Phân tích tác phẩm Ông già và biển cả của Hê-minh-uê

Hướng dẫn

Đề bài: Phân tích tác phẩm Ông già và biển cả của Hê-minh-uê

Bài làm:

Hê-minh-uê (1899-1961) là một tiểu thuyết gia người Mỹ, một nhà văn viết truyện ngắn và là một nhà báo xuất sắc. Ông là một phần của cộng đồng những người xa xứ ở Paris trong thập niên 20 của thế kỉ XX, và là một trong những cựu quân nhân trong chiến tranh thế giới thứ nhất. Trong những tác phẩm ông viết, bạn đọc không thể nào quên được tiểu thuyết Ông già và biển cả. Tác phẩm đã đạt giải Pulitzer cho tác phẩm hư cấu năm 1953.

Bối cảnh của truyện là ngôi làng chài yên ả gần bến cảng La-ha-ba-na. Nhân vật chính là ông lão ngư phủ Xan-ti-a-gô với mơ ước cháy bỏng là sẽ đánh bắt được một con cá lớn nhất trong đời. Một mình trên con thuyền nhỏ bé ra khơi, ông lão quyết lập chiến công. Trải qua nhiều ngày lênh đênh trên biển cả đầy vất vả, hiểm nguy, cuối cùng ông lão đã đánh bắt được một con cá kiếm khổng lồ, buộc nó cặp mạn thuyền rồi dong vào bờ. Nhưng con cá kiếm đã bị đàn cá mập tấn công, ông lão dùng hết sức lực để chống chọi với lũ cá mập hung dữ. Khi đuổi được lũ cá mập ra xa thì con cá kiếm chỉ còn lại bộ xương, ông lão buồn bã trở về túp lều của mình, nhưng trong lòng ông vẫn chưa tắt những ước mơ tốt đẹp.

Nhà văn đã xây dựng hình ảnh con cá kiếm rất điêu luyện. Tuy tác giả không trực tiếp miêu tả hình dạng nó nhưng thông qua những lần đối mặt giữa nó với ông lão ta dần dần thấy được đôi nét về bức tranh ấy. Nó là một con cá rất lớn và đẹp. Nhà văn đã khắc họa con cá kiếm này tạo ấn tượng qua những vòng lượn tròn rất lớn “Một cái bóng đen vượt dài qua dưới con thuyền” với “Cái đuôi lớn hơn cả chiếc lưỡi hái lớn màu tím hồng dựng trên mặt đại dương xanh thẳm”. Có thể thấy thân hình nó đồ sộ với những sọc dài màu tía, bộ vây to sụ bên sườn xòe rộng. Con cá lớn đến nỗi trông như thể lão buộc một con thuyền khác lớn hơn nhiều vào con thuyền mình. Con cá kiếm ấy còn là một con cá khôn ngoan đầy sức mạnh. Khi đã mắc câu, con cá bắt đầu chậm rãi lượn vòng hai tiếng đồng hồ có lúc lại quật đột ngột. Khi đã mệt, nó lại lượn vòng chầm chậm. Ta thấy chỉ bằng vài câu khắc họa được hình ảnh một chú cá kiếm rất khôn ngoan có trí như một con người khiến có lúc ông lão tưởng như đã kìm được con cá nhưng nó lại lật thẳng mình từ từ bơi ra xa.

Hình tượng con cá kiếm mang tính người, nó toát lên vẻ đẹp của sự kiêu dũng hiên ngang bất khuất. Vẻ đẹp của con cá kiếm có ý nghĩa tôn vinh vẻ đẹp và sức mạnh của con người.

Không chỉ dùng ngòi bút sắc nét của mình mô tả cá kiếm, nhà văn còn lột tả được vẻ đẹp tự nhiên của ông lão Santiago. Ở ông toát lên một sự điêu luyện giỏi giang trong tay nghề đánh bắt cá của mình. Ông hiện lên với một thân phận kém may mắn. Nhà văn đã miêu tả ông là người già nua, cô độc kém may mắn. Ông một mình chiến đấu với cá kiếm khổng lồ với ngày nắng gắt, đêm lạnh cơn đói khát và sự cô đơn. Ông là biểu tượng cho khát vọng sống của con người. Cuộc chinh phục cá kiếm và lũ cá là minh chứng cho điều đó. Nhà văn đã để cho ông trải qua những thử thách ghê ghớm nhưng Santiago vẫn là người chiến thắng

Qua đây ta thấy được phần nổi và phần chìm của tác phẩm. Phần nổi là hành trình chinh phục cá kiếm của ông lão. Phần chìm là hình ảnh ông lão biểu tượng cho sức mạnh, trí tuệ của con người còn cá kiếm biểu tượng cho sức mạnh của thiên nhiên hùng vĩ tráng lệ. Hành trình câu cá là hành trình đi tìm cái đẹp chinh phục tự nhiên của con người cũng như là tìm ra được hoài bão biến ước mơ trở thành hiện thực.

Bằng cách viết ngắn gọn, hàm xúc, tạo mạch ngầm cho văn bản, xây dựng thành công hình ảnh biểu trưng, mang ý nghĩa biểu tượng với nhiều tầng nghĩa. Tác phẩm “Ông già và biển cả” đã để lại dư âm khó phai trong lòng độc giả.