Xuân Hương, Đoàn Thị Điểm, Bà Huyện Thanh Quan… Xuân Quỳnh thực là 1 trong những khuôn mặt nữ sáng giá nhất của thơ Việt. Có nhẽ địa điểm đó mới là điều công chúng nghệ thuật Việt bữa qua và bữa nay muốn dành cho nữ nhà thơ này.”
Vẻ đẹp tình yêu truyền thống và tiên tiến trong bài Sóng – Mẫu 9
Xuân Quỳnh là người đàn bà có 1 cuộc đời nhiều đa đoan lo lắng nặng nhọc. Đấy là người nữ giới có trái tim đa cảm gắn bó hết mình với cuộc sống hằng ngày trân trọng nâng niu và chi chút cho hạnh phúc bình dị, đời thường. Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của 1 tâm hồn đàn bà giàu trắc ẩn, hồn hậu, thuỷ chung luôn da diết khát khao tình yêu, hạnh phúc đời thường bình dị. Đọc thơ Xuân Quỳnh, người đọc bị đoạt được chẳng phải vì nghệ thuật cao cường của thi sĩ nhưng chính vì những “thông tin nhân bản ” mới mẻ, kỳ lạ nhưng thâm thúy thuộc về 1 “mẫu người ưu tú và lạ mắt”
Bài thơ “Sóng” với chủ đề là lời tự bạch tâm thành của trái tim người đàn bà đang yêu trình bày tâm hồn phong phú, khao khát hạnh phúc và tự nhận thức về tình yêu hạnh phúc.
Vẻ đẹp tiên tiến ở trong bài thơ sóng là sự chủ động táo tợn của người con gái đang yêu với khao khát được sống, được yêu 1 cách thiết tha. Đấy là những rung động rộn rực cùng 1 trái tim yêu xoành xoạch có niềm tin vào sức mạnh của tình yêu
Vẻ đẹp truyền thống là về đẹp mang tính kế thừa gắn liền với người đàn bà Việt Nam từ nghìn xưa. Đấy là sự thổ lộ bí ẩn ý nhì cộng với lòng thuỷ chung, son sắt mà cũng ko dấu nổi những lo lắng trằn trọc về tình yêu và đời người.
Người con gái chủ động tới táo tợn, kiên quyết rời bỏ hoang gian tù túng chật hẹp để tới với biển phệ rộng lớn bao la minh mông để nhận thức về mình hiểu mình và được là mình
Sông ko hiểu nổi mình Sóng tìm ra tận bể
Sông trong tương quan với biển là 1 ko gian bé hẹp, chật chội, đầy tù túng. Người con gái Xuân Quỳnh đã khôn khéo mượn hình ảnh sóng từ bỏ lòng sông chật hẹp để tới với biển cả bát ngát để nói lên cái khát vọng được hướng đến tình yêu tuyệt đích vô hạn. Đấy là thứ tình yêu chân chính đầy sự bao dong, vị tha thấu hiểu sẻ chia. Người con gái quyết bác bỏ 1 thứ tình yêu bình thường vị kỷ ko hiểu nổi mình. Biện pháp nhân hóa sóng tìm ra tận bể đã trình bày thâm thúy cố gắng gang thép khát khao cháy bỏng, 1 sự ráo riết tới cùng tận của người đàn bà trong hành trình tìm kiếm hạnh phúc và nhu cầu tự nhận thức về mình. Ta thấy ẩn hiện đằng sau những câu thơ đó là 1 ý kiến văn minh thâm thúy về tình yêu và cuộc đời. Thực chất của tình yêu vốn là sự bao la thoáng đạt và bao dong.
Vẻ đẹp đó còn được trình bày ở khát vọng tình yêu mãnh liệt luôn âm ỉ, bùng cháy trong trái tim người con gái.
Ôi con sóng ngày xưa Và ngày sau vẫn thếNỗi khát vọng tình yêuBồi hồi trong ngực trẻ
Người con gái Xuân Quỳnh đứng trước biển – phút chốc nhưng người con gái tách mình ra khỏi để cảm nhận rõ hơn những rung động bổi hổi trong trái tim. Trạng từ chỉ thời kì “ngày xưa” – “ngày sau” liên kết với phó từ “vẫn” gợi lên cảm nhận của nhà thơ về nét vĩnh hằng của những con sóng. Hàng nghìn hàng vạn 5 qua những con sóng ngoài khơi vẫn cất lên bài ca bất diệt. Nó vẫn là nó, vẫn vỗ mãi nghìn 5 như bản tình khúc của biển.
Cũng như sóng khát vọng tình yêu mãi mãi là 1 khát khao cháy bỏng phải sợ gì bổi hổi trong trái tim con người nhất là tuổi xanh. Ở đây “ngực trẻ” ko chỉ hướng tới tình yêu của những người trẻ nhưng làm bất kỳ người nào nhưng trong trái tim đều đang rung lên nhịp đập thổn thức của tình yêu bởi khát khao yêu và được yêu là ko của riêng người nào nhưng là của tất cả chúng ta. Chính vì lẽ đấy tình yêu quả thực là suối nguồn tươi trẻ luôn chảy mãi trong tâm hồn con người.
Em trở về đúng nghĩa trái tim emCủa máu thịt dời thường người nào chẳng có Vẫn dừng đập lúc đời ko còn nữa Nhưng biết yêu anh cả lúc chết đi rồi.
Tự Hát – Xuân Quỳnh
Vẻ đẹp tiên tiến được trình bày qua khát khao khám phá và nhận thức đầy chủ động của 1 xúc cảm mãnh liệt
Trước muôn trùng sóng bể Em nghĩ về anh em Em nghĩ về biển phệ Từ nơi nào sóng lên?
Sóng kể từ gióGió kể từ đâu?Em cũng ko biết nữa Khi nào ta yêu nhau
Giọng thơ chuyển sang giọng điệu suy tư trằn trọc băn khoăn về tình yêu, hàng loạt câu hỏi tu từ “từ nơi nào sóng lên?”, “gió kể từ đâu?” liên kết với điệp ngữ “em nghĩ về” đã trình bày rõ phần nào những băn khoăn về nguồn cội của tình yêu hay cũng chính là nhu cầu tự nhận thức của trái tim người con gái đang yêu
Người con gái đứng trước muôn trùng sóng biển tự trách mình ra khỏi sóng để nhận thức để soi mình vào lòng sóng, để nhận thức rõ hơn được những tình cảm chất chứa nơi đây trái tim mình. Những câu hỏi cứ liên tục, dập dồn trong tâm não mà liệu có còn đó câu giải đáp chung cuộc hay ko. Có nhẽ câu giải đáp là ko bởi thi sĩ Xuân Quỳnh đã bất lực thốt lên:
Em cũng ko biết nữa Khi nào ta yêu nhau
Câu thơ như 1 cái lắc đầu hết sức dễ thương của người con gái. Pascal đã từng nói “Trái tim có những quy luật riêng nhưng lý trí chẳng thể hiểu nổi”. Nhưng cũng chính bởi cái kín đáo đây của tình yêu đã khiến nó xoành xoạch thu hút và biến thành nguồn thi cảm bất tận cho bao thi nhân.
Làm sao giảng nghĩa được tình yêu Có nghĩa gì đâu 1 buổi chiềuNó chiếm hồn ta bằng nắng nhạtBằng mây nhè nhẹ gió hiu hiu
Do đó 1 thoáng lúng túng, 1 chút ngập dừng, băn khoăn trong quyết tâm thì lý giải về nguồn cội của sóng và cỗi nguồn của tình yêu mới chính là tiếng lòng của 1 trái tim yêu thực sự. Dẫu quyết tâm lý giải, giảng nghĩa tận tường, cặn kẽ nơi khởi điểm của tình yêu là điều chẳng thể mà qua đấy Xuân Quỳnh đã biểu lộ được những tình cảm hết sức mãnh liệt của mình.
Vẻ đẹp của người con gái mang đậm dấu ấn tiên tiến lúc chủ động bộc bạch nỗi nhớ của mình, chủ động trên tuyến đường tìm kiếm hạnh phúc
Con sóng dưới lòng sâu Con sóng trên mặt nước Ôi con sóng nhớ bờ Ngày đêm ko ngủ được
Có thể nói nỗi nhớ luôn gắn liền với tình yêu, nỗi nhớ là biểu lộ đầy đủ và thâm thúy nhất cho 1 tình yêu tâm thành mãnh liệt. đặc thù là lúc 2 người phải xa nhau. Tới với thơ Xuân Quỳnh người đọc đã được khám phá 1 nỗi nhớ cồn cào mãnh liệt da diết bổi hổi ko dứt, ko nguôi. Nó dâng trào và mãnh liệt như những đợt sóng biển miên man vô hồi, vô biên. 1 nỗi nhớ bao trùm cả ko gian, xâm lăng cả dòng chảy thời kì vô tận và choán ngợp cả tâm não người con gái.
Anh nhớ tiếng, anh nhớ hình, anh nhớ ảnhAnh nhớ em, anh nhớ lắm, em ơi
hay như người thiếu phụ trong thơ Đường đã từng khắc khoải :
Nhớ chàng như mảnh trăng đầy Đêm đêm vàng sáng, hao gầy đêm đêm
Tác ví thử dụng những từ ngữ tương phản trái nghĩa “dưới lòng sâu” – “trên mặt nước”, “ngày” – “đêm” diễn đạt được nhiều chiều kích của nỗi nhớ. Điệp từ “sóng” được lặp lại 3 lần gợi hình ảnh những con sóng cứ vỗ rập rìu như 1 điệp khúc của bản tình khúc với những nhạc điệu da diết. Cả 3 câu thơ gắn liền với hình sóng giống như những đợt sóng đang gối lên nhau lập cập vươn đến bờ hay đấy cũng là 1 ẩn dụ nghệ thuật về những đợt sóng lòng đang trào dâng trong tâm hồn người đàn bà đang yêu : Những ngày ko gặp nhau Biển bạc đầu nhớ thương Những ngày ko gặp nhau Lòng thuyền đau rạn nứt. Phcửa ải chăng những rung cảm quá chừng mãnh liệt của trái tim yêu đã buộc lời thơ phải dài ra để diễn đạt cho thỏa cái bạt ngàn của nỗi nhớ.
Lòng em nhớ tới anh Cả trong mơ còn thức
Con người luôn sống với 2 hiện trạng mơ và thức thì nỗi nhớ anh chừng như đã xóa nhòa mọi khoảng cách giữa miền tinh thần và miền vô thức. Nỗi nhớ đã biến thành 1 nhịp đập toàn vẹn trong trái tim người con gái đang yêu. Nó cứ bổi hổi, miên man da diết như hơi thở của sóng. Nỗi nhớ đã ko còn được chuyển tải qua hình ảnh dụng sóng nhưng tới đây Xuân Quỳnh đã biểu lộ 1 cách tâm thành trực tiếp đầy mãnh liệt nỗi nhớ luôn bồn chồn âm ỉ trong trái tim mình
Nhớ người nào bồi hồi bổi hổi Như đứng đống lửa như ngồi đống than
Hình tượng sóng và em quyện hòa, đắp đổi mà cũng có những khi em tự tách mình ra khỏi xong để nhận thức được rõ hơn về những xúc cảm riêng tây thầm kín của chính mình.
Vẻ đẹp tiên tiến được trình bày ở khát vọng được hiến dâng hết mình cho tình yêu cho cuộc đời để tình yêu phát triển thành bất diệt
Làm sao được tan ra Thành trăm con sóng bé Giữa biển phệ tình yêu Để nghìn 5 còn vỗ
Người con gái Xuân Quỳnh đã có những tinh thần hết sức thâm thúy vê tình yêu của mình. Bà khao khát được tan ra để hòa vào biển phệ tình yêu. Đấy chính là khát khao được hiến dâng cho tình yêu – vẻ đẹp thánh thiện của người con gái lúc yêu. Khát vọng đấy bắt nguồn từ 1 thái độ sống thái độ yêu gắn liền với sự hiến dâng.
Chỉ riêng điều được sống cùng nhau Niềm vui sướng với em là phệ nhất Trái tim bé nằm trong lồng ngựcGiây phút nào tim chẳng đập vì anh
Tự Hát – Xuân Quỳnh
Bằng 1 cách Ý nhì và bí ẩn nhất, Xuân Quỳnh đã mượn hình ảnh sóng để diễn đạt những cung bậc xúc cảm, Những quy luật tình cảm muôn thuở của người con gái lúc yêu.
Vẻ đẹp truyền thống được biểu lộ ở những hiện trạng xúc cảm đối lập nhưng hợp nhất trong trái tim người con gái dễ thương.
Dữ dội và dịu em Ầm ĩ và thầm lặng
Hình ảnh sóng xuất hiện với nhiều đối cực không giống nhau “dữ dội” – “dịu êm”, “ồn ã” – “thầm lặng”. Đây là những biểu lộ thường thấy ở những con sóng gợi lên những nét đồng nhất với người con gái lúc yêu khi thì dịu dàng đượm đà, khi thì mạnh bạo dữ dội. Dù cho người đàn bà có mang bao lăm nét đẹp tiên tiến thì Hình như cũng có những nét hiện trạng ko bao giờ thay đổi trong trái tim yêu.
Tuy nhiên với việc sử dụng giải pháp điệp cấu trúc cấu kết hợp với liên từ “và” nối kết các từ trái nghĩa đã trình bày được những sự hợp nhất trong tâm cảnh của người con gái. Tính khí của người con gái lúc yêu là vậy, nó vốn mang trong mình nhiều đối cực mẫu thuẫn mà đấy lại là những tranh chấp trong hợp nhất bởi tất cả đều là biểu lộ của 1 trái tim tâm thành mãnh liệt.
Trái tim luôn thuỷ chung son sắt Hương tới người mình yêu của người đàn bà là biểu lộ của 1 về đẹp mang đậm tính truyền thống của người con gái Việt Nam.
Dẫu xuôi về phương Bắc Dẫu ngược về phương Nam Nơi nào em cũng Hướng về anh 1 phương
Tác ví thử dụng lối nói đối lập, tương phản liên kết với các từ ngữ chỉ hướng ngược nhau “xuôi” – “ngược, “Bắc” – “Nam” để diễn đạt, khuyếch đại được ko gian nhằm biểu lộ, khẳng định nỗi nhớ của mình cùng lúc gửi gắm trong đấy còn là nỗi âu lo trằn trọc suy tư về lòng người.
Mặc cho dòng đời có tấp lập, giữa 4 bề cuộc sống muôn phương ngăn cách của ko gian , thời kì thì em vẫn luôn hướng về 1 phương – đấy là phương anh. Dấu gạch ngang được sử dụng ở giữa dòng nhằm nhấn mạnh tình yêu chung thủy son sắt chu toàn trong trái tim em đối với anh. Khoảng cách muôn trùng có thể ngăn bước chúng ta tới bên nhau mà chẳng thể ngăn nổi trái tim yêu cồn cào mãnh liệt này hướng về anh.
Về đẹp truyền thống biểu lộ ở niềm tin mãnh liệt vào tình yêu mặc cho muôn nghìn trở về trước của người con gái
Ở ngoài kia biển cả Trăm nghìn con sóng Con nào chẳng đến bờ Dù muôn vời ngăn cách
Xuân Quỳnh mượn quy luật của thiên nhiên, của những con sóng để nhắc đến quy luật của lòng người . Sóng luôn khát khao vươn đến bờ như em luôn khát khao có anh. Cũng như những con sóng vượt qua mọi ngăn cách luôn vươn đến được bờ, em với trái tim yêu tâm thành này cũng sẽ bước qua mọi thách thức gian nan đi cập bờ bến hạnh phúc. Tác phẩm được Xuân Quỳnh viết sau lúc trải qua những tan vỡ, cay đắng của tình yêu vậy nhưng trong trái tim bà vẫn chu toàn 1 niềm tin son sắt đối với tình yêu, với cuộc đời, với con người. Niềm tin yêu của người con gái thật mãnh liệt mà ta cũng thấy được những trằn trọc lo lắng chẳng hề dấu diếm của người con gái
Cuộc đời tuy dài thế 5 tháng vẫn đi qua như biển kia dẫu rộng mây vẫn bay về xaKhông biết do trái tim của người đàn bà hay sự tinh tế giàu xúc cảm của người nghệ sĩ nhưng Xuân Quỳnh là người mẫn cảm với sự chảy trôi của thời kì. Bà có tinh thần thâm thúy về sự ngắn ngủi hữu hạn của đời người giữa tương quan với cái vô biên bát ngát của vũ trụ, sóng biển cũng như sự mỏng manh sương khói của tình yêu
Lời yêu mong manh như màu khói Ai biết lòng anh có thay đổi
Cấu trúc câu nhượng bộ, tăng tiến “tuy” – “vẫn” – “dẫu”, giọng điệu khẳng định mạnh bạo trình bày niềm tin mãnh liệt son vào sức mạnh của tình yêu hạnh phúc cuộc đời. Hình ảnh cuộc đời dài rộng, biển cả bát ngát cũng có thể được tượng cho những thách thức phệ lao, bên cạnh đó thách thức kiên cố sẽ vượt qua khoảng cách ko gian sẽ được xóa bỏ.
Như vậy dù táo tợn và tiên tiến dù khao khát mãnh liệt bao lăm thì người đàn bà trong tình yêu vẫn trở về với những vẻ đẹp nữ tính truyền thống muôn thuở của người đàn bà. Đấy là những trị giá đặc thù củacon người Việt Nam, đấy là biểu lộ của cái nhưng Xuân Quỳnh gọi là trị giá người :
Đấy là tình yêu em muốn nói cùng anh Nguồn gốc của muôn nghìn khát vọng Lòng tắt để duy trì sự sống Cho con người đích thực người hơn
Bài thơ sử dụng thể thơ 5 chữ ko có dấu câu, nhịp ngắn 2/3 ăn nhịp đều đặn góp phần hình thành âm hưởng của những con sóng vào bờ ko nguôi ko dứt. Kế bên đấy Xuân Quỳnh còn xây dựng 2 hình ảnh song hành song đôi “sóng – em”. Sóng là ẩn dụ của em với tâm hồn giàu khát vọng và những bất định phong phú phức tạp. Đôi lúc em trách mình ra khỏi sóng soi mình vào lòng sống để nhận thức rõ hơn về tâm hồn mình. Bài thơ được viết bằng thứ tiếng nói dung dị mộc mạc mà cũng rất trẻ trung giàu nữ tính giàu sức gợi hình, có tính nhạc và biểu cảm cao. Nhà thơ sử dụng phổ biến những giải pháp tu từ như nhân hóa, điệp cấu trúc liên kết với giọng điệu cởi mở khi sôi nổi nồng thắm trong khát vọng hạnh phúc, khi lắng xuống với những trằn trọc suy tư về hạnh phúc của cuộc đời. Bài thơ mang âm hưởng của những con sóng ăn nhịp vỗ vào bờ cát khi mạnh bạo khi dịu êm
Người đàn bà đối tượng trữ tình trong bài thơ mang về đẹp hài hòa giữa những nét đẹp truyền thống đặc thù cộng với đấy là về đẹp hết sức tiên tiến táo tợn nhưng vẫn thật tâm thành và thiết tha. Tuy nhiên dù là vẻ đẹp nào thì đấy tất cả đều là trình bày cho khát vọng yêu và được yêu 1 người đàn bà. Đấy là khao khát và là trị giá muôn thuở của bất kỳ người con gái nào trong tình yêu.

TagsDownload.vn học tập Lớp 12 Văn 12

Văn mẫu lớp 12: Phân tích vẻ đẹp tình yêu truyền thống và tiên tiến trong bài thơ Sóng gồm 3 dàn ý cụ thể kèm theo 9 bài văn mẫu hay. Qua đấy giúp các bạn lớp 12 có thêm nhiều tư liệu tham khảo, trau dồi tiếng nói, rèn kĩ năng viết văn 12 ngày 1 hay hơn.

Qua hình tượng sóng, Xuân Quỳnh đã trình bày thành công vẻ đẹp truyền thống và tiên tiến của người đàn bà trong tình yêu. Đọc “Sóng” chúng ta luôn tìm thấy những trị giá mới mẻ nhưng thi sĩ đã gửi gắm. Càng đọc bài thơ, ta càng say, say với cái tình yêu nồng thắm, chung thủy của người đàn bà và say với cả cái tinh yêu chủ động, quyết liệt của họ. Vậy sau đây là 9 bài văn mẫu hay nhất, mời các bạn cùng theo dõi và tải tại đây.
Dàn ý vẻ đẹp tình yêu truyền thống, tiên tiến trong bài Sóng
Dàn ý cụ thể số 1
I. Mở bài

Giới thiệu tác giả Xuân Quỳnh và bài thơ “Sóng”.
Bài thơ “Sóng” là những hiện trạng, cung bậc xúc cảm đầy sinh động của tâm hồn người con gái lúc yêu. Rực rỡ của bài thơ là sự liên kết giữa nét đẹp tiên tiến và nét đẹp truyền thống để làm nên nội tâm, tình cảm đầy phong phú của người con gái.

II. Thân bài
1. Vẻ đẹp truyền thống

“Sóng” trình bày được tình yêu mang nét đẹp truyền thống.
Khi yêu “em” cũng mang trong mình nỗi nhớ da diết, nỗi bổi hổi khắc khoải đối với người mình yêu.
Ta có thể gặp quan niệm của Xuân Quỳnh về nỗi nhớ có điểm gặp mặt với nỗi nhớ trong những bài ca dao, dân ca xưa.Nỗi nhớ trong thơ Xuân Quỳnh lại da diết, khắc khoải tới mức vượt qua mọi giới hạn về ko gian gian, thời kì, trong toàn cầu của tinh thần và cả sự vô thức.
Trong tình yêu, “em” cũng luôn giữ giàng được tấm lòng chung thủy son sắc.

2. Vẻ đẹp tiên tiến

“Sóng” là ngôn ngữ của 1 cái tôi trong tình yêu đầy tính mới mẻ, tiên tiến.
Tác giả Xuân Quỳnh đã diễn đạt đầy sinh động những hiện trạng tình cảm mang tính đối lập, tranh chấp trong tâm hồn người con gái.
Mượn hình ảnh của sóng, nữ sĩ đã gợi ra những hiện trạng đối cực trong tâm cảnh người con gái.
Sóng ngoài biển cả có khi ồn ã, dữ dội lúc phong 3 bão táp mà cũng có khi dịu êm, thầm lặng lúc trời yên biển lặng thì tâm cảnh người con gái lúc yêu cũng vậy, sẽ có những khi nồng hậu si mê mà cũng có lúc trầm lắng, dịu dàng.
Cái mới mẻ, tiên tiến trong hồn thơ Xuân Quỳnh được trình bày trong bài thơ đấy chính là cái táo tợn, khát vọng hướng tới tình yêu, chủ động kiếm tìm tình yêu của cuộc đời mình.
“Em” trong sóng trình bày 1 tâm hồn đầy sôi nổi, có sự chủ động và khát vọng sống hết mình cho tình yêu.
Mong muốn được hòa nhập toàn vẹn tình yêu bé của bản thân để hình thành tình yêu bất tử, vĩnh cửu của cuộc đời.
Nữ sĩ đã có niềm tin bất tử vào tình yêu, từ đấy bộc bạch khát vọng thành thực của bản thân là được hiến dâng, sống hết mình cho tình yêu.

III. Kết bài

Qua bài thơ “Sóng” người đọc vừa cảm thu được những nét mới mẻ, tiên tiến vừa thấy được những quan niệm truyền thống về tình yêu.
Chính sự liên kết rực rỡ này đã làm nên sức thu hút đặc thù cho bài thơ Sóng trong trái tim của những người đang yêu.

Dàn ý cụ thể số 2
I. Mở bài: dẫn dắt vấn đề
II. Thân bài
Gicửa ải thích quan điểm:

“Tình yêu mang thuộc tính truyền thống như tình yêu muôn thuở” là tình yêu gắn liền với những đặc điểm xúc cảm, tình cảm có tính quy luật. Đấy là quy luật tình cảm thường gặp trong tình yêu của đôi lứa như nhớ nhung, giận dỗi, khát khao …
Tình yêu “tiên tiến” là tình yêu đề cao cái tôi tư nhân, đề cao những xúc cảm, khát khao mãnh liệt vượt qua những giới hạn. Đấy là phong cách mạnh bạo của người đàn bà thế kỷ 2 mươi bứt phá những bé hẹp đời thường để tới với tình yêu bao la rộng lớn. Hiện đại ở đây gắn liền với quan niệm tình yêu tự do chứ chẳng phải là bị động như tình yêu truyền thống.

2. Chứng minh
2.1. Trước hết, “Sóng” trình bày 1 tình yêu có thuộc tính truyền thống như tình yêu muôn thuở”:

Tình yêu đó có nhiều hiện trạng biểu lộ, lúc thầm lặng dịu êm, hiền hòa, êm dịu. Đấy là chất nữ tính – 1 phẩm giá di truyền từ nghìn đời ở đàn bà. Khi lại ồn ã, dữ dội với những ghen tuông tuông, giận dỗi vô cớ (cung bậc muôn thuở lúc yêu). Hai hiện trạng xúc cảm đó “Dữ dội – dịu êm/Ầm ĩ – thầm lặng” là đối cực của sóng mà cũng là những xúc cảm nội tâm đầy phức tạp, tranh chấp mà cũng rất hợp nhất hài hòa trong tâm hồn của người đàn bà lúc yêu. (2 câu đầu khổ 1)
Tình yêu truyền thống chẳng thể thiếu nỗi thương nhớ và sự chung thủy. Nếu chung thủy là thước đo của tình yêu thì nỗi nhớ lại là nhựa sống của tình yêu (khổ 5-6)
Đã yêu là tin và người đàn bà trong tình yêu nghìn đời luôn tin điều đấy. Niềm tin đó đặt vào những con sóng biển. Sóng ở mãi tận giữa hết sức, gặp vô vàn bão tố mà chung cuộc “Con nào chẳng đến bờ/Dù muôn vời ngăn cách” thì chung cuộc em tin tình yêu của chúng ta sẽ tới được cùng nhau (khổ 7)

2.2. “Tính tiên tiến như tình yêu bữa nay”.

Qua hình tượng sóng và toàn thể bài thơ, ta cảm thu được vẻ đẹp tâm hồn của người đàn bà trong tình yêu. Đấy là sự , chủ động bộc bạch những khao khát yêu đương mãnh liệt và rung động rộn rực trong lòng mình. Ở đây ko còn sự bị động, hy vọng (như trong truyền thống) nữa. Nếu “Sông ko chịu hiểu mình” thì sóng dứt khoát từ bỏ nơi chật hẹp đấy, “tìm ra tận bể”, tới với cái cao rộng, bao dong. (2 câu cuối khổ 1)
Tình yêu tiên tiến đấy còn là khát khao tự lý giải bản thân: khổ 3.4 và khát khao được hiến dâng và hi sinh (khổ 9)

3. Bình luận
– Cả 2 quan điểm đều đúng, quan điểm thứ nhất thiên về những đặc điểm của tình yêu truyền thống. Quan điểm thứ 2 thiên về khẳng định khả năng ở người đàn bà – là vẻ đẹp của tình yêu tiên tiến. Tuy bàn về 2 vấn đề không giống nhau của “Sóng” mà cả 2 quan điểm ko tách rời nhau, tình yêu tiên tiến ko tách rời truyền thống; chúng bổ sung cho nhau làm minh bạch trị giá nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
III. Kết bài
Qua bài thơ “Sóng” người đọc vừa cảm thu được những nét mới mẻ, tiên tiến vừa thấy được những quan niệm truyền thống về tình yêu.
Dàn ý cụ thể số 3
I. Mở bài.
Giới thiệu tác giả, tác phẩm và vấn đề cần nghị luận: vẻ đẹp truyền thống và tiên tiến của người đàn bà trong tình yêu.
II. Thân bài
a. Gicửa ải thích: Vẻ đẹp truyền thống là gì? Vẻ đẹp tiên tiến là gì? Biểu hiện trong bài thơ “Sóng”.
– Vẻ đẹp truyền thống của người đàn bà trong tình yêu trong bài thơ “Sóng”: Thể hiện ở lời giải bày bí ẩn, ý nhì và lòng chung thủy, son sắt của người đàn bà trong tình yêu.
– Vẻ đẹp tiên tiến của người đàn bà trong tình yêu trong bài thơ “Sóng”: Sự chủ động táo tợn của người đàn bà trong tình yêu với những khao khát yêu đương mãnh liệt, những rung động rộn rực xúc cảm trong lòng, tin vào sức mạnh của tình yêu.
b. Cảm nhận (Sử dụng chính yếu thao tác phân tách, chứng minh)
– Về vẻ đẹp tiên tiến. Học trò cần làm nổi trội 1 số ý sau:

Trước hết, đấy là sự chủ động cực kỳ táo tợn, dứt khoát từ bỏ hoang gian tù túng tìm tới ko gian bao la để tìm thấy mình, hiểu mình và được là mình:
Thứ 2, đấy là sự khát khao khám phá và nhận thức tình yêu đầy chủ động, trình bày xúc cảm mãnh liệt. Từ sự suy tư về nơi bắt nguồn của sóng: “Từ nơi nào sóng lên ?” tới sự băn khoăn, khát khao giảng nghĩa để thông suốt tình yêu “Khi nào ta yêu nhau?”. Dù biết rằng khát khao lý giải, giảng nghĩa rõ ràng, cặn kẽ nơi cỗi nguồn của tình yêu là chẳng thể. Nhưng hơn cả, qua đấy đối tượng trữ tình (qua hình tượng “sóng” và “em”) để biểu lộ những xúc cảm mãnh liệt của người đàn bà trong tình yêu.
Thứ 3, chủ động trên hành trình kiếm tìm hạnh phúc. Chủ động trình bày nỗi nhớ dâng trào mãnh liệt: “Ôi con sóng nhớ bờ/Ngày đêm ko ngủ được/Lòng em nhớ tới anh/Cả trong mơ còn thức”. Và chủ động kiếm tìm tình yêu: “Dẫu xuôi về phương Bắc/Dẫu ngược về phương Nam/Nơi nào em cũng nghĩ/Hướng về anh – 1 phương”.
Thứ tư, đấy là khát vọng được hiến dâng hết mình cho tình yêu, cho cuộc đời để tình yêu phát triển thành bất diệt. (Khổ thơ cuối). Người con gái dám sống hết mình cho tình yêu, hòa nhập tình yêu tư nhân vào tình yêu bao la của cuộc đời.

– Về vẻ đẹp truyền thống. Học trò cần làm nổi trội 1 số ý sau:

Bằng 1 cách bí ẩn và ý nhì nhất, Xuân Quỳnh mượn hình tượng “sóng” trong thiên nhiên để diễn đạt thành công những cung bậc xúc cảm, những quy luật tình cảm muôn thuở của con người trong tình yêu:
Đấy là hiện trạng xúc cảm đối lập nhưng hợp nhất trong lòng người đang yêu: “Dữ dội và dịu êm/Ầm ĩ và thầm lặng”.
Đấy là khát vọng tình yêu mãnh liệt, nỗi nhớ da diết và là lòng chung thủy son sắt qua khổ thơ 5,6.
Đấy là sự chung thủy và niềm tin mãnh liệt vào tình yêu; mẫn cảm, day dứt, âu lo trước những biến suy, phai bạc của cuộc đời. (khổ thơ cuối).

c. Bình chọn chung:
– Về nghệ thuật: Nghệ thuật xây dựng hình tượng lạ mắt.

Sóng in đậm dấu ấn cá tính nghệ thuật thơ Xuân Quỳnh được xây dựng bằng phương thức ẩn dụ để phát triển thành đa nghĩa. Thơ ca truyền thống mượn sóng để diễn đạt tình yêu mà sóng và đối tượng trữ tình tách bạch; còn ở Xuân Quỳnh sóng và em vừa song song vừa cộng hưởng.
Để đặc tả nhịp độ, sự hồi hoàn vô hồi, vô biên của những con sóng và trình bày tinh tế hiện trạng xúc cảm trong tâm hồn người con gái đang yêu, Xuân Quỳnh đã: sử dụng thành công thể thơ ngũ ngôn, lối thơ vắt dòng với những câu thơ ko có dấu chấm câu; tiếng nói giản dị, sử dụng hiệu quả các từ láy và giải pháp tu từ; nhịp độ và cách ngắt nhịp chỉnh sửa cởi mở; hòa phối thanh bằng – trắc thông minh.

– Về nội dung: Mỗi vẻ đẹp (truyền thống hay tiên tiến) của người đàn bà trong tình yêu đều có những nét đẹp rất riêng mà lại cùng hòa quyện vào nhau: Tiếp nối, giữ giàng nét đẹp truyền thống của người đàn bà phương Đông, mà cùng lúc cũng vươn tới hoàn thiện ở sự chủ động đầy táo tợn của người đàn bà tiên tiến trong tình yêu trên tuyến đường kiếm tìm hạnh phúc thực sự cho bản thân.
d. Bản thân em ấn tượng với vẻ đẹp nào?
Học trò có thể chọn vẻ đẹp truyền thống hoặc vẻ đẹp tiên tiến hoặc cả 2 vẻ đẹp miễn sao lý giải thuyết phục. Sau đây là 1 số gợi ý:
– Ấn tượng với vẻ đẹp tiên tiến. Không như người đàn bà xưa trong tình yêu, người con gái trong tình yêu qua bài thơ Sóng đã chủ động hơn, khao khát hạnh phúc chính đáng của mỗi con người.
– Ấn tượng với vẻ đẹp truyền thống. Tuy mang nét tiên tiến với sự chủ động tới táo tợn và đầy mạnh bạo mà cùng lúc thấy những gì tinh tế, bí ẩn nhất của 1 tâm hồn đàn bà, 1 trái tim mẫn cảm luôn khát khao mến thương. Nổi trội trong bài thơ là tâm cảnh của người con gái Việt Nam với nét đẹp phương Đông lúc yêu: dịu dàng, rủ rỉ, đượm đà nhưng ko kém phần sôi nổi, mãnh liệt. Nét đẹp đó được trình bày bằng 1 vẻ ngoài tưởng như cũ nhưng mà mới. (Nguyễn Xuân Lạc).
III. Kết bài
– Khái quát lại vấn đề.
– Có thể liên hệ bản thân, cuộc sống: Tình yêu trong cuộc sống hiện nay. Các em cần giữ gìn, phát huy cái đẹp nào? Những điều ko tốt nào trong tình yêu nên tránh? Suy cho cùng tình yêu khởi hành từ sự tâm thành thì sẽ đẹp và toàn vẹn.
Vẻ đẹp tình yêu truyền thống và tiên tiến trong bài Sóng – Mẫu 1
“Làm sao sống được nhưng ko yêuKhông nhớ ko thương 1 kẻ nào”
Những vần thơ của Xuân Diệu thật đáng phải suy ngẫm. Cuộc sống sẽ mất đi 1 phần ý nghĩa của nó nếu thiếu vắng tình yêu. Hình như thẩm thấu được điều đấy, Xuân Quỳnh cũng đã yêu và gửi gắm tình yêu của mình vào trong thơ ca. Bài “Sóng” là 1 minh chứng cho điều đấy. Đặc trưng là vẻ đẹp truyền thống và tiên tiến của người đàn bà trong bài thơ sóng đã trình bày toàn vẹn những cung bậc xúc cảm của người đàn bà lúc yêu. Cùng lúc, ta nhận thấy rõ quan niệm tình yêu của nữ sĩ Xuân Quỳnh.
Xuân Quỳnh là 1 người nghệ sĩ tài năng. Bà chẳng những là 1 diễn viên múa nhiều năm kinh nghiệm nhưng còn là 1 thi sĩ có cá tính đượm đà, tha thiết. “Sóng” là 1 trong những bài thơ tình hay nhất của Xuân Quỳnh, được viết vào 5 1967, tại bãi biển Diêm Điền (Thái Bình), in trong tập “Hoa dọc hào chiến đấu” (1968). Bài thơ đã khắc họa thành công vẻ đẹp tâm hồn của người đàn bà trong tình yêu qua hình tượng “sóng”. Vẻ đẹp đó vừa mang nét truyền thống, vừa mang vẻ tiên tiến.
Vẻ đẹp truyền thống của người đàn bà trong bài thơ sóng được biểu lộ phê duyệt: Nỗi nhớ trong tình yêu; Sự chung thủy, son sắt trong tình yêu; Sự dịu dàng, đượm đà, duyên dáng, giàu nữ tính trong tình yêu.
Vẻ đẹp tiên tiến của người đàn bà trong bài thơ sóng được biểu lộ phê duyệt: Chủ động, trực tiếp bộc bạch nỗi nhớ; Sự mãnh liệt, táo tợn trong tình yêu; Tình yêu hòa tan vào biển phệ của cuộc đời.
Xuân Quỳnh đã mượn hình tượng sóng để khắc họa rõ nét tâm tư của người đàn bà lúc yêu:
“Dữ dội và dịu êmỒn ào và thầm lặng”
Những hiện trạng di chuyển thất thường, đối lập của con sóng cũng chính là những hiện trạng đối cực của người đàn bà trong tình yêu. Xuân Quỳnh đã khôn khéo xây dựng nghệ thuật đối lập để trình bày tính tình của người đàn bà lúc yêu: Khi mãnh liệt, cuồng nhiệt, si mê, cũng có khi đượm đà, dịu dàng, đầy nữ tính. Những sắc thái tâm lý đó là 1 phẩm giá muôn thuở của con người lúc yêu. Tuy rằng xúc cảm đó có những khi đối chội, tranh chấp nhau mà nó cùng hợp nhất hài hòa trong tính cách của người đàn bà đang yêu.
Tình yêu truyền thống ko chỉ trình bày ở những cung bậc xúc cảm đối lập nhau nhưng còn trình bày ở nỗi nhớ nhau da diết, triền miên:
“Con sóng dưới lòng sâuCon sóng trên mặt nướcÔi con sóng nhớ bờNgày đêm ko ngủ được”
“Nhớ người nào bồi hồi bổi hổi, như đứng đống lửa, như ngồi đống than” (Trích). Tình yêu trong ca dao đã trình bày rõ nỗi nhớ. Vẻ đẹp tâm hồn của người đàn bà trong bài “Sóng” chừng như cũng từng bắt sâu vào nguồn cội dân tộc qua những lời ca dao đó. Tình yêu luôn đi cộng với nỗi nhớ, đặc thù là lúc cách biệt. Những con sóng mang trong mình nỗi nhớ cồn cào. Và nỗi nhớ đó bao trùm cả ko gian, thời kì: Ngày – đêm; dưới lòng sâu hay trên mặt nước. Nỗi nhớ mãnh liệt, da diết của sóng lúc phải xa bờ cũng tợ hồ như nỗi nhớ của người đàn bà dành cho người mình yêu. Qua phép nhân hóa hình tượng sóng và bờ, Xuân Quỳnh đã gián tiếp biểu lộ nỗi nhớ đau đáu trong trái tim, tâm hồn của người đàn bà đang yêu.
Tình yêu của người đàn bà vừa nồng thắm, si mê, vừa đượm đà, dịu dàng và cũng vừa chung thủy độc nhất vô nhị:
“Dẫu xuôi về phương bắc…Dù muôn vời ngăn cách”
Trong vũ trụ của tình yêu, người đàn bà chỉ có 1 phương độc nhất vô nhị “phương anh”. Lời khẳng định đó đã trình bày sự chung thủy, bền chí của em đối với anh. Đất trời có 4 phương nam – bắc – tây – đông như kéo dài ko gian cách biệt giữa 2 người tình nhau.
Tuy vậy, người đàn bà trong thơ của Xuân Quỳnh vẫn luôn có niềm tin vào tình yêu thực sự. Dù có bao lăm trở lực, cách biệt đi nữa thì tình yêu đó chỉ thêm bền chặt chứ ko rạn vỡ bao giờ. Cũng như những con sóng, dù có trải qua sóng gió đến đâu thì chung cuộc nó cũng sẽ cập bờ vậy đấy. Niềm tin tuyệt đối vào 1 tình yêu bền vững là vẻ đẹp của tình yêu theo quan niệm truyền thống.
Nếu ở 2 câu thơ đầu trong khổ thơ thứ nhất, người đọc đã cảm nhận rõ nét khát vọng tình yêu xinh xắn trong tâm hồn của người đàn bà, thì khép lại khổ thơ, những khát vọng đó càng phát triển thành mãnh liệt, dứt khoát hơn:
“Sông ko hiểu nỗi mìnhSóng tìm ra tận bể”
Trái tim của người đàn bà đang yêu vốn dĩ đã rộn rực, mãnh liệt. Đấy thế nhưng Xuân Quỳnh còn biểu lộ thâm thúy và mới mẻ hơn cái cung bậc xúc cảm đấy. Tình yêu trong thơ nữ sĩ bác bỏ được sự bình thường, bé hẹp. Trái tim yêu đương phải hướng đến cái phệ lao và chuẩn bị vượt qua mọi trở lực để hướng tình yêu thực sự. Cũng như con sóng kia luôn khát khao tự nhận thức, khám phá mình. Nó phát triển thành quyết liệt, lúc “sông ko hiểu nổi mình”, con sóng sẽ tìm ra tận bể, tìm tới với sự bao dong, bao la hơn.
Khác với người đàn bà xưa, người đàn bà trong thơ Xuân Quỳnh cũng giống như con sóng. Họ chủ động và táo tợn trong tình yêu. Họ ko còn cam chịu, nhẫn nhục nữa nhưng sẽ vượt qua rào cản để tìm lấy 1 tâm hồn đồng điệu cho mình. Thể thơ 5 chữ được sử dụng thích hợp đã trình bày được sự dứt khoát, tự tin, quyết liệt của người đàn bà trên hành trình kiếm tìm hạnh phúc thực sự của đời mình. Qua đấy, ta cảm thu được cái tình và cái tình trong cách khắc họa thơ của nữ sĩ Xuân Quỳnh.
Người đàn bà trong bài thơ ko chỉ gián tiếp biểu lộ nỗi nhớ qua hình tượng sóng. Bởi chăng sóng chưa thỏa mãn được xúc cảm, tâm tình của cái tôi trữ tình, bởi vậy nhưng thi sĩ đã trực tiếp bày tỏ nỗi lòng của mình:
“Lòng em nhớ tới anhCả trong mơ còn thức”
Người đàn bà trong tình yêu luôn khát khao tìm tới bờ bến hạnh phúc. Do vậy, họ ko còn để cho những con sóng kia nói hộ lòng mình nữa. Họ phải trực diện đương đầu với những xúc cảm từ tận đáy lòng mình “Lòng em nhớ tới anh”. Nỗi nhớ đó ko tầm thường tí nào cả. Nó len lách cả trong tâm thức của đối tượng trữ tình. Rõ ràng, “anh đã chiếm trọn cả Tâm – Trí” (Trích).
Điều đặc thù hình thành vẻ đẹp tiên tiến của người đàn bà trong bài thơ “Sóng” đấy chính là khát vọng tình yêu vĩnh hằng, ý nghĩa, nhưng người đàn bà hướng đến. Họ ko chỉ dám sống hết mình với tình yêu nhưng còn khát khao tình yêu bé nhỏ của mình chan hòa với tình yêu bao la của cuộc đời:
“Làm sao được tan raThành trăm con sóng béGiữa biển phệ tình yêuĐể nghìn 5 còn vỗ”
Chỉ có 1 vài con sóng bé nhoi thì chẳng thể làm nên biển cả bao la. Biển cả là nơi tụ hội của trăm vạn con sóng. Thấm thía được quy luật đó, Xuân Quỳnh đã nhìn thấy chỉ có sự hiến dâng, hòa nhập tình yêu tư nhân con người vào tình yêu cuộc đời phệ lao, thì nó mới có thể trường tồn mãi mãi.
Hai chữ “tan ra” đã trình bày cái khát vọng hòa làm 1 của nữ sĩ. Người ta có thể dễ quên lãng đi 1 con sóng bé bỏng, 1 tình yêu tư nhân ích kỷ. Nhưng chẳng người nào lại quên được cả biển cả bao la và cái tình yêu hòa vào biển phệ của cuộc đời kia. Hồn thơ trẻ trung, sôi nổi mà cũng rất mực trằn trọc, suy tư của Xuân Quỳnh đã cho thấy vẻ đẹp thánh thiện của người đàn bà trong tình yêu.
Thông qua hình tượng “sóng”, Xuân Quỳnh đã trình bày thành công vẻ đẹp truyền thống và tiên tiến của người đàn bà trong tình yêu. Qua ngòi bút điêu luyện của mình, nữ sĩ đã cho người đọc 1 góc nhìn mới hơn, tinh tế hơn trong tình yêu. Đọc “Sóng” của Xuân Quỳnh, người đọc luôn tìm thấy những trị giá mới mẻ nhưng thi sĩ đã gửi gắm. Càng đọc bài thơ, ta càng say, say với cái tình yêu nồng thắm, chung thủy của người đàn bà và say với cả cái tinh yêu chủ động, quyết liệt của họ.
Vẻ đẹp tình yêu truyền thống và tiên tiến trong bài Sóng – Mẫu 2
“Sóng” là bài thơ điển hình của Xuân Quỳnh. Qua hình tượng sóng, Xuân Quỳnh diễn đạt chi tiết, sinh động khát vọng tình yêu với những cung bậc tình cảm phong phú và vẻ đẹp tâm hồn của người đàn bà trong tình yêu, hồn nhiên chân thực, si mê nồng thắm, phúc hậu, chung thủy. Tình yêu trong “Sóng” vừa mang thuộc tính tế nhì, bí ẩn của truyền thống vừa rất sôi nổi, mãnh liệt cực kỳ tiên tiến.
“Tình yêu mang thuộc tính truyền thống như tình yêu muôn thuở” là tình yêu gắn liền với những đặc điểm xúc cảm, tình cảm có tính quy luật. Đấy là quy luật tình cảm thường gặp trong tình yêu của đôi lứa như nhớ nhung, giận dỗi, khát khao. Tình yêu “tiên tiến” là tình yêu đề cao cái tôi tư nhân, đề cao những xúc cảm, khát khao mãnh liệt vượt qua những giới hạn. Đấy là phong cách mạnh bạo của người đàn bà thế kỷ 2 mươi bứt phá những bé hẹp đời thường để tới với tình yêu bao la rộng lớn. Hiện đại ở đây gắn liền với quan niệm tình yêu tự do chứ chẳng phải là bị động như tình yêu truyền thống.
Trước hết, “Sóng” trình bày 1 tình yêu có thuộc tính truyền thống như tình yêu muôn thuở”:
Tình yêu đó có nhiều hiện trạng biểu lộ, lúc thầm lặng dịu êm, hiền hòa, êm dịu. Đấy là chất nữ tính – 1 phẩm giá di truyền từ nghìn đời ở đàn bà. Khi lại ồn ã, dữ dội với những ghen tuông tuông, giận dỗi vô cớ (cung bậc muôn thuở lúc yêu). Hai hiện trạng xúc cảm đó “Dữ dội – dịu êm/Ầm ĩ – thầm lặng” là đối cực của sóng mà cũng là những xúc cảm nội tâm đầy phức tạp, tranh chấp mà cũng rất hợp nhất hài hòa trong tâm hồn của người đàn bà lúc yêu:
“Dữ dội và dịu êmỒn ào và thầm lặng”
Hai hiện trạng đối lập này cùng còn đó trong 1 thể hợp nhất là sóng, khiên sóng luôn dạt dào, ko bao giờ đứng yên. Phép nhân hóa “Sóng tìm ra tận bể” gợi liên tưởng sóng như có tinh thần, có khát vọng tìm tới cái bao la, rộng lớn. Những đặc điểm này của sóng đã có “từ ngày xưa và ngày sau vẫn thế”, cách nói khẳng định, nhấn mạnh, đây là thực chất muôn thuở của sóng.
Cách mô tả những hiện trạng thất thường của sóng gợi lên những khát vọng tình yêu trong tâm hồn đầy kín đáo của người con gái. Khi bồng bộn, sôi nổi, lúc bí ẩn thâm thúy, vừa si mê vừa tỉnh ngủ, vừa nồng thắm, vừa lặng lẽ, vừa mãnh liệt vừa nghìn lần mềm yếu. Điểm gặp mặt đồng điệu và kì dị giữa sóng và đối tượng trữ tình “em” cho thấy sóng chính là ẩn dụ của “em”, của khát vọng tình yêu nhiều thao thức mà hạnh phúc vô biên. Sóng tự nghìn 5 vẫn từ sông ra bể, từ giới hạn chật hẹp đến ko gian bao la.
Trái tim người con gái lúc yêu cũng tự nhận thức được những bất định khác lạ của lòng mình, khát khao vượt ra giới hạn chật hẹp độc thân của cái tôi tư nhân, tìm tới sự bao la rộng lớn của tình mến thương giống như hành trình của sóng từ sông ra bể. Hình ảnh ẩn dụ này cũng gợi tới những khao khát, suy tư, trằn trọc trong trái tim xôn xao, rộn rực tình yêu của người con gái.
Tình yêu truyền thống chẳng thể thiếu nỗi thương nhớ và sự chung thủy. Nếu chung thủy là thước đo của tình yêu thì nỗi nhớ lại là nhựa sống của tình yêu:
“Con sóng dưới lòng sâuCon sóng trên mặt nướcÔi con sóng nhớ bờNgày đêm ko ngủ đượcLòng em nhớ tới anhCả trong mơ còn thức”
Khổ thơ điệp trùng hình ảnh những con sóng, gợi nỗi nhớ nồng thắm với nhiều cung bậc. Có lúc, mặt biển phệ lao như đại dương, có khi lại da diết, miên man với thời kì, ngày đêm ko ngủ được, lại có khi trải rộng tha thiết với ko gian phương Bắc, phương Nam và lại có khi cũng ko giấu nổi nỗi khắc khoải như con sóng nổi trên mặt nước. Và đôi lúc, nỗi nhớ cũng chìm sâu trong trằn trọc, nhớ quay quắt trong lòng như con sóng ngầm dưới biển sâu.
Không chỉ “nhớ anh, hướng về anh, nghĩ về anh” tình yêu đã lấp đầy con tim, khối óc, biến thành lẽ sống, biến thành khát vọng của cả cuộc đời. Hình ảnh sóng được nhân hóa mang “tình em” và “nỗi nhớ” của em thật thi vị. Từ cảm “ôi” hiện ra giữa dòng thơ như 1 tiếng lòng rung rung giữa niềm nhớ nhung da diết. Nỗi nhớ được diễn đạt trực tiếp qua ẩn dụ sóng đã da diết, sóng nhờ bờ hôm mai, sóng ru, sóng vỗ, sóng vẫn thao thức với thời kì. Nỗi nhớ đó thiên nhiên, hồn nhiên, si mê mà chừng như vẫn chưa đủ nhưng còn được trình bày trực tiếp qua nỗi nhớ của đối tượng trữ tình “em”:
“Lòng em nhớ tới anhCả trong mơ còn thức”
Cấu trúc thơ chỉnh sửa, cả bài là những khổ 4 dòng, nỗi nhớ lại được diễn đạt bằng khổ thơ 6 dòng, đã phơi lộ cái tôi riêng của người nữ sĩ – 1 nỗi nhớ chan chứa lòng yêu. Nó nồng thắm, đượm đà hơn cả nỗi nhớ của sóng với bờ vì nó ko chỉ còn đó trong tinh thần, nhưng chừng như còn len lách vào trong tâm thức, thâm nhập cả vào trong giấc mơ “cả trong mơ còn thức”.
Nỗi nhớ đó tạo độ bền cho lòng thủy chung:
“Dẫu xuôi về phương bắcDẫu ngược về phương namNơi nào em cũng nghĩHướng về anh – 1 phương”
Điệp từ “dẫu” như khẳng định bao lăm thách thức, gian nan phải vượt qua dù ko gian mở mang đa chiều “phương bắc phương nam” đầy cách xa trắc trở, dù tự nhiên trời đất thay đổi “xuôi bắc ngược nam” mà nơi nào có “anh”, với“em”“hướng về anh 1 phương” bằng tình yêu chung thủy, độc nhất vô nhị. Nỗi nhớ ở đây cồn cào, da diết, chẳng thể nào yên, chẳng thể nào nguôi. Nó cuồn cuộn dạt dào như những con sóng miên man dai diết vô hồi vô biên. Nhịp thơ trong suốt bài gợi tới nhịp của sóng. Nhưng rõ nhất, sôi nổi nhất, mãnh liệt nhất chính là ở đoạn thơ này.
Trong tình yêu, người đàn bà luôn giữ 1 trái tim chan chứa niềm tin. Niềm tin đó đặt vào những con sóng biển. Sóng ở mãi tận giữa hết sức, gặp vô vàn bão tố mà chung cuộc “Con nào chẳng đến bờ/Dù muôn vời ngăn cách” thì chung cuộc em tin tình yêu của chúng ta sẽ tới được cùng nhau.
Không chỉ mang nét đẹp truyền thống, ta còn cảm thu được vẻ đẹp tâm hồn đầy tiên tiến. Đấy là sự , chủ động bộc bạch những khao khát yêu đương mãnh liệt và rung động rộn rực trong lòng mình. Ở đây ko còn sự bị động, hy vọng (như trong truyền thống) nữa. Nếu “Sông ko chịu hiểu mình” thì sóng dứt khoát từ bỏ nơi chật hẹp đấy, “tìm ra tận bể”, tới với cái cao rộng, bao dong:
“Sông ko hiểu nổi mìnhSóng tìm ra tận bể”
Tình yêu tiên tiến chính là khát khao tự lý giải bản thân và khát khao được hiến dâng và hy sinh.
Trong tình yêu, để hiểu được mình thì thật gian nan bởi tình yêu là 1 hiện trạng tâm lý khác lạ, đầy kín đáo và , nó có những phép tắc riêng của con tim nhưng lý trí thông thường chẳng thể lý giải được:
“Trước muôn trùng sóng bểEm nghĩ về anh, emEm nghĩ về biển lớnTừ nơi nào sóng lên?
Sóng kể từ gióGió kể từ đâu?Em cũng ko biết nữaKhi nào ta yêu nhau”
Điệp ngữ “em nghĩ” diễn đạt sự thao thức suy tư của người con gái trước câu hỏi nguồn cội của sóng cũng như câu hỏi nguồn cội của tình yêu. Đấy là câu hỏi của muôn thuở và muôn người mà chưa bao giờ có lời đáp toàn vẹn. Thi sĩ Xuân Diệu, ông hoàng của thơ tình đã phải mượn cảm hứng lãng mạn để lý giải tình yêu đấy sao:
“Làm sao giảng nghĩa được tình yêuCó khó gì đâu 1 buổi chiềuNó chiếm hồn ta bằng nắng nhạtBằng hương nhè nhẹ gió hiu hiu”
Hay Hàn Mặc Tử cũng thế, thi sĩ viết rằng:
“Xin hãy làm thinh chớ nói nhiềuĐể nghe dưới đáy nước hồ reoĐể nghe tơ liễu rung trong gióVà để nghe trời giảng nghĩa yêu”
Bởi tình yêu là 1 tình cảm đẹp rất thật mà khó nói nên lời, cảm thấy rất rõ mà ko dễ nắm bắt. Câu hỏi “Gió kể từ đâu?” chẳng phải ko giảng giải được mà “em cũng ko biết nữa” lại là cái lắc đầu bé nhẹ, đáng yêu, đầy nữ tính trước những cung bậc kì bí của tình yêu. Xuân Quỳnh đã nắm bắt được 1 hiện trạng tâm hồn rất chân thực, có tính chung cho mọi đôi lứa và biểu lộ nó thật duyên dáng. Tình yêu cũng như gió trời, sóng bể, cũng thiên nhiên, hồn nhiên, bất thần và khó hiểu như tự nhiên. Có thể nói, đây là cách phát hiện tình yêu rất nữ tính, trực cảm, kiểu Xuân Quỳnh.
Trước Xuân Quỳnh, có nhẽ chưa người đàn bà nào nói về tình yêu bằng những lời tha thiết, nồng thắm cháy bóng như thế. Những khát vọng yêu đương của người con gái trong thơ được biểu lộ mãnh liệt mà cũng thật giản dị: sóng chỉ khát khao đến bờ, cũng như “em” mong gặp được “anh”. Tình yêu của người con gái ở đây trong trắng, mãnh liệt, tha thiết, giản dị, chung thủy, 1 tình yêu hết mình và quên mình. Đấy là điều rất mới mẻ cả trong đời lẫn trong thơ thời đó. Khát vọng tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh ko chỉ da diết lúc còn trẻ, nhưng cả sau này, lúc đã nếm trải nỗi đau, tuyệt vọng trong tình yêu thì khát vọng tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh vẫn tha thiết, giàu mến thương. Trong bài “Tự hát” (1984) chị viết:
“Em trở về đúng nghĩa trái tim emLà máu thịt, đời thường người nào chẳng cóVẫn dừng đập khi cuộc đời ko còn nữaNhưng biết yêu anh cả lúc chết đi rồi”
“Sóng” với Xuân Quỳnh ko chỉ là tượng trưng của khát vọng tình yêu nhưng còn là dụng cụ để bà biểu lộ những suy tư về cuộc sống, tình cảm:
“Ở ngoài kia biển cảTrăm ngàn con sóng đấyCon nào chẳng đến bờDù muôn vời ngăn cách”
“Sóng vỗ bờ” là 1 chân lý tất yêu ko gì chỉnh sửa. Trên biển cả bát ngát có biết bao lăm con sóng và biết bao lăm trắc trở mà trăm nghìn con sóng vẫn đến bờ. Thế nhưng:
“Cuộc đời tuy dài thếNăm tháng vẫn đi quaNhư biển kia dẫu rộngMây vẫn bay về xa”
Cuộc đời tuy dài mà chẳng phải hết sức, như biển phệ bát ngát mà chẳng phải bất tận. Xuân Quỳnh rất mẫn cảm với sự lưu loát của thời kì, tinh thần về thời kì gắn với nỗi âu lo, tuy vậy, đối tượng trữ tình trong thơ đã có cách xử sự hăng hái: âu lo mà ko mấy tuyệt vọng, nhưng chỉ khát khao nắm lấy hạnh phúc trong hiện nay, sống hết mình, mãnh liệt với tình yêu để vượt qua và thắng lợi sự hữu hạn của thời kì và đời người:
“Làm sao được tan raThành trăm con sóng béGiữa biển phệ tình yêuĐể nghìn 5 còn vỗ”
Tan ra để hòa vào biển phệ của tình yêu, biển phệ của hạnh phúc vĩnh hằng. Bởi với Xuân Quỳnh, cách để sống mãi là sống với tình yêu của mình. Ước vọng đó của bà vừa dịu dàng, phúc hậu, vừa nồng thắm tha thiết. Bài thơ khép lại mà 2 cặp hình tượng “sóng – bờ, em – anh” vẫn đan cài vào nhau, ngời sáng 1 vẻ đẹp vĩnh hằng của tình yêu.
Với thể thơ 5 chữ cởi mở, bài thơ có bản lĩnh gợi âm điệu dạt dào, vừa là cái ăn nhịp của sóng biển, vừa là cái khắc khoải của sóng lòng với nhiều cung bậc xúc cảm. Xuân Quỳnh đã rất tài giỏi trong việc ngắt nhịp, phối âm bằng trắc như những nhịp sóng lúc dịu êm, thong dong, lúc dập dồn, dữ dội và nó cũng gợi tới những sự khắc khoải của sóng lòng. Phương thức tổ chức ngôn từ, hình ảnh thông minh hòa trộn thanh âm, nhịp độ của sóng với những trằn trọc, khao khát, thương nhớ, giận dỗi đan xen nối liền trong cõi lòng của người con gái lúc yêu cũng hình thành 1 nhân tố nhạc tính của thơ.
Hình tượng ẩn dụ “sóng” là 1 thông minh lạ mắt của Xuân Quỳnh. “Sóng” ở đây là những khát vọng tình yêu của “em” – của người con gái với những xúc cảm tình cảm phong phú, phức tạp.
Vẻ đẹp tình yêu truyền thống và tiên tiến trong bài Sóng – Mẫu 3
“Sóng” là bài thơ tình rực rỡ hàng đầu của Xuân Quỳnh được in trong tập “Hoa dọc hào chiến đấu”. Bài thơ là những hiện trạng, cung bậc xúc cảm đầy sinh động của tâm hồn người con gái lúc yêu. Rực rỡ của bài thơ là sự liên kết giữa nét đẹp tiên tiến và nét đẹp truyền thống để làm nên nội tâm, tình cảm đầy phong phú của người con gái.
Nhận xét về bài thơ “Sóng”, có quan điểm cho rằng “Bài thơ trình bày quan niệm rất mới mẻ, tiên tiến của Xuân Quỳnh về tình yêu”, cũng có quan điểm khác cho rằng “Bài thơ trình bày quan niệm tình yêu mang tính truyền thống”. Hai giám định mang tính trái ngược mà bản chất chúng hoàn toàn hợp nhất để hình thành nét rực rỡ nhất của bài thơ.
“Sóng” là ngôn ngữ của 1 cái tôi trong tình yêu đầy tính mới mẻ, tiên tiến. Trong bài thơ này, tác giả Xuân Quỳnh đã diễn đạt đầy sinh động những hiện trạng tình cảm mang tính đối lập, tranh chấp trong tâm hồn người con gái:
“Dữ dội và dịu êmỒn ào và thầm lặng”
Mượn hình ảnh của sóng, nữ sĩ đã gợi ra những hiện trạng đối cực trong tâm cảnh người con gái. Cũng giống như sóng ngoài biển cả có khi ồn ã, dữ dội lúc phong 3 bão táp mà cũng có khi dịu êm, thầm lặng lúc trời yên biển lặng thì tâm cảnh người con gái lúc yêu cũng vậy, sẽ có những khi nồng hậu si mê mà cũng có lúc trầm lắng, dịu dàng. Tình yêu có thể tạo ra bao cung bậc xúc cảm phức tạp, đúng như câu nói “Tình yêu luôn có những quy luật nhưng lý trí chẳng thể lý giải được”.
Cái mới mẻ, tiên tiến trong hồn thơ Xuân Quỳnh được trình bày trong bài thơ đấy chính là cái táo tợn, khát vọng hướng tới tình yêu, chủ động kiếm tìm tình yêu của cuộc đời mình:
“Sông ko hiểu nổi mìnhSóng tìm ra tận bể”
“Em” trong sóng trình bày 1 tâm hồn đầy sôi nổi, có sự chủ động và khát vọng sống hết mình cho tình yêu, đấy là lúc người con gái đó mong muốn được hòa nhập toàn vẹn tình yêu bé của bản thân để hình thành tình yêu bất tử, vĩnh cửu của cuộc đời:
“Làm sao được tan raThành trăm con sóng béCon nào chẳng đến bờDẫu muôn vời ngăn cách”
Nữ sĩ đã có niềm tin bất tử vào tình yêu, từ đấy bộc bạch khát vọng thành thực của bản thân là được hiến dâng, sống hết mình cho tình yêu. Khát vọng đó phệ lao tới mức “em” muốn tan ra thành trăm con sóng bé để luôn rì rào vỗ sóng trong bể phệ tình yêu của muôn thuở.
Kế bên 1 cái tôi đầy mới mẻ, tiên tiến trong tình yêu thì “sóng” còn trình bày được tình yêu đầy truyền thống:
“Con sóng dưới lòng sâuCon sóng trên mặt nướcÔi con sóng nhớ bờNgày đêm ko ngủ được”
Cũng giống như bao người đàn bà xưa, lúc yêu “em” cũng mang trong mình nỗi nhớ da diết, nỗi bổi hổi khắc khoải đối với người mình yêu. Ta có thể gặp quan niệm của Xuân Quỳnh về nỗi nhớ có điểm gặp mặt với nỗi nhớ trong những bài ca dao, dân ca xưa:
“Nhớ người nào ra ngẩn vào ngơNhớ người nào, người nào nhớ, hiện thời nhớ người nào”
Nỗi nhớ trong thơ Xuân Quỳnh lại da diết, khắc khoải tới mức vượt qua mọi giới hạn về ko gian gian, thời kì, trong toàn cầu của tinh thần và cả sự vô thức. Nỗi nhớ nhung da diết của “em” hướng tới anh ko chỉ túc trực lúc còn thức nhưng còn khắc khoải cả lúc đã chìm vào trong giấc mơ.
Sự chung thủy, son sắc của người đàn bà trong thơ Xuân Quỳnh cũng được trình bày trong nghĩ suy luôn hướng về phía anh, nơi con tim của “em” được trao gửi:
“Dẫu xuôi về phương BắcDẫu ngược về phương NamNơi nào em cũng nghĩHướng về anh 1 phương”
Tình yêu sẽ phải trải qua bao gian truân, thách thức mới có thể đi tới bờ bến chung cuộc của hạnh phúc. Tuy nhiên những khó khăn, vô thường của cuộc đời cũng chẳng thể ngăn cản trái tim của người con gái hướng về người mình yêu. Sức mạnh của tình yêu đã giúp em vượt qua tất cả để tới bên anh như 1 quy luật của tình cảm:
“Ở ngoài kia biển cảTrăm nghìn con sóng đấyCon nào chẳng đến bờDẫu muôn vời ngăn cách”
Như vậy, qua bài thơ “Sóng” người đọc vừa cảm thu được những nét mới mẻ, tiên tiến vừa thấy được những quan niệm truyền thống về tình yêu. Chính sự liên kết rực rỡ này đã làm nên sức thu hút đặc thù cho bài thơ Sóng trong trái tim của những người đang yêu.
Vẻ đẹp tình yêu truyền thống và tiên tiến trong bài Sóng – Mẫu 4
Xuân Quỳnh là 1 trong những thi sĩ điển hình nhất của lứa tuổi các thi sĩ trẻ thời chống Mĩ. Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của 1 tâm hồn đàn bà nhiều trắc ẩn, vừa hồn nhiên, tươi tỉnh, vừa tâm thành, đượm đà và luôn da diết trong khát vọng về hạnh phúc đời thường. Bài thơ “Sóng” được sáng tác 5 1967 trong chuyến đi thực tiễn ở lãnh hải Diêm Điền (Thái Bình), khi đấy Xuân Quỳnh mới 2 mươi lăm tuổi xanh trung, yêu đời. Đây là 1 bài thơ rực rỡ viết rất hay về tình yêu, rất điển hình cho cá tính thơ Xuân Quỳnh trình bày vẻ đẹp tâm hồn của người đàn bà trong tình yêu hiện lên qua hình tượng sóng: tình yêu tha thiết, nồng thắm, đầy khát vọng và sắt son chung thuỷ, vượt lên mọi giới hạn của đời người.
Quan niệm mới mẻ, tiên tiến là quan niệm hiện nay, quan niệm của những người có đời sống văn hóa, ý thức ko bị buộc ràng bởi tinh thần hệ tư tưởng phong kiến. Về tình yêu, sự mới mẻ, tiên tiến trình bày ở: chủ động bộc bạch những khao khát yêu đương mãnh liệt, khát vọng mạnh bạo táo tợn về những rung động rộn rực xúc cảm trong lòng, tin vào sức mạnh của tình yêu. Quan niệm truyền thống là quan niệm có từ xa xưa, được bảo tồn trong đời sống tiên tiến. Trong tình yêu, nó được trình bày ở những nét đẹp truyền thống: đượm đà, dịu dàng, chung thủy…
Đấy là 1 tình yêu với nhiều cung bậc phong phú, nhiều chủng loại: dữ dội, ồn ã, dịu êm, thầm lặng:
“Dữ dội và dịu êmỒn ào và thầm lặng”
Hay còn là sự , chủ động bộc bạch những khao khát yêu đương mãnh liệt và rung động rộn rực trong lòng mình “Sông ko hiểu nổi mình/ Sóng tìm ra tận bể”. Hình ảnh so sánh cho thấy, người con gái ở đây ko còn sự bị động, hy vọng tình yêu nhưng chủ động, khát khao tìm kiếm 1 tình yêu mãnh liệt. Người con gái dám sống hết mình cho tình yêu, hòa nhập tình yêu tư nhân vào tình yêu bao la của cuộc đời:
“Làm sao được tan raThành trăm con sóng béGiữa biển phệ tình yêuĐể nghìn 5 còn vỗ”
Tuy vậy, thì tình yêu trong “Sóng” vẫn chứa đựng những nét đẹp truyền thống. Nỗi thương nhớ trong tình yêu được trình bày qua hình tượng sóng và em:
“Ôi con sóng nhớ bờNgày đêm ko ngủ đượcLòng em nhớ tới anhCả trong mơ còn thức”
Nỗi nhớ túc trực, da diết, mãnh liệt suốt hôm mai. Tình yêu gắn liền với sự thủy chung:
“Dẫu xuôi về phương bắcDẫu ngược về phương namNơi nào em cũng nghĩHướng về anh – 1 phương”
Với em ko chỉ có phương Bắc, phương Nam nhưng còn có cả “phương anh”. Đấy là phương của tình yêu lứa đôi, là ko gian của tương tư. Tình yêu gắn với khát vọng về 1 mái ấm gia đình hạnh phúc: Cũng như sóng, dù muôn nghìn ngăn cách rồi chung cuộc cũng tới được bờ, người đàn bà trên hành trình đi tìm hạnh phúc cho dù lắm hóc búa mà vẫn tin cậy sẽ cập bến.
Tóm lại, “Sóng” chính là sự liên kết giữa vẻ đẹp truyền thống và tiên tiến trong tình yêu.
Vẻ đẹp tình yêu truyền thống và tiên tiến trong bài Sóng – Mẫu 5
Nhà thơ Xuân Quỳnh có 1 chùm thơ về biển: “Thuyền và biển”, “Sóng”, “Chỉ có sóng và em”. “Sóng” được nhiều độc giả nhớ tới, đây là 1 trong những bài thơ tình hay nhất của chị. Bài thơ là nơi nhiều đặc điểm của thơ Xuân Quỳnh: hồn hậu, nữ tính, tâm thành. Đặc trưng qua bài thơ “Sóng”, Xuân Quỳnh “đã trình bày được 1 tình yêu có thuộc tính truyền thống như tình yêu muôn thuở mà vẫn mang thuộc tính tiên tiến như tình yêu bữa nay” (Hà Minh Đức).
Xuân Quỳnh được biết tới như là cây bút nữ bậc nhất của thi ca tình yêu thời chống Mỹ và giai đoạn hậu chiến. Thơ của chị là tiếng lòng của 1 tâm hồn đàn bà nhiều trắc ẩn, vừa hồn nhiên, tươi tỉnh, vừa tâm thành, đượm đà và luôn da diết trong khát vọng hạnh phúc bình dị đời thường. Bài thơ “Sóng” được viết 5 1967, in trong tập “Hoa dọc hào chiến đấu”. Đây được xem là 1 trong những sáng tác hợp công nhất của Xuân Quỳnh về đề tài tình yêu.
Giáo sư Hà Minh Đức qua tiếng lòng của người đàn bà trong “Sóng” đã nhìn thấy “1 tình yêu có thuộc tính truyền thống như tình yêu muôn thuở”. Nghĩa là, tình yêu của người đàn bà trong bài thơ đó đã mang những đặc điểm của 1 tình yêu truyền thống như bao lăm tình yêu của người đàn bà khác. Tình yêu đó luôn giữ cho mình nét hồn hậu, đượm đà, nữ tính muôn thuở. Nhưng ẩn đằng sau chất truyền thống đó là “chất tiên tiến như tình yêu bữa nay”. Đấy là phong cách mạnh bạo của người đàn bà thế kỷ 2 mươi bứt phá những bé hẹp đời thường để tới với tình yêu bao la rộng lớn “Sông ko hiểu nổi mình/Sóng tìm ra tận bể”. Hiện đại ở đây gắn liền với quan niệm tình yêu tự do chứ chẳng phải là bị động như tình yêu truyền thống.
Trước hết, “Sóng” trình bày 1 tình yêu có thuộc tính truyền thống như tình yêu muôn thuở”. Tình yêu muôn thuở có tự thuở xa xưa, lúc trai gái biết thương nhớ, tình yêu mở đầu bén rễ, hò hẹn mở đầu làm tim nhau xôn xang để “ngàn 5 hồ dễ mấy người nào quên” thì tình yêu tới. Nam giới thường tự do hơn trong tình yêu, tự do tới, tự do đi, tự do nói lời yêu, tự do bày tỏ. Còn đàn bà, do đặc điểm về giới tính, về thành kiến nên chuyện tình cảm đối với họ là điều khó bày tỏ. Vậy nên, trong tình yêu của người đàn bà Việt Nam, cái truyền thống nghìn đời bó buộc họ trong 1 cái “khuôn” có sẵn. Xuân Diệu lúc yêu đã mượn sóng để nói lên điều mãnh liệt của tình yêu giới mình, cái đon đả, thèm muốn của con trai làm cho người nào đấy đỏ mặt:
“Anh xin làm sóng biếcHôn mãi cát vàng emHôn thật khẽ thật êmHôn yên ả mãi mãiĐã hôn rồi hôn lạiCho tới nát cả trờiAnh mới thôi dào dạt”
Thì Xuân Quỳnh lại mượn sóng để nói lên nét nữ tính dễ thương nghìn đời của người đàn bà:
“Dữ dội và dịu êmỒn ào và lặng lẽSông ko hiểu nổi mìnhSóng tìm ra tận bể”
Sóng là 1 hình tượng ẩn dụ vừa hóa thân vừa hòa nhập với cái tôi trữ tình. Và ở đây, sóng góp phần nói lên tình cảm, tình yêu của Xuân Quỳnh. Tình yêu đó có nhiều hiện trạng biểu lộ, lúc thầm lặng dịu êm, hiền hòa, êm dịu. Đấy là chất nữ tính – 1 phẩm giá di truyền từ nghìn đời ở đàn bà. Khi lại ồn ã, dữ dội với những ghen tuông tuông, giận dỗi vô cớ (cung bậc muôn thuở lúc yêu). Hai hiện trạng xúc cảm đó “Dữ dội – dịu êm/Ầm ĩ – thầm lặng” là đối cực của sóng mà cũng là những xúc cảm nội tâm đầy phức tạp, tranh chấp mà cũng rất hợp nhất hài hòa trong tâm hồn của người đàn bà lúc yêu. Xuân Quỳnh dùng quan hệ từ “và” ở giữa 2 sự tương phản đó chứ chẳng phải là từ “mà”. Nếu là “mà” thì sự tương phản đối lập là hoàn toàn. Còn “và” thì trong cái dịu êm có cái dữ dội, trong ồn ã có cái thầm lặng. Sự quân bình giữa 2 hiện trạng tâm hồn đó hình thành tình yêu muôn thuở ở người đàn bà thật dễ thương làm sao.
Con sóng là sự vĩnh hằng của biển khơi (xưa cũng vậy và nay cũng vậy), và tình yêu luôn là sự khao khát bổi hổi của tuổi xanh:
“Ôi con sóng ngày xưaVà ngày sau vẫn thếNỗi khát vọng tình yêuBồi hồi trong ngực trẻ”
Quy luật muôn thuở của thiên nhiên là sóng “ngày xưa” hay “ngày sau” thì “vẫn thế”. Nghĩa là nó ổn định, ko chỉnh sửa. Nó vẫn chứa đựng trong nó những cung bậc dữ dội, ồn ã, dịu êm, thầm lặng muôn đời đó. Từ quy luật muôn thuở đó của thiên nhiên, Xuân Quỳnh cũng rất thiên nhiên lúc chạm vào lòng ta quy luật của tình yêu muôn thuở:
“Nỗi khát vọng tình yêuBồi hồi trong ngực trẻ”
Hình như tuổi xanh sinh ra là để yêu, và tình yêu có địa điểm đặc thù cho riêng tuổi xanh vì “Làm sao sống được nhưng ko yêu/ Không nhớ ko thương 1 kẻ nào” (Xuân Diệu). Tình yêu là “cái buổi lúc đầu quyến luyến đó” tới bên ta như những con sóng bé vỗ vào hồn để tim ta bổi hổi trong lồng ngực, để tâm hồn ta trào dâng bao “khát vọng” cồn cào. Vâng! Ông hoàng thi ca tình yêu Xuân Diệu đã đúng lúc nói “Hãy để trẻ bé nói vị ngọt của viên kẹo/ Hãy để tuổi xanh nói hộ lời yêu”. Ai đang ở vào độ tuổi mười 8 đôi mươi, người nào đã đi qua thời tuổi xanh, kiên cố sẽ hiểu điều này.
Tình yêu là 1 tình cảm phệ lao, thiêng liêng được tăng trưởng theo quy luật chung của đời sống xã hội và quy luật riêng của mỗi tình yêu. Không dễ giảng nghĩa, luôn là những thắc mắc “Khi nào ta yêu nhau” và rất khó xác định, ko theo 1 quy luật chung nhất.
“Trước muôn trùng sóng bểEm nghĩ về anh emEm nghĩ về biển lớnTừ nơi nào sóng lên
Sóng kể từ gióGió kể từ đâuEm cũng ko biết nữaKhi nào ta yêu nhau?”
Biển cả là tự nhiên thuộc về rộng lớn, bất tận, hết sức là ẩn dụ cho tình yêu vĩnh cửu vĩnh hằng. Trước biển, người con gái là em cảm thấy bé bỏng quá. Nhìn những con sóng vô tận xô bờ nhưng lòng bỗng lưỡng lự. Điệp ngữ “em nghĩ” đó cứ láy đi láy lại 2 lần để rồi trong tâm hồn người con gái nhiều ưu phiền đó bật lên nhiều trằn trọc:
“Từ nơi nào sóng lên?Gió kể từ đâu?Khi nào ta yêu nhau?”
Ba câu hỏi đó là hỏi về xuất xứ của sóng gió và cũng là xuất xứ kín đáo muôn thuở của tình yêu. Ba câu hỏi đó có cùng chung 1 câu giải đáp thật nữ tính, dễ thương, rất ư là con gái:
“Em cũng ko biết nữa”
Ta bắt gặp cái lắc đầu nhè nhẹ, cái bất lực dễ thương. Và bởi vì em như thế nên tình yêu càng phát triển thành kín đáo để anh mãi mãi đi tìm.
Nét nghĩa nữa trong ý thơ về xuất xứ tình yêu trên là: tình yêu muôn thuở vẫn là 1 ẩn số. Nó tựa như 1 nhạc điệu ko có nốt nhạc kết, 1 bài thơ ko có hoàn thành, 1 bài toán ko có đáp số… Tình yêu là sự khám phá 2 toàn cầu, khám phá 2 vũ trụ nhưng sự cách trở là “giới hạn chẳng thể vượt qua”. Vì vậy nên ko 1 khái niệm nào thật hoàn chỉnh về tình yêu, hay nói đúng hơn là mọi khái niệm về tình yêu đều phát triển thành gượng gập ép. Khái quát, càng yêu si mê bao lăm, tâm thành bao lăm thì người ta càng chẳng thể lý giải được đầu đuôi của nó. Hiểu như thế, ta càng yêu, càng quý người con gái trong bài thơ này vì tình yêu đó kiên cố chẳng hề chuộc lợi, suy tính nhưng rất thiên nhiên, rất tâm thành, đượm đà.
Tình yêu truyền thống chẳng thể thiếu nỗi thương nhớ và sự chung thủy. Nếu chung thủy là thước đo của tình yêu thì nỗi nhớ là nồng độ để đo độ chung thủy đó:
“Con sóng dưới lòng sâuCon sóng trên mặt nướcÔi con sóng nhớ bờNgày đêm ko ngủ đượcLòng em nhớ tới anhCả trong mơ còn thức”
Có người nào đấy đã từng nói rằng: “1 trái tim đang nhớ là biểu lộ của 1 trái tim đang yêu còn 1 trái tim đã dừng nhớ là biểu lộ của 1 tình yêu sắp sửa lụi tàn”. Từ xưa đến nay, tình yêu luôn gắn liền với nỗi nhớ, nỗi nhớ gắn với 2 đầu “ở 2 đầu nỗi nhớ”. Nỗi nhớ là nhạc điệu chính của tình yêu đôi lứa. Tố Hữu từng có so sánh rất lạ mắt trong bài Việt Bắc: “Nhớ gì như nhớ người tình”. Thế mới biết, nỗi nhớ người tình là trên hết và có sức mạnh vượt qua mọi nỗi nhớ khác để biến thành nỗi ám ảnh của những người tình nhau:
“Nhớ người nào ra ngẩn vào ngơNhớ người nào, người nào nhớ, hiện thời nhớ người nào”
Hay:
“Đêm nằm lưng chẳng đến giườngCứ mong trời sáng ra đường gặp anh”
Trong bài thơ “Sóng” thi sĩ mượn sóng để nói lên nỗi nhớ mãnh liệt của mình. Sóng nhớ bờ nhưng nỗi nhớ trùm lên mọi ko gian “lòng sâu”, “mặt nước”, trùm lên mọi thời kì “ngày đêm ko ngủ được” để khát khao hướng vào bờ. Nỗi nhớ đó vừa hiện diện trong chiều rộng “trên mặt nước” vừa có chiều sâu “dưới lòng sâu”. Sóng ko ngủ được cũng như em nhớ anh tới nỗi “cả trong mơ còn thức”. Xuân Quỳnh quả rất thâm thúy lúc dùng tới 6 dòng thơ để bày tỏ nỗi nhớ. Trong đấy 2 câu cuối khổ 5 quả rất tài tình:
“Lòng em nhớ tới anhCả trong mơ còn thức”
Chữ “lòng” thật gợi cảm, nó là nhãn tự của cả câu thơ. Ý thơ giàu sức gợi có nhẽ cũng là ở đây. Lòng là nơi sâu thẳm của tâm hồn con người, nhất là tâm hồn người đàn bà. Nơi ẩn giấu những tình cảm tâm thành đượm đà. Nơi để mến thương, sầu khổ, dịu dàng… Và lúc Xuân Quỳnh nói “Lòng em nhớ tới anh” thì hãy hiểu rằng, người con gái đó đã nghiêng hết cả tình yêu, dốc cạn cả tim mình để hướng về phương anh rồi. Câu thơ “Cả trong mơ còn thức” diễn đạt nỗi nhớ túc trực. Nghĩa là cả trong tâm thức, tinh thần lẫn vô thức, hình bóng của người tình vẫn cứ ám ảnh tới ngọt ngào khiến em “ra ngẩn vào ngơ 1 mình”.
Tình yêu truyền thống của người đàn bà Việt là gắn liền với chung thủy. Vì mến thương của người đàn bà Việt là canh bạc nhưng mến thương là sự “đặt cược” chung cuộc. Mất hết mến thương coi như là sự tay trắng. Nhưng dù sao đi nữa thì em vẫn:
“Dẫu xuôi về phương BắcDẫu ngược về phương NamNơi nào em cũng nghĩHướng về anh – 1 phương”
Hai câu thơ đầu như 1 mệnh đề với cặp từ “dẫu” đứng ở đầu câu cùng phép điệp cấu trúc “Dẫu xuôi – Dẫu ngược”. Các động từ “xuôi”, “ngược” và ko gian địa lý Bắc – Nam đã góp phần làm nhấn mạnh sự bóng gió ngăn cách, sự nặng nhọc, gian truân. Để mệnh đề 2 Xuân Quỳnh khẳng định: Dẫu bóng gió ngăn cách, dẫu nặng nhọc gian truân thì:
“Nơi nào em cũng nghĩHướng về anh – 1 phương”
“Nơi nào” – “cũng nghĩ” là cách diễn đạt 1 xúc cảm túc trực, ám ảnh. Còn “hướng về anh” là sự toàn tâm toàn ý. Lại thêm dấu gạch nối ở giữa và chữ “1 phương” ở cuối câu thơ. Càng kiên cố thêm cho sự khẳng định hướng về anh là cả “toàn hồn” của em. Bởi như Xuân Quỳnh từng nói:
“Em trở về đúng nghĩa trái tim emLà máu thịt đời thường người nào chẳng cóDẫu dừng đập lúc cuộc đời ko còn nữaNhưng biết yêu anh cả lúc chết đi rồi”
(Tự hát)
Đã yêu là tin và người đàn bà trong tình yêu nghìn đời luôn tin điều đấy. Niềm tin đó đặt vào những con sóng biển. Sóng ở mãi tận giữa hết sức, gặp vô vàn bão tố mà chung cuộc “Con nào chẳng đến bờ/Dù muôn vời ngăn cách”.
Thì tình yêu cũng thế, muốn có tình yêu vững bền, phải biết vượt qua những thách thức mới có được hạnh phúc. Vì:
“Tình ta như hàng câyĐã qua mùa bão tốTình ta như dòng sôngĐã yên mùa thác lũ”
(Thư tình cuối mùa thu, Xuân Quỳnh)
Tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh ko ngừng ở chừng độ tình yêu buổi đầu giản đơn hẹn hò, non nớt, ngọt ngào nhưng là tình yêu – hạnh phúc, tình yêu gắn với cuộc sống chung, với nhiều yêu cầu ở chiều sâu của tình cảm, với nhiều minh chứng của thách thức, mang đậm dấu ấn phận sự. Đặc trưng nó có “tính tiên tiến như tình yêu bữa nay”.
Qua hình tượng sóng và toàn thể bài thơ, ta cảm thu được vẻ đẹp tâm hồn của người đàn bà trong tình yêu. Đấy là sự , chủ động bộc bạch những khao khát yêu đương mãnh liệt và rung động rộn rực trong lòng mình. Giả dụ những cô gái trong ca dao xưa lúc yêu chỉ biết bị động “Cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” để rồi chẳng thể quyết định lấy được hạnh phúc của mình. Mãi mãi họ sống trong cực khổ:
“Em như con hạc đầu đìnhMuốn bay chẳng nhấc nổi mình nhưng bay”
Thì ở đây ko còn sự bị động, hy vọng (như trong truyền thống) nữa. Nếu “Sông ko chịu hiểu mình” thì sóng dứt khoát từ bỏ nơi chật hẹp đấy, “tìm ra tận bể”, tới với cái cao rộng, bao dong. Vì sóng chỉ đích thực là sóng lúc nó tìm về với biển cả. Biển cả đích thực là nơi vĩnh hằng của sóng. Còn lòng sông chật hẹp kia muôn thuở sao có thể làm con sóng yên lòng được. Cũng tương tự, tình yêu tiên tiến là tình yêu ko cam chịu 1 tình cảm bé nhen, ích kỷ, bình thường. Thành ra, nếu anh hẹp hòi và thiếu sự bao dong thì em chuẩn bị từ bỏ anh để ra đi tìm tình yêu bao la hơn.
Tình yêu tiên tiến đấy còn là 1 tình yêu với nhiều cung bậc (dữ dội, dịu êm, ồn ã, thầm lặng, cả trong mơ còn thức…). Có khi chị còn muốn cống hiến:
“Làm sao được tan raThành trăm con sóng béGiữa biển phệ tình yêuĐể nghìn 5 còn vỗ”
Cụm từ “tan ra” chẳng phải mất đi nhưng trường tồn tới nghìn 5 vì Xuân Quỳnh biết chọn biển phệ tình yêu nhưng vỗ sóng. Biển phệ là hình ảnh cường tráng của điểm tựa tình yêu, tình người khiến bài thơ ấm và chắc. Sức hút của bài thơ là sức hút của người con gái biết yêu chủ động, mãnh liệt, biết dành hết mình cho tình yêu. Tình yêu của tư nhân con người chỉ có thể biến thành vĩnh cửu và bất diệt lúc tình yêu đấy hóa thân vào biển phệ của tình yêu loài người. Xuân Quỳnh đã dám yêu và dám giãi bày tất cả, đấy là nét mới mẻ tiên tiến trong tình yêu.
Có thể nói “Sóng” là khát vọng tình yêu, còn đó mãi trong trái tim giàu mến thương của Xuân Quỳnh và của chúng ta. “Sóng” vừa mang thuộc tính truyền thống muôn thuở vừa mang thuộc tính tiên tiến của tình yêu bữa nay. Con sóng của Xuân Quỳnh vừa dịu dàng neo đậu vào bến bờ thuỷ chung vừa mới mẻ, tiên tiến và táo tợn hết sức. Đấy là cái gốc của truyền thống dân tộc bền chắc khiến con sóng của Xuân Quỳnh gần gụi với sóng của ca dao: “Chừng nào con sóng bỏ ghềnh/ Cù lao bỏ biển anh mới đành bỏ em”. Tới đây có thể khẳng định quan điểm của giáo sư Hà Minh Đức là hoàn toàn xác thực: Qua bài thơ Sóng, Xuân Quỳnh “đã trình bày được 1 tình yêu có thuộc tính truyền thống như tình yêu muôn thuở mà vẫn mang thuộc tính tiên tiến như tình yêu bữa nay”.
Bài thơ “Sóng” của nữ đế thi ca tình yêu Xuân Quỳnh giống như câu chuyện cổ tích về tình yêu. Nó đánh thức ta, khơi dậy trong ta về xuất xứ, về đạo lý, ân huệ của tình yêu khiến mỗi câu thơ như sợi chỉ đan vào tâm hồn ta bao sợi nhớ sợi thương. Từ đấy soi chiếu vào tình yêu của mình chúng ta biết trân trọng những gì có trong cuộc sống bữa nay.
Vẻ đẹp tình yêu truyền thống và tiên tiến trong bài Sóng – Mẫu 6
1 trong những tác phẩm điển hình của Xuân Quỳnh phải kể tới bài thơ “Sóng”. Qua hình tượng trung tâm đấy là “sóng”, Xuân Quỳnh diễn đạt chi tiết, sinh động khát vọng tình yêu với những cung bậc tình cảm phong phú và vẻ đẹp tâm hồn của người đàn bà trong tình yêu. Tình yêu đấy vừa mang những nét truyền thống, lại vừa mang nét tiên tiến.
Trước hết, cần hiểu được tình yêu truyền thống và tình yêu tiên tiến không giống nhau như thế nào? “Tình yêu mang thuộc tính truyền thống như tình yêu muôn thuở” là tình yêu gắn liền với những đặc điểm xúc cảm, tình cảm có tính quy luật. Đấy là quy luật tình cảm thường gặp trong tình yêu của đôi lứa như nhớ nhung, giận dỗi, khát khao Tình yêu “tiên tiến” là tình yêu đề cao cái tôi tư nhân, đề cao những xúc cảm, khát khao mãnh liệt vượt qua những giới hạn.
Trong tình yêu có nhiều hiện trạng biểu lộ, lúc thầm lặng dịu êm, hiền hòa, êm dịu. Khi lại ồn ã, dữ dội với những ghen tuông tuông, giận dỗi vô cớ (cung bậc muôn thuở lúc yêu). Hai hiện trạng xúc cảm đó “Dữ dội – dịu êm/Ầm ĩ – thầm lặng” là đối cực của sóng mà cũng là những xúc cảm nội tâm đầy phức tạp, tranh chấp mà cũng rất hợp nhất hài hòa trong tâm hồn của người đàn bà lúc yêu:
“Dữ dội và dịu êmỒn ào và thầm lặng”
Hai hiện trạng đối lập này cùng còn đó trong 1 thể hợp nhất là “sóng”. Cách mô tả những hiện trạng thất thường của sóng gợi lên những khát vọng tình yêu trong tâm hồn đầy kín đáo của người con gái, lúc bồng bộn, sôi nổi, lúc bí ẩn thâm thúy, vừa si mê vừa tỉnh ngủ, vừa nồng thắm, vừa lặng lẽ, vừa mãnh liệt vừa nghìn lần mềm yếu. Điểm gặp mặt đồng điệu và kì dị giữa sóng và đối tượng trữ tình “em” cho thấy sóng chính là ẩn dụ của “em”, của khát vọng tình yêu nhiều thao thức mà hạnh phúc vô biên. Sóng tự nghìn 5 vẫn từ sông ra bể, từ giới hạn chật hẹp đến ko gian bao la.
Tình yêu truyền thống chẳng thể thiếu nỗi thương nhớ và sự chung thủy. Nếu chung thủy là thước đo của tình yêu thì nỗi nhớ lại là nhựa sống của tình yêu:
“Con sóng dưới lòng sâuCon sóng trên mặt nướcÔi con sóng nhớ bờNgày đêm ko ngủ đượcLòng em nhớ tới anhCả trong mơ còn thức”
Khổ thơ điệp trùng hình ảnh những con sóng, gợi nỗi nhớ nồng thắm với nhiều cung bậc. Có lúc, mặt biển phệ lao như đại dương, có khi lại da diết, miên man với thời kì, ngày đêm ko ngủ được. Lại có khi trải rộng tha thiết với ko gian phương Bắc, phương Nam và lại có khi cũng ko giấu nổi nỗi khắc khoải như con sóng nổi trên mặt nước. Và đôi lúc, nỗi nhớ cũng chìm sâu trong trằn trọc, nhớ quay quắt trong lòng như con sóng ngầm dưới biển sâu.
Không chỉ “nhớ anh, hướng về anh, nghĩ về anh” tình yêu đã lấp đầy con tim, khối óc, biến thành lẽ sống, biến thành khát vọng của cả cuộc đời. Hình ảnh sóng được nhân hóa mang “tình em” và“nỗi nhớ” của em thật thi vị. Từ cảm “ôi” hiện ra giữa dòng thơ như 1 tiếng lòng rung rung giữa niềm nhớ nhung da diết. Nỗi nhớ được diễn đạt trực tiếp qua ẩn dụ sóng đã da diết, sóng nhờ bờ hôm mai, sóng ru, sóng vỗ, sóng vẫn thao thức với thời kì. Nỗi nhớ đó thiên nhiên, hồn nhiên, si mê mà chừng như vẫn chưa đủ nhưng còn được trình bày trực tiếp qua nỗi nhớ của đối tượng trữ tình “em”:
“Lòng em nhớ tới anhCả trong mơ còn thức”
Cấu trúc thơ chỉnh sửa, cả bài là những khổ 4 dòng, nỗi nhớ lại được diễn đạt bằng khổ thơ sâu dòng, đã phơi lộ cái tôi riêng của người nữ sĩ – 1 nỗi nhớ chan chứa lòng yêu. Nó nồng thắm, đượm đà hơn cả nỗi nhớ của sóng với bờ vì nó ko chỉ còn đó trong tinh thần, nhưng chừng như còn len lách vào trong tâm thức, thâm nhập cả vào trong giấc mơ “cả trong mơ còn thức”.
Chính nỗi nhớ đó đã hình thành lòng chung thủy son sắc:
“Dẫu xuôi về phương bắcDẫu ngược về phương namNơi nào em cũng nghĩHướng về anh – 1 phương”.
Điệp từ “dẫu” như khẳng định bao lăm thách thức, gian nan phải vượt qua dù ko gian mở mang đa chiều “phương bắc phương nam” đầy cách xa trắc trở, dù tự nhiên trời đất thay đổi “xuôi bắc ngược nam” mà nơi nào có “anh”, với“em”“hướng về anh 1 phương” bằng tình yêu chung thủy, độc nhất vô nhị. Nỗi nhớ ở đây cồn cào, da diết, chẳng thể nào yên, chẳng thể nào nguôi. Nó cuồn cuộn dạt dào như những con sóng miên man dai diết vô hồi vô biên. Nhịp thơ trong suốt bài gợi tới nhịp của sóng. Nhưng rõ nhất, sôi nổi nhất, mãnh liệt nhất chính là ở đoạn thơ này. ngược cũng là xuôi. Trái tim tình yêu của em luôn
Đã yêu là tin và người đàn bà trong tình yêu nghìn đời luôn tin điều đấy. Niềm tin đó đặt vào những con sóng biển. Sóng ở mãi tận giữa hết sức, gặp vô vàn bão tố mà chung cuộc “Con nào chẳng đến bờ/Dù muôn vời ngăn cách” thì chung cuộc em tin tình yêu của chúng ta sẽ tới được cùng nhau.
Nhưng ko chỉ ngừng lại ở đấy, tình yêu ở đây còn mang nét đẹp tiên tiến. Giả dụ “Sông ko chịu hiểu mình” thì sóng dứt khoát từ bỏ nơi chật hẹp đấy, “tìm ra tận bể”, tới với cái cao rộng, bao dong:
“Sông ko hiểu nổi mìnhSóng tìm ra tận bể”
“Sóng” đã biết chủ động tìm tới với tình yêu, chứ ko còn bị động nữa. Đặc trưng hơn, “sóng” với Xuân Quỳnh còn là tượng trưng của khát vọng tình yêu. Nhân vật trữ tình trong thơ đã có cách xử sự hăng hái: âu lo mà ko mấy tuyệt vọng, nhưng chỉ khát khao nắm lấy hạnh phúc trong hiện nay, sống hết mình, mãnh liệt với tình yêu để vượt qua và thắng lợi sự hữu hạn của thời kì và đời người:
“Làm sao được tan raThành trăm con sóng béGiữa biển phệ tình yêuĐể nghìn 5 còn vỗ”
Tan ra để hòa vào biển phệ của tình yêu, biển phệ của hạnh phúc vĩnh hằng. Bởi với Xuân Quỳnh, cách để sống mãi là sống với tình yêu của mình. Ước vọng đó của bà vừa dịu dàng, phúc hậu, vừa nồng thắm tha thiết. Bài thơ khép lại mà 2 cặp hình tượng “sóng – bờ, em – anh” vẫn đan cài vào nhau, ngời sáng 1 vẻ đẹp vĩnh hằng của tình yêu.
Tóm lại, hình tượng “sóng” là 1 thông minh lạ mắt của Xuân Quỳnh, đã trình bày nét đẹp truyền thống và tiên tiến trong tình yêu.
Vẻ đẹp tình yêu truyền thống và tiên tiến trong bài Sóng – Mẫu 7
Xuân Quỳnh được mệnh danh là nữ đế thơ tình yêu của nền văn chương Việt Nam tiên tiến. Các sáng tác của chị là 1 tiếng lòng của 1 tâm hồn đàn bà nhiều trắc ẩn vừa hồn nhiên, vừa đượm đà lại nhiều khát vọng hạnh phúc bình dị đời thường. Tới với bài thơ “Sóng”, người đọc sẽ thấy được sự liên kết giữa nét đẹp truyền thống và tiên tiến làm nên vẻ đẹp của người con gái lúc yêu.
Trước nhất, “Sóng” là ngôn ngữ của 1 cái tôi trong tình yêu với những quan niệm mới mẻ. Xuân Quỳnh đã diễn đạt đầy đủ những cung bậc trong tình yêu với những điểm đối lập:
“Dữ dội và dịu êmỒn ào và thầm lặng”
Cũng giống như con sóng ngoài biển cả, người con gái trong tình yêu cũng có những cung bậc xúc cảm thật nhiều chủng loại. Khi thì dữ dội, ồn ã ấy nhưng cũng có khi lại thật yên ả, thầm lặng. Tình yêu chừng như luôn có quy luật nhưng lý trí không thể giảng giải được. Để rồi, người con gái lúc yêu đã có nghĩ suy:
“Sông ko hiểu nổi mìnhSóng tìm ra tận bể”
Cái mở mẻ của Xuân Quỳnh ở đây chính là sự chủ động của người con gái trong tình yêu. Giả dụ “sông” chẳng thể hiểu nổi mình, “sóng” chuẩn bị tìm ra biển phệ – tìm tới với tình yêu thực sự của đời mình.
Không chỉ vậy, người con gái trong “Sóng” còn chuẩn bị hiến dâng, hy sinh cho tình yêu:
“Làm sao được tan raThành trăm con sóng nhỏGiữa biển lớn tình yêuĐể ngàm 5 còn vỗ”
Câu hỏi tu từ “Làm sao” khởi đầu khổ thơ như 1 lời tự nhủ. Làm thế nào để có thể sống toàn vẹn với tình yêu? Người đàn bà lúc yêu cũng hết sức mãnh liệt, họ mơ ước được sống toàn vẹn với từng phút chốc trong tình yêu. Ở đây, Xuân Quỳnh sử dụng từ “tan ra” trình bày nét dịu dàng của người đàn bà, khác hẳn với cái mạnh bạo của Xuân Diệu:
“Đã hôn rồi, hôn lạiCho tới mãi muôn đờiĐến tan cả đất trờiAnh mới thôi dào dạt…Cũng có lúc ồ ạtNhư nghiến nát bờ emLà khi triều yêu quýNgập bến của ngày đêm”
(Biển)
Dẫu tiên tiến là vậy, mà trong tình yêu, “em” vẫn giữ được những nét đẹp truyền thống. Tình yêu nào nhưng ko được đong đếm bởi nỗi nhớ, và người con gái trong “Sóng cũng vậy”:
“Con sóng dưới lòng sâuCon sóng trên mặt nướcÔi con sóng nhớ bờNgày đêm ko ngủ đượcLòng em nhớ tới anhCả trong mơ còn thức”
“Con sóng” được khắc họa ở 2 chiều – ko gian và thời kì. Dù “ở dưới lòng sâu” hay “trên mặt nước” – chiều ko gian, dù là “ngày” hay “đêm” – chiều thời kì, thì con sóng “vẫn nhớ tới bờ” tới nỗi ko ngủ được. Và nếu “sóng” nhớ “bờ” thì “em” lại nhớ tới “anh”. Nhưng con sóng kia còn có thể bị cách trở bởi ko gian, thời kì. Còn nỗi nhớ của em thì phá vỡ mọi khoảng cách địa lý. Em nhớ anh nhưng ngay cả “trong mơ vẫn còn thức”. Hình ảnh của anh đã đi vào tâm não của em. Đấy không hề là điều gì lạ lẫm trong thơ ca. Ca dao đã từng có những câu thơ diễn đạt nỗi nhớ của những người tình nhau:
“Khăn nhớ thương người nàoKhăn rơi xuống đấtKhăn nhớ thương người nàoKhăn vắt trên vaiĐèn nhớ thương aiMà đèn ko tắtMắt nhớ thương aiMắt ngủ ko yênĐêm qua em những lo phiềnLo vì 1 nỗi ko yên 1 bề”
Còn Nguyễn Bính lại thật khôn khéo mượn hình ảnh sau để diễn đạt nỗi nhớ:
“Thôn Đoài ngồi nhớ thôn ĐôngMột người 9 nhớ mười mong 1 ngườiGió mưa là bệnh của trờiTương tư là bệnh của tôi yêu nàng”
(Tương tư)
Đặc trưng nhất đấy chính là tấm lòng chung thủy của người con gái trong tình yêu:
“Dẫu xuôi về phương BắcDẫu xuôi về phương NamNơi nào em cũng nghĩHướng về anh 1 phương”
Hình ảnh thơ đối lập “xuôi” – “ngược”, “phương Bắc”’ và “phương Nam” được thi sĩ sử dụng trái với quy luật thông thường (ngược về phương Bắc, xuôi về phương Nam) với dụng tâm nghệ thuật thâm thúy. Dù cuộc đời có luôn lay chuyển ko dừng, đôi ta phải trả qua nhiều sóng gió, vạn vật có luôn thay đổi. Thì em vẫn luôn hướng về “phương anh”. Trái tim của em vẫn giữ được tình yêu vẹn nguyên dành cho anh dù có trải qua biết bao lăm gian nan, sóng gió trong cuộc đời. Em vẫn hướng về “phương anh” – 1 phương độc nhất vô nhị, chẳng hề chỉnh sửa. Tấm lòng chung thủy, son sắc của em thật đáng trân trọng.
Có tấm lòng chung thủy, “em” sẽ mãi tin vào tình yêu của mình:
“Ở ngoài kia biển cảTrăm ngàn con sóng đấyCon nào chẳng đến bờDù muôn vời ngăn cách”
Con sóng nào rồi cũng sẽ đến bờ, cũng như em rồi sẽ gặp lại anh. Khi đó, tình yêu của chúng ta sẽ còn đó vĩnh viễn dẫu 5 tháng có chỉnh sửa.
Như vậy, người đàn bà trong thơ Xuân Quỳnh tuy đầy mãnh liệt, sôi nổi mà vẫn đượm đà, chung thủy – nét đẹp cổ đại.
Qua phân tách trên, “Sóng” đã trình bày vẻ đẹp truyền thống cũng như tiên tiến của người con gái trong tình yêu. Thơ của Xuân Quỳnh quả là tiếng lòng chân thực của người đàn bà.
Vẻ đẹp tình yêu truyền thống và tiên tiến trong bài Sóng – Mẫu 8
Sóng ko chỉ là tên 1 thi phẩm đã gây xôn xang cho nhiều lứa tuổi. Sóng ko chỉ là biểu tượng cho 1 hồn yêu chưa từng nguôi yên. Sóng còn là 1 nguồn sống, nguồn năng lượng nhưng nữ nhà thơ đó đã truyền lại cho mai hậu qua mỗi tiếng thơ mình. Tình yêu trong từng câu thơ là tình yêu của 1 người, nhưng cũng là của mọi người, là tình yêu của 1 thời nhưng cũng là của mọi thời. Vì vậy có quan điểm cho rằng:
“Sóng đã trình bày tình yêu truyền thống như tình yêu muôn thuở”.
Quan điểm khác lại khẳng định:
“Sóng đã trình bày tình yêu tiên tiến như tình yêu bữa nay”.
Về quan điểm thứ nhất, “tình yêu truyền thống như tình yêu muôn thuở” là tình yêu gắn với những cung bậc xúc cảm thân thuộc, bình thường, những hiện trạng đã biến thành quy luật muôn thuở. Còn “tình yêu tiên tiến như tình yêu bữa nay” trong quan điểm thứ 2 chính là khẳng định cái nhìn mang tính mới mẻ, phát hiện về tình yêu của Xuân Quỳnh. Hai quan điểm là những cách nhìn riêng về những góc cạnh không giống nhau về nội dung của tác phẩm.
Không còn phân biệt được sóng hình thành Xuân Quỳnh, hay Xuân Quỳnh đã hình thành sóng. Chỉ biết rằng người con gái đó sinh ra là để dành cho thơ. Thơ ca, với Xuân Quỳnh, gắn liền với sự sống, tình yêu; làm thơ là nữ sĩ được sống với chính mình, sống đủ đầy toàn vẹn là mình. Mỗi bài thơ đều là ngôn ngữ tâm thành nhất của 1 tâm hồn đàn bà giàu trắc ẩn, vừa âu lo vừa da diết trong khát vọng hạnh phúc đời thường. Bài thơ “Sóng” được viết 5 1967 trong chuyến đi thực tiễn ở biển Diêm Điền (Thái Bình), là tiếng thơ của những ngọt ngào, cay đắng trải đời trong tình yêu, lúc đã vun vén và trải nghiệm sự đổ vỡ trong tình yêu nhưng vẫn thật thiết tha, chan chứa khát vọng. Bài thơ có sự song hành quyết tượng giữa “sóng” và “em”: “Sóng” và “em” có khi tách ra để soi chiếu vào nhau, có khi lại hòa hợp hợp nhất. Sóng biển và sóng lòng, sóng nước và sóng tình ẩn hiện, đan nguyên vào nhau tạo ra những xúc cảm mới mẻ. Do đó, sóng có thể nói là 1 ẩn dụ ko hoàn toàn cho em, cho vẻ đẹp tâm hồn người đàn bà trong tình yêu và trong cuộc sống.
Trước hết, sóng đã trình bày “tình yêu truyền thống như tình yêu muôn thuở”.
Đấy là những cung bậc vừa hợp nhất lại vừa đối lập:
“Dữ dội và dịu êmỒn ào và thầm lặng”
Trong người đàn bà, luôn còn đó những hiện trạng đối cực. Hai câu thơ có thể đúng với bao người mà nó chẳng phải là lời của 1 nhà nghiên cứu trong tình yêu đứng ngoài nhìn vào. Nó được viết ra trước nhất là 1 lời thú tội tâm thành và thiên nhiên tới độ khiến ta phải ngỡ ngàng: té ra, trái tim của người đàn bà luôn có những đối cực như thế: “dữ dội” – “dịu êm”, “ồn ã” – “thầm lặng”. Nhà thơ đặt liên từ “và” – chẳng phải bức tường cách trở nhưng là sự liên kết, chuyển hóa. Người đàn bà có thể ồn ã, dữ dội mà chung cuộc cũng là sự trở về của thiên bẩm nữ: dịu êm, thầm lặng. Đấy chính là sự hiện diện của cái “tôi” Xuân Quỳnh. Như vậy, tình yêu ko bao giờ là hiện trạng tâm lí tuần nhất nhưng là sự hòa kết của những hiện trạng không giống nhau, thậm chí là đối lập như những nốt thăng, trầm làm nên bản tình khúc lứa đôi.
Đấy là những khát vọng tình yêu, sự trẻ trung của con người trong tình yêu và sự trẻ trung chẳng thể giảng nghĩa, lí giải được:
“Ôi con sóng ngày xưaVà ngày sau vẫn thếNỗi khát vọng tình yêuBồi hồi trong ngực trẻTrước muôn trùng sóng bểEm nghĩ về anh, emEm nghĩ về biển lớnTừ nơi nào sóng lên?– Sóng kể từ gióGió kể từ đâu?Em cũng ko biết nữaKhi nào ta yêu nhau”
Đối với người đàn bà, tình yêu ko có tuổi: “ngày xưa”, “ngày sau” vẫn thế, “nỗi khát vọng tình yêu/ bổi hổi trong ngực trẻ”. Tuy vậy, họ vẫn luôn khát khao muốn được tìm kiếm về khởi thủy của tình yêu. Câu hỏi tu từ “Từ nơi nào sóng lên?” với lời đáp thật dễ ợt, chóng vánh: “Sóng kể từ gió”. Câu hỏi thứ 2 ráo riết hơn, lí trí muốn đẩy những băn khoăn tới tột bậc: “Gió kể từ đâu?”. Những câu hỏi tu từ khi ẩn duối chân sóng, khi lại trào lên đầu ngọn sóng như những trằn trọc. Nhân vật trữ tình ko cảm nhận về sóng nhưng nghĩ về sóng. Nương theo những con sóng, thi sĩ mở đầu hành trình kiếm tìm nơi khởi nguồn tình yêu và phân tách, lí giải thực chất của tình yêu. Đấy cũng là mong muốn muôn thuở của biết bao lứa đôi. Câu giải đáp vừa là sự thú nhận, vừa là sự thức nhận: “Em cũng ko biết nữa/ Khi nào ta yêu nhau”. Đấy là cái lắc đầu biểu lộ 1 tâm lí rất đàn bà: ko ham rành mạch dẫu trong lòng còn bao lăm giận dữ “đòi tìm ra tận bể” để hiểu, để nghĩ. Nó là giận dữ của tình cảm hơn là giận dữ của trí óc. Phcửa ải chăng ở trong đời, “phái yếu” ko mong gì hơn 1 mái ấm yên vui, 1 gia đình hạnh phúc? Chí ít, với Xuân Quỳnh là tương tự.
Đấy là những sắc thái muôn đời của tình yêu:
“Con sóng dưới lòng sâuCon sóng trên mặt nướcÔi con sóng nhớ bờNgày đêm ko ngủ được(…)Dẫu xuôi về phương bắcDẫu ngược về phương namNơi nào em cũng nghĩHướng về anh – 1 phương”
Điệp từ “sóng” liên tục khiến cho những con sóng thương nhớ như đang trào dâng dào dạt khỏi bề mặt con chữ, vừa gợi cái sôi trào nhưng triền miên, sâu lắng của nỗi nhớ. Nỗi nhớ đầy ắp ko gian: “dưới lòng sâu”, “trên mặt nước”, tràn trề thời kì “ngày đêm”. Từ nỗi nhớ “bồi hổi bổi hổi” trong ca dao tới nỗi nhớ tha thiết của Xuân Diệu: “Anh nhớ tiếng, anh nhớ hình, anh nhớ ảnh”, nỗi nhớ tới ngơ ngẩn của Hàn Mặc Tử: “Người đi 1 nửa hồn tôi mất/ 1 nửa hồn tôi hóa dại dột”,… Và cả tấm lòng son sắt chung thủy ko đổi trong khổ dưới. Trong khổ thơ, ta đã thấy sự dị biệt so với cách diễn tả thông thường, chẳng phải là ngược Bắc xuôi Nam nhưng là “xuôi Bắc ngược Nam”. Sự dị biệt hé lộ 1 tình yêu trắc trở, gian truân. Nhưng đối với Xuân Quỳnh, dù có đảo lộn xuôi – ngược thì điều đấy cũng chẳng có gì quan trọng. Quang trọng nhất chỉ là “phương anh”. Nếu khổ thơ trên, nữ sĩ soi vào sóng để nhìn thấy mình thì ở đây, thi sĩ nhìn sâu vào mình để nhìn vào quy luật sóng: sóng hướng về bờ thì cuộc đời em độc nhất vô nhị chỉ hướng về anh. Tất cả những hiện trạng đó là những cung bậc nổi trội trong tình yêu.
Nhưng sóng còn là hình ảnh của “tình yêu tiên tiến như tình yêu bữa nay”.
Đấy là vẻ đẹp của sự vận chủ động táo tợn trong hành trình lao vào kiếm tìm tình yêu:
“Sông ko hiểu nổi mìnhSóng tìm ra tận bể”
Người đàn bà luôn hướng tìm đến tự do. Khám phá những ko gian còn đó của sóng, Xuân Quỳnh phát xuất hiện: hành trình của sóng từ sông ra biển cũng là hành trình con người tới với tình yêu: phải biết vượt qua những giới hạn bản thân chật hẹp để hòa nhập vào biển đời bao la, tìm kiếm hạnh phúc. Đấy là hành trình lao vào tự nguyên, ham mê để tìm tới hạnh phúc và sống toàn vẹn.
Đấy còn là sự mãnh liệt trong nỗi nhớ, trong sự bộc bạch tâm hồn, tình cảm trong tình yêu:
“Lòng em nhớ tới anhCả trong mơ còn thức”
Nỗi nhớ của người con gái đó cồn cào, da diết tới nỗi những con sóng kia cũng không thể diễn đạt hết nhưng tự em phải thổ lộ. Hai câu thơ cuối như con sóng xuyên qua cả cõi thực, cõi mộng. Không chỉ ở tinh thần nhưng còn lắng sâu vào tâm thức để xuất hiện trong giấc mơ. Cái dào dạt nhớ nhung khiến xúc cảm tràn bờ nhưng kéo dung lượng ra 6 câu để biểu đạt. Xúc cảm đó có gì giống lúc Xuân Quỳnh viết “Tự hát”:
“Em trở về đúng nghĩa trái-tim-emLà máu thịt, đời thường người nào chẳng cóCũng dừng đập khi cuộc đời ko còn nữaNhưng biết yêu anh cả lúc chết đi rồi”
Nỗi nhớ “cả trong mơ còn thức” hay “biết yêu anh cả lúc chết đi rồi” rất đậm chất Xuân Quỳnh: mãnh liệt nhưng đượm đà, táo tợn, giàu nữ tính. Xuân Quỳnh là thế: bao giờ cũng dám sống thật với mình, thật với xúc cảm của chính mình.
Đấy còn là 1 trái tim đa cảm, giàu trắc ẩn, vừa âu lo vừa chan chứa niềm tin, khát vọng:
“Ở ngoài kia biển cảTrăm ngàn con sóng đấyCon nào chẳng đến bờDù muôn vời ngăn cáchCuộc đời đi dài thếNăm tháng vẫn đi quaNhư biển kia dẫu rộngMây vẫn bay về xaLàm sao được tan raThành trăm con sóng béGiữa biển phệ tình yêuÐể nghìn 5 còn vỗ.”
Với trái tim đa cảm và tâm hồn giàu trắc ẩn, mẫn cảm trước sự chảy trôi của thời kì và lòng người, người đàn bà thường có những lo lắng về những điều bất chắc: “Em đâu dám nghĩ là vĩnh viễn”. Nỗi khắc khoải đó hiện hiện ảnh lúc nhìn thấy quy luật cuộc sống: “Cuộc đời tuy dài thế/ 5 tháng vẫn đi qua”, “Mây vẫn bay về xa”. Cuộc đời dài rộng vẫn có điểm kết vậy tình yêu kia có thể ổn định giữa thời kì? Nhưng chung cuộc, người con gái vẫn chọn trao niềm tin toàn vẹn. Cặp quan hệ từ “tuy – vẫn” mang sắc thái khẳng định khiến nỗi lo kia chỉ như thoáng qua rồi lại tan biến vào trong những đợt sóng, chỉ còn niềm tin ở lại làm điểm tựa cho tâm hồn. “Con nào chẳng đến bờ/ Dù muôn vời ngăn cách”. Niềm tin đó chẳng phải sự mộng tưởng, xốc nổi nhưng là sự thức tỉnh chân lí đời sống nên nó toàn vẹn và thiết tha. Cuối cùng, sóng là hình ảnh của những khát vọng người đàn bà. “Tan ra”- đấy là khát vọng được hóa thân vào sóng để được còn đó trong ko gian bao la của đại dương và cái vĩnh hằng của thời kì. Đấy là khát vọng vĩnh viễn hóa tình yêu, dùng tình yêu để nối dài cuộc đời ngắn ngủi của con người. Khát vọng đó lại làm ta nhớ đến câu chuyện nàng tiên cá hóa thân làm bọt biển để người mình yêu được hạnh phúc toàn vẹn. Phcửa ải chăng đấy là bản tính hi sinh và hiến dâng của người đàn bà? Khởi đầu bài thơ là khát vọng được làm rõ mình, hoàn thành lại bằng khát vọng được hòa mình của người đàn bà.
Như vậy, 2 quan điểm vẫn chưa thật toàn diện, chúng bổ sung cho nhau để bình chọn về nội dung bài thơ: vẻ đẹp hình tượng “sóng” và các cung bậc, hiện trạng trong “Sóng”. Điều đấy được trình bày thành công qua những câu thơ mang đậm dấu ấn hồn thơ Xuân Quỳnh. Sóng ko được vẽ ra bằng hình ảnh, đường nét nhưng bằng âm điệu lạ mắt, thể thơ 5 chữ, lối gieo vần gián cách, ngắt nhịp cởi mở gợi ra hình ảnh những con sóng cao thấp liên tục. Cách tổ chức ngôn từ theo nguyên lý: hô ứng tương hợp, điệp trùng, gợi cái dào dạt, sôi trào nhưng triền miên sâu lắng.
Xin mượn lời khẳng định của nhà phê bình Chu Văn Sơn thay cho lời kết: “Giờ đây, đặt chân dung nữ nhà thơ Xuân Quỳnh vào dòng thời kì, thì ko chỉ đặt chị vào địa điểm đầu của top nhà thơ cùng thời Ý Nhi, Lâm Thị Mỹ Dạ, Phan Thị Thanh Nhàn, Nhã Ca. Nhưng mà theo trục dọc, phải đặt chị trong cái mạch loáng thoáng những nữ sĩ xuất chúng của thơ Việt như Hồ Xuân Hương, Đoàn Thị Điểm, Bà Huyện Thanh Quan… Xuân Quỳnh thực là 1 trong những khuôn mặt nữ sáng giá nhất của thơ Việt. Có nhẽ địa điểm đó mới là điều công chúng nghệ thuật Việt bữa qua và bữa nay muốn dành cho nữ nhà thơ này.”
Vẻ đẹp tình yêu truyền thống và tiên tiến trong bài Sóng – Mẫu 9
Xuân Quỳnh là người đàn bà có 1 cuộc đời nhiều đa đoan lo lắng nặng nhọc. Đấy là người nữ giới có trái tim đa cảm gắn bó hết mình với cuộc sống hằng ngày trân trọng nâng niu và chi chút cho hạnh phúc bình dị, đời thường. Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của 1 tâm hồn đàn bà giàu trắc ẩn, hồn hậu, thuỷ chung luôn da diết khát khao tình yêu, hạnh phúc đời thường bình dị. Đọc thơ Xuân Quỳnh, người đọc bị đoạt được chẳng phải vì nghệ thuật cao cường của thi sĩ nhưng chính vì những “thông tin nhân bản ” mới mẻ, kỳ lạ nhưng thâm thúy thuộc về 1 “mẫu người ưu tú và lạ mắt”
Bài thơ “Sóng” với chủ đề là lời tự bạch tâm thành của trái tim người đàn bà đang yêu trình bày tâm hồn phong phú, khao khát hạnh phúc và tự nhận thức về tình yêu hạnh phúc.
Vẻ đẹp tiên tiến ở trong bài thơ sóng là sự chủ động táo tợn của người con gái đang yêu với khao khát được sống, được yêu 1 cách thiết tha. Đấy là những rung động rộn rực cùng 1 trái tim yêu xoành xoạch có niềm tin vào sức mạnh của tình yêu
Vẻ đẹp truyền thống là về đẹp mang tính kế thừa gắn liền với người đàn bà Việt Nam từ nghìn xưa. Đấy là sự thổ lộ bí ẩn ý nhì cộng với lòng thuỷ chung, son sắt mà cũng ko dấu nổi những lo lắng trằn trọc về tình yêu và đời người.
Người con gái chủ động tới táo tợn, kiên quyết rời bỏ hoang gian tù túng chật hẹp để tới với biển phệ rộng lớn bao la minh mông để nhận thức về mình hiểu mình và được là mình
Sông ko hiểu nổi mình Sóng tìm ra tận bể
Sông trong tương quan với biển là 1 ko gian bé hẹp, chật chội, đầy tù túng. Người con gái Xuân Quỳnh đã khôn khéo mượn hình ảnh sóng từ bỏ lòng sông chật hẹp để tới với biển cả bát ngát để nói lên cái khát vọng được hướng đến tình yêu tuyệt đích vô hạn. Đấy là thứ tình yêu chân chính đầy sự bao dong, vị tha thấu hiểu sẻ chia. Người con gái quyết bác bỏ 1 thứ tình yêu bình thường vị kỷ ko hiểu nổi mình. Biện pháp nhân hóa sóng tìm ra tận bể đã trình bày thâm thúy cố gắng gang thép khát khao cháy bỏng, 1 sự ráo riết tới cùng tận của người đàn bà trong hành trình tìm kiếm hạnh phúc và nhu cầu tự nhận thức về mình. Ta thấy ẩn hiện đằng sau những câu thơ đó là 1 ý kiến văn minh thâm thúy về tình yêu và cuộc đời. Thực chất của tình yêu vốn là sự bao la thoáng đạt và bao dong.
Vẻ đẹp đó còn được trình bày ở khát vọng tình yêu mãnh liệt luôn âm ỉ, bùng cháy trong trái tim người con gái.
Ôi con sóng ngày xưa Và ngày sau vẫn thếNỗi khát vọng tình yêuBồi hồi trong ngực trẻ
Người con gái Xuân Quỳnh đứng trước biển – phút chốc nhưng người con gái tách mình ra khỏi để cảm nhận rõ hơn những rung động bổi hổi trong trái tim. Trạng từ chỉ thời kì “ngày xưa” – “ngày sau” liên kết với phó từ “vẫn” gợi lên cảm nhận của nhà thơ về nét vĩnh hằng của những con sóng. Hàng nghìn hàng vạn 5 qua những con sóng ngoài khơi vẫn cất lên bài ca bất diệt. Nó vẫn là nó, vẫn vỗ mãi nghìn 5 như bản tình khúc của biển.
Cũng như sóng khát vọng tình yêu mãi mãi là 1 khát khao cháy bỏng phải sợ gì bổi hổi trong trái tim con người nhất là tuổi xanh. Ở đây “ngực trẻ” ko chỉ hướng tới tình yêu của những người trẻ nhưng làm bất kỳ người nào nhưng trong trái tim đều đang rung lên nhịp đập thổn thức của tình yêu bởi khát khao yêu và được yêu là ko của riêng người nào nhưng là của tất cả chúng ta. Chính vì lẽ đấy tình yêu quả thực là suối nguồn tươi trẻ luôn chảy mãi trong tâm hồn con người.
Em trở về đúng nghĩa trái tim emCủa máu thịt dời thường người nào chẳng có Vẫn dừng đập lúc đời ko còn nữa Nhưng biết yêu anh cả lúc chết đi rồi.
Tự Hát – Xuân Quỳnh
Vẻ đẹp tiên tiến được trình bày qua khát khao khám phá và nhận thức đầy chủ động của 1 xúc cảm mãnh liệt
Trước muôn trùng sóng bể Em nghĩ về anh em Em nghĩ về biển phệ Từ nơi nào sóng lên?
Sóng kể từ gióGió kể từ đâu?Em cũng ko biết nữa Khi nào ta yêu nhau
Giọng thơ chuyển sang giọng điệu suy tư trằn trọc băn khoăn về tình yêu, hàng loạt câu hỏi tu từ “từ nơi nào sóng lên?”, “gió kể từ đâu?” liên kết với điệp ngữ “em nghĩ về” đã trình bày rõ phần nào những băn khoăn về nguồn cội của tình yêu hay cũng chính là nhu cầu tự nhận thức của trái tim người con gái đang yêu
Người con gái đứng trước muôn trùng sóng biển tự trách mình ra khỏi sóng để nhận thức để soi mình vào lòng sóng, để nhận thức rõ hơn được những tình cảm chất chứa nơi đây trái tim mình. Những câu hỏi cứ liên tục, dập dồn trong tâm não mà liệu có còn đó câu giải đáp chung cuộc hay ko. Có nhẽ câu giải đáp là ko bởi thi sĩ Xuân Quỳnh đã bất lực thốt lên:
Em cũng ko biết nữa Khi nào ta yêu nhau
Câu thơ như 1 cái lắc đầu hết sức dễ thương của người con gái. Pascal đã từng nói “Trái tim có những quy luật riêng nhưng lý trí chẳng thể hiểu nổi”. Nhưng cũng chính bởi cái kín đáo đây của tình yêu đã khiến nó xoành xoạch thu hút và biến thành nguồn thi cảm bất tận cho bao thi nhân.
Làm sao giảng nghĩa được tình yêu Có nghĩa gì đâu 1 buổi chiềuNó chiếm hồn ta bằng nắng nhạtBằng mây nhè nhẹ gió hiu hiu
Do đó 1 thoáng lúng túng, 1 chút ngập dừng, băn khoăn trong quyết tâm thì lý giải về nguồn cội của sóng và cỗi nguồn của tình yêu mới chính là tiếng lòng của 1 trái tim yêu thực sự. Dẫu quyết tâm lý giải, giảng nghĩa tận tường, cặn kẽ nơi khởi điểm của tình yêu là điều chẳng thể mà qua đấy Xuân Quỳnh đã biểu lộ được những tình cảm hết sức mãnh liệt của mình.
Vẻ đẹp của người con gái mang đậm dấu ấn tiên tiến lúc chủ động bộc bạch nỗi nhớ của mình, chủ động trên tuyến đường tìm kiếm hạnh phúc
Con sóng dưới lòng sâu Con sóng trên mặt nước Ôi con sóng nhớ bờ Ngày đêm ko ngủ được
Có thể nói nỗi nhớ luôn gắn liền với tình yêu, nỗi nhớ là biểu lộ đầy đủ và thâm thúy nhất cho 1 tình yêu tâm thành mãnh liệt. đặc thù là lúc 2 người phải xa nhau. Tới với thơ Xuân Quỳnh người đọc đã được khám phá 1 nỗi nhớ cồn cào mãnh liệt da diết bổi hổi ko dứt, ko nguôi. Nó dâng trào và mãnh liệt như những đợt sóng biển miên man vô hồi, vô biên. 1 nỗi nhớ bao trùm cả ko gian, xâm lăng cả dòng chảy thời kì vô tận và choán ngợp cả tâm não người con gái.
Anh nhớ tiếng, anh nhớ hình, anh nhớ ảnhAnh nhớ em, anh nhớ lắm, em ơi
hay như người thiếu phụ trong thơ Đường đã từng khắc khoải :
Nhớ chàng như mảnh trăng đầy Đêm đêm vàng sáng, hao gầy đêm đêm
Tác ví thử dụng những từ ngữ tương phản trái nghĩa “dưới lòng sâu” – “trên mặt nước”, “ngày” – “đêm” diễn đạt được nhiều chiều kích của nỗi nhớ. Điệp từ “sóng” được lặp lại 3 lần gợi hình ảnh những con sóng cứ vỗ rập rìu như 1 điệp khúc của bản tình khúc với những nhạc điệu da diết. Cả 3 câu thơ gắn liền với hình sóng giống như những đợt sóng đang gối lên nhau lập cập vươn đến bờ hay đấy cũng là 1 ẩn dụ nghệ thuật về những đợt sóng lòng đang trào dâng trong tâm hồn người đàn bà đang yêu : Những ngày ko gặp nhau Biển bạc đầu nhớ thương Những ngày ko gặp nhau Lòng thuyền đau rạn nứt. Phcửa ải chăng những rung cảm quá chừng mãnh liệt của trái tim yêu đã buộc lời thơ phải dài ra để diễn đạt cho thỏa cái bạt ngàn của nỗi nhớ.
Lòng em nhớ tới anh Cả trong mơ còn thức
Con người luôn sống với 2 hiện trạng mơ và thức thì nỗi nhớ anh chừng như đã xóa nhòa mọi khoảng cách giữa miền tinh thần và miền vô thức. Nỗi nhớ đã biến thành 1 nhịp đập toàn vẹn trong trái tim người con gái đang yêu. Nó cứ bổi hổi, miên man da diết như hơi thở của sóng. Nỗi nhớ đã ko còn được chuyển tải qua hình ảnh dụng sóng nhưng tới đây Xuân Quỳnh đã biểu lộ 1 cách tâm thành trực tiếp đầy mãnh liệt nỗi nhớ luôn bồn chồn âm ỉ trong trái tim mình
Nhớ người nào bồi hồi bổi hổi Như đứng đống lửa như ngồi đống than
Hình tượng sóng và em quyện hòa, đắp đổi mà cũng có những khi em tự tách mình ra khỏi xong để nhận thức được rõ hơn về những xúc cảm riêng tây thầm kín của chính mình.
Vẻ đẹp tiên tiến được trình bày ở khát vọng được hiến dâng hết mình cho tình yêu cho cuộc đời để tình yêu phát triển thành bất diệt
Làm sao được tan ra Thành trăm con sóng bé Giữa biển phệ tình yêu Để nghìn 5 còn vỗ
Người con gái Xuân Quỳnh đã có những tinh thần hết sức thâm thúy vê tình yêu của mình. Bà khao khát được tan ra để hòa vào biển phệ tình yêu. Đấy chính là khát khao được hiến dâng cho tình yêu – vẻ đẹp thánh thiện của người con gái lúc yêu. Khát vọng đấy bắt nguồn từ 1 thái độ sống thái độ yêu gắn liền với sự hiến dâng.
Chỉ riêng điều được sống cùng nhau Niềm vui sướng với em là phệ nhất Trái tim bé nằm trong lồng ngựcGiây phút nào tim chẳng đập vì anh
Tự Hát – Xuân Quỳnh
Bằng 1 cách Ý nhì và bí ẩn nhất, Xuân Quỳnh đã mượn hình ảnh sóng để diễn đạt những cung bậc xúc cảm, Những quy luật tình cảm muôn thuở của người con gái lúc yêu.
Vẻ đẹp truyền thống được biểu lộ ở những hiện trạng xúc cảm đối lập nhưng hợp nhất trong trái tim người con gái dễ thương.
Dữ dội và dịu em Ầm ĩ và thầm lặng
Hình ảnh sóng xuất hiện với nhiều đối cực không giống nhau “dữ dội” – “dịu êm”, “ồn ã” – “thầm lặng”. Đây là những biểu lộ thường thấy ở những con sóng gợi lên những nét đồng nhất với người con gái lúc yêu khi thì dịu dàng đượm đà, khi thì mạnh bạo dữ dội. Dù cho người đàn bà có mang bao lăm nét đẹp tiên tiến thì Hình như cũng có những nét hiện trạng ko bao giờ thay đổi trong trái tim yêu.
Tuy nhiên với việc sử dụng giải pháp điệp cấu trúc cấu kết hợp với liên từ “và” nối kết các từ trái nghĩa đã trình bày được những sự hợp nhất trong tâm cảnh của người con gái. Tính khí của người con gái lúc yêu là vậy, nó vốn mang trong mình nhiều đối cực mẫu thuẫn mà đấy lại là những tranh chấp trong hợp nhất bởi tất cả đều là biểu lộ của 1 trái tim tâm thành mãnh liệt.
Trái tim luôn thuỷ chung son sắt Hương tới người mình yêu của người đàn bà là biểu lộ của 1 về đẹp mang đậm tính truyền thống của người con gái Việt Nam.
Dẫu xuôi về phương Bắc Dẫu ngược về phương Nam Nơi nào em cũng Hướng về anh 1 phương
Tác ví thử dụng lối nói đối lập, tương phản liên kết với các từ ngữ chỉ hướng ngược nhau “xuôi” – “ngược, “Bắc” – “Nam” để diễn đạt, khuyếch đại được ko gian nhằm biểu lộ, khẳng định nỗi nhớ của mình cùng lúc gửi gắm trong đấy còn là nỗi âu lo trằn trọc suy tư về lòng người.
Mặc cho dòng đời có tấp lập, giữa 4 bề cuộc sống muôn phương ngăn cách của ko gian , thời kì thì em vẫn luôn hướng về 1 phương – đấy là phương anh. Dấu gạch ngang được sử dụng ở giữa dòng nhằm nhấn mạnh tình yêu chung thủy son sắt chu toàn trong trái tim em đối với anh. Khoảng cách muôn trùng có thể ngăn bước chúng ta tới bên nhau mà chẳng thể ngăn nổi trái tim yêu cồn cào mãnh liệt này hướng về anh.
Về đẹp truyền thống biểu lộ ở niềm tin mãnh liệt vào tình yêu mặc cho muôn nghìn trở về trước của người con gái
Ở ngoài kia biển cả Trăm nghìn con sóng Con nào chẳng đến bờ Dù muôn vời ngăn cách
Xuân Quỳnh mượn quy luật của thiên nhiên, của những con sóng để nhắc đến quy luật của lòng người . Sóng luôn khát khao vươn đến bờ như em luôn khát khao có anh. Cũng như những con sóng vượt qua mọi ngăn cách luôn vươn đến được bờ, em với trái tim yêu tâm thành này cũng sẽ bước qua mọi thách thức gian nan đi cập bờ bến hạnh phúc. Tác phẩm được Xuân Quỳnh viết sau lúc trải qua những tan vỡ, cay đắng của tình yêu vậy nhưng trong trái tim bà vẫn chu toàn 1 niềm tin son sắt đối với tình yêu, với cuộc đời, với con người. Niềm tin yêu của người con gái thật mãnh liệt mà ta cũng thấy được những trằn trọc lo lắng chẳng hề dấu diếm của người con gái
Cuộc đời tuy dài thế 5 tháng vẫn đi qua như biển kia dẫu rộng mây vẫn bay về xaKhông biết do trái tim của người đàn bà hay sự tinh tế giàu xúc cảm của người nghệ sĩ nhưng Xuân Quỳnh là người mẫn cảm với sự chảy trôi của thời kì. Bà có tinh thần thâm thúy về sự ngắn ngủi hữu hạn của đời người giữa tương quan với cái vô biên bát ngát của vũ trụ, sóng biển cũng như sự mỏng manh sương khói của tình yêu
Lời yêu mong manh như màu khói Ai biết lòng anh có thay đổi
Cấu trúc câu nhượng bộ, tăng tiến “tuy” – “vẫn” – “dẫu”, giọng điệu khẳng định mạnh bạo trình bày niềm tin mãnh liệt son vào sức mạnh của tình yêu hạnh phúc cuộc đời. Hình ảnh cuộc đời dài rộng, biển cả bát ngát cũng có thể được tượng cho những thách thức phệ lao, bên cạnh đó thách thức kiên cố sẽ vượt qua khoảng cách ko gian sẽ được xóa bỏ.
Như vậy dù táo tợn và tiên tiến dù khao khát mãnh liệt bao lăm thì người đàn bà trong tình yêu vẫn trở về với những vẻ đẹp nữ tính truyền thống muôn thuở của người đàn bà. Đấy là những trị giá đặc thù củacon người Việt Nam, đấy là biểu lộ của cái nhưng Xuân Quỳnh gọi là trị giá người :
Đấy là tình yêu em muốn nói cùng anh Nguồn gốc của muôn nghìn khát vọng Lòng tắt để duy trì sự sống Cho con người đích thực người hơn
Bài thơ sử dụng thể thơ 5 chữ ko có dấu câu, nhịp ngắn 2/3 ăn nhịp đều đặn góp phần hình thành âm hưởng của những con sóng vào bờ ko nguôi ko dứt. Kế bên đấy Xuân Quỳnh còn xây dựng 2 hình ảnh song hành song đôi “sóng – em”. Sóng là ẩn dụ của em với tâm hồn giàu khát vọng và những bất định phong phú phức tạp. Đôi lúc em trách mình ra khỏi sóng soi mình vào lòng sống để nhận thức rõ hơn về tâm hồn mình. Bài thơ được viết bằng thứ tiếng nói dung dị mộc mạc mà cũng rất trẻ trung giàu nữ tính giàu sức gợi hình, có tính nhạc và biểu cảm cao. Nhà thơ sử dụng phổ biến những giải pháp tu từ như nhân hóa, điệp cấu trúc liên kết với giọng điệu cởi mở khi sôi nổi nồng thắm trong khát vọng hạnh phúc, khi lắng xuống với những trằn trọc suy tư về hạnh phúc của cuộc đời. Bài thơ mang âm hưởng của những con sóng ăn nhịp vỗ vào bờ cát khi mạnh bạo khi dịu êm
Người đàn bà đối tượng trữ tình trong bài thơ mang về đẹp hài hòa giữa những nét đẹp truyền thống đặc thù cộng với đấy là về đẹp hết sức tiên tiến táo tợn nhưng vẫn thật tâm thành và thiết tha. Tuy nhiên dù là vẻ đẹp nào thì đấy tất cả đều là trình bày cho khát vọng yêu và được yêu 1 người đàn bà. Đấy là khao khát và là trị giá muôn thuở của bất kỳ người con gái nào trong tình yêu.

TagsDownload.vn học tập Lớp 12 Văn 12

#Văn #mẫu #lớp #Phân #tích #vẻ #đẹp #tình #yêu #truyền #thống #và #hiện #đại #trong #bài #thơ #Sóng