Phân tích đoạn thơ Những đường Việt Bắc của ta…đèo De | Văn mẫu

Hướng dẫn

Đề bài: Phân tích đoạn thơ “Những đường Việt Bắc của ta…đèo De, núi Hồng”

Bài làm

Việt Bắc là một bài thơ tiêu biểu của thơ ca trong thời kì kháng chiến chống Pháp. Bài thơ còn được ra đời trong một hoàn cảnh hết sức đặc biệt, nó như một mốc son đánh dấu sự chiến thắng của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến đầy gian khổ.

Bài thơ được nhà thơ Tố Hữu viết vào tháng 10 năm 1954 sau khi chiến dịch Điện Biên Phủ thắng lợi và miền Bắc được giải phóng. Trong hoàn cảnh ấy Tố Hữu đã viết nên khúc ca về con người và cuộc kháng chiến gian khổ ấy. Đoạn thơ thể hiện rõ điều đó nhất chính là đoạn:

“Những đường Việt Bắc của ta

Đêm đêm rầm rập như là đất rung

Quân đi điệp điệp trùng trùng

Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan

Dân công đỏ đuốc từng đoàn

Dấu chân nát đá muôn tàn lửa bay

Nghìn đêm thăm thẳm sương dày

Đèn pha bật sáng như ngày mai lên

Tin vui chiến thắng trăm miền

Hòa Bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về

Vui từ Đồng Tháp, An Khê

Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng”

Như chúng ta đã biết Việt Bắc được xem là quê hương của cách mạng và đã trở thành địa danh, hình ảnh quen thuộc trong thơ ca. Đoạn thơ trên đã hai lần nhắc đến cái tên Việt Bắc quen thuộc ấy như để nhắc nhở chúng ta về cội nguồn của cách mạng. Trong cuộc kháng chiến chống Pháp không chỉ những người lính mới tham gia vào cuộc chiến mà còn có những tầng lớn nhân dân khác. Chính bởi đó là một cuộc chiến mang tính chất toàn dân, toàn diện. Trong nó nổi bật nhất có lẽ chính là hình ảnh anh bộ đội cụ Hồ. Họ trải qua biết bao hi sinh, gian khổ nhưng vẫn thể hiện được sự kiên cường, bất khuất và sự hùng tráng, tinh thần lạc quan, yêu đời.

Phân tích đoạn thơ “Những đường Việt Bắc của ta…đèo De, núi Hồng”

Hình ảnh về đoàn quân ấy được thể hiện rõ nét nhất trong hai câu thơ đầu:

“Quân đi điệp điệp trùng trùng

Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan”

Trong hai câu thơ trên đặc biệt chú ý đến việc sử dụng hai từ láy “điệp điệp, trùng trùng” để diễn tả sự đông đảo của quân ta. Đồng thời nó còn thể hiện sức mạnh đoàn kết và khí thế hào hùng ngất trời của quân ta. Đặc biệt ở câu thớ thứ hai của đoạn càng tô thêm vẻ đẹp của người lính, một vẻ đẹp mang theo sự lãng mạn lại vừa có tính hiện thực. “Ánh sao đầu súng” khiến cho người đọc liên tưởng đến khung cảnh của những cuộc hành quân vào ban đêm khi sao trời đã sáng tô điểm cho bầu trời đêm. Những ngôi sao như được gắn trên mũ nan của các anh chiến sĩ, nó giống như lý tưởng ngời sáng, soi đường dẫn lỗi cho bước chân của họ.

Ngoài những anh bộ đội cụ Hồ thì những người dân công cũng góp công không nhỏ vào cuộc chiến đấu của dân tộc:

“Dân công đỏ đuốc từng đoàn

Dấu chân nát đá, muôn tàn lửa bay”

Cách nói cường điệu, phóng đại của nhà thơ đã làm nổi bật lên sức mạnh của nhân dân và khẳng định ý chí quyết tâm đánh thắng quân thù. Người nông dân họ không chỉ là lực lượng lao động của đất nước mà còn là lực lượng nòng cốt trong chiến đấu. Trong thời bình họ ở sau lũy tre làng, họ vương mồ hôi trên đồng ruộng. Nhưng khi đất nước gặp lâm nguy thì họ bất chấp, hi sinh gian khổ để đi theo tiếng gọi của Tổ quốc. Hình ảnh “chân nát đá” và “muôn tàn lửa bay” chính là những nét phác họa chân thực nhất và diễn ra trong hoàn cảnh:

“Nghìn đêm thăm thẳm sương dày

Đèn pha bật sáng như ngày mai lên”

Có thể khẳng định một điều rằng chính sự đoàn kết của dân tộc đã làm nên những chiến thắng vẻ vang:

“Tin vui chiến thắng trăm miền

Hòa Bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về

Vui từ Đồng Tháp, An Khê

Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng”

Điệp từ “vui” cùng phép liệt kê đã khiến cho câu văn trở nên dồn dập khi kể về những chiến thắng của quân ta. Đó là chiến thắng không chỉ của nhân dân miền Bắc mà là của cả đất nước. Chính vì thế đó không chỉ là tin vui đối từ Nam chí Bắc, đối với tất cả dân tộc Việt Nam trên mọi miền Tổ quốc.

Bài thơ Việt Bắc được viết bằng thể thơ lục bát của dân tộc. Có sự xen kẽ giữa chất trữ tình lãng mạn với tính hiện thực khiến cho người đọc, người nghe có thể hình dung được không khí của cuộc kháng chiến chống Pháp. Đoạn thơ trên được viết với giọng điệu sôi nổi, thể hiện không không khí hào hùng, niềm tin, niềm lạc quan cách mạng. Đoạn thơ còn thể hiện ý
chí chiến đấu, không khuất phục trước kẻ thù. Đồng thời đây giống như việc tái hiện một trang sử vẻ vang của dân tộc, giống như một đoạn sử thi hào hùng của dân tộc.

Loan Trương

>>> XEM THÊM: